Wędkarstwo: Różnice pomiędzy wersjami

* [[wędkarstwo muchowe|]],
* [[wędkarstwo muchowe,podlodowe]],

* [[wędkarstwo podlodowespinning|wędkarstwo podlodowe,spinningowe]],

* [[spinning|wędkarstwo spinningowe,spławikowo-gruntowe]],

Karta wędkarska jest potrzebna aby uprawiać ustawowo dozwolony dla wszystkich obywateli amatorski połów ryb na wodach publicznych RP.

Dopiero po 1989 r. większe otwarcie na światową [[literatura|literaturę]] wędkarską (w której profesjonalna [[Nazewnictwo|nomenklatura]] tematu była już ukształtowana) oraz nastanie wolności wydawniczej spowodowały ogromne, w stosunku do poprzednich lat, zwiększenie nakładów i tytułów wydawnictw wędkarskich, nie tylko ogólnoteoretycznych, ale także wszelkiego rodzaju [[monografia|monografii]] i pozycji zajmujących się wieloma szczegółowymi aspektami wędkarstwa. Na tej podstawie ujednoliciły się pojęcia i [[definicja|definicje]] dotyczące [[teoria|teorii]] wędkowania. Ustaliły się pewne istotne reguły w tym zakresie (chociaż wciąż w części literatury terminy te są stosowane zamiennie).

[[FilePlik:Łowiectwa podwodnego konkurencji.jpg|thumb|Łowiectwa podwodnego -– konkurencji]]

Metodą wędkowania nazywa się taki sposób łowienia ryb na wędkę, który w zakresie sprzętu i sposobów jego użycia, bardzo znacząco odbiega od innych stosowanych w połowach niekomercyjnych. Istnieje więc metoda spinningowa, muchowa oraz spławikowo-gruntowa. Wędkarstwo zimowe, a raczej podlodowe, stanowi poniekąd minisyntezę wędkarstwa [[spławik]]owego i [[spinning]]owego, ale ze względu na warunki wędkowania, zminiaturyzowany sprzęt oraz stosowane przemiennie przynęty naturalne i sztuczne, a nawet łączenie tych przynęt, predestynuje wędkarstwo podlodowe do uznania za odrębną metodę wędkowania. Ostatnio władze wędkarskie zaakceptowały jeszcze jedną, na Zachodzie od dawna stosowaną, [[trolling (wędkarstwo)|metodę trollingową]], u nas jeszcze mało dostępną i nie rozpowszechnioną. Również coraz popularniejsze ostatnio wędkarstwo morskie, z użyciem morskich jednostek pływających, łączące metodę spinningową, polegającą w zasadzie na trollingu (związanego z ruchem jednostki pływajacej) z metodą gruntową w czasie wyłączenia napędu jednostki na łowisku, z uwagi na bardzo wysokie wymagania sprzętowe: nadzwyczaj wytrzymałe wędzisko, zbudowane nieraz z najwyższej klasy komponentów używanych w lotnictwie, z mocnymi przelotkami, odpornymi na korozję i ścieranie; linki o najwyższych parametrach wytrzymałościowych; duży, odporny na wodę morską i rdzewienie kołowrotek z wytrzymałymi przekładniami, z bardzo pojemną szpulą, mieszczącą nawet kilkaset metrów grubej linki; pasa biodrowego z gniazdem na dolnik wędziska i z zaczepami bezpieczeństwa zapinanymi do relingu stanowiska w czasie holowania dużej ryby -– uznawane jest obecnie za odrębną metodę wędkowania.

* '''Metoda spinningowa''' polega na wędkowaniu bardzo aktywnym – oznacza to, że to wędkarz szuka ryby, głównie drapieżnej, a nie czeka, aż ona, wędrując za pokarmem, napłynie na stanowisko łowiącego. Spinningista poszukuje stanowisk ryb przede wszystkim na trasie jej wędrówek za żerem, w miejscach przewidywanych zasadzek na drobnicę będącą jej pokarmem, wreszcie w miejscach, gdzie znajdują się dogodne rybie kryjówki i miejsca odpoczynku nocnego lub zimowego. Również sprzęt używany do łowienia ryb metodą spinningową różni się znacznie od sprzętu do łowienia innymi metodami. Wędziska w zasadzie są krótsze, ale budowane są (jak i inne) w kilku lub nawet kilkunastu modelach, w zależności od tego czy łowi się z brzegu (wędziska dłuższe), czy z łodzi (w. krótsze), jaki gatunek ryb się łowi, czy spodziewa się brania okazowych, czy też mniejszych sztuk, od głębokości wody, charakteru łowiska (np. czyste lub zarośnięte, wzgl. pełne zawad) i wreszcie od rodzaju przynęty sztucznej. [[kołowrotek|Kołowrotki]] spinningowe, które w zasadzie bezustannie pracują, muszą być wykonane z bardzo trwałych materiałów, odpornych na korozję, a ich części tak zaprojektowane, aby siły na nie działające (a są one poważne, liczone nawet w dziesiątkach kg) nie spowodowały szybkiego zniszczenia lub zużycia części zwłaszcza współpracujących ze sobą. Muszą one mieć wyjątkowo dokładnie działające i łatwe do bieżącego regulowania hamulce, kabłąki idealnie układające linkę oraz dobrze wyprofilowaną do wielosettysięcznych rzutów trwałą szpulę, nie mówiąc już o łożyskach i przekładniach. Linki do spinningu też posiadająmają specjalne cechy ułatwiające łowienie, właśnie tą metodą. Muszą to być wysokiej klasy żyłki syntetyczne lub plecionki.

* Podobnie jest z '''metodą muchową'''. Połów ryb na muchę wymaga również specjalistycznego sprzętu: odrębnie budowanych [[Wędka|wędzisk]], o innych parametrach, np. innym rozłożeniu wytrzymałości blanku, ugięcia i akcji; całkiem innych kołowrotków i całkiem innej konstrukcji linki, pełniącej dodatkowo rolę obciążenia, które przy metodzie spinningowej spełnia przynęta, znacznie cięższa od delikatnej, leciutkiej imitacji muchy, której, zresztą zgodnie z przepisami, nie wolno dodatkowo obciążać. W metodzie muchowej stosuje się o wiele więcej zróżnicowanych przynęt. Podstawowych rodzajów imitacji [[mucha wędkarska|much]] i owadów jest kilkanaście , ale wzorów używanych przez wędkarzy nawet kilka tysięcy, różniących się zauważalnie.

* '''Metoda spławikowo-gruntowa''' różni się od spinningu właściwie wszystkim -– posiadaniemobecnością sygnalizatora brań, jakim może być [[spławik]], dzwonek, [[swingtip (wędkarstwo)|swingtip]] itp. oraz w zależności od techniki wędkowania – długością i innymi parametrami wędzisk. Wędki różnią się od wcześniej opisanych metod akcją, długością, ciężarem rzutowym, techniką wykonania. [[Przynęta|Przynęty]] są diametralnie różne, bowiem przy metodzie spławikowo-gruntowej są pochodzenia naturalnego, często żywe. Ale zasadnicza odmienność tej metody, wyraźnie odróżniająca ją od pozostałych (z wyjątkiem metody podlodowej) polega na statycznej pozycji wędkarza, który obrawszy sobie miejsce wędkowania, popularnie zwane miejscówką, często wcześniej [[Zanęta|zanęconą]], pozostaje na niej nawet parę lub paręnaście godzin w zależności od [[częstotliwość|częstotliwości]] brań ryby. Różnica zaś między zestawem spławikowym a gruntowym polega na tym, że przy połowach na spławik przynęta może być podana również na powierzchni i na każdej głębokości wody lub na dnie, a spławik spełnia dwie funkcje: jako [[sygnalizator brań]] oraz wykorzystując wyporność spławika jako sposób na ustawienie głębokości położenia przynęty. Przy połowach na grunt przynęta zawsze leży na dnie, zaś najpopularniejszym sygnalizatorem brań jest zawieszony na szczytówce dzwoneczek lub na żyłce między przelotkami jakiś kilku gramowy, najlepiej obły przedmiot. Odmienną sygnalizację brań stosuje się w tzw. feederach. Jest nim elastyczna szczytówka, która podczas brania odchyla się lub przygina. Oczywiście wymaga to stałego napięcia żyłki. Istnieją też specjalne sygnalizatory elektroniczne, dające znać o braniu, dźwiękiem i (lub) światłem.

* Metodą łowienia ryb, niejako wymuszoną przez niskie [[temperatura|temperatury]] i [[Krystalizacja|zamarzanie]] [[akwen]]ów jest '''wędkarstwo podlodowe'''. Wymaga ono sprzętu do wykonywania [[przerębel|przerębli]] w lodzie (pierzchnia lub świder), zminiaturyzowanych wędek, małych kołowrotków lub [[zwijadełko wędkarskie|zwijadełek]] oraz całej gamy specjalnych, sztucznych przynęt zwanych ogólnie [[mormyszka]]mi, które są odmianą [[Błystka|błystek]] wahadłowych i [[pilker]]ów. Niezależnie od przynęt sztucznych, do łowienia podlodowego używa się również przynęt naturalnych, przede wszystkim pochodzenia zwierzęcego. Często zamiast zamarzającego w wodzie spławika, jako sygnalizatora brań używa się tzw. "kiwoka"„kiwoka”, tj. specjalnej sprężynki (szczecinki z karku dzika, stalowego drucika itp.) umocowanej na szczytówce wędziska, który wyraźniej niż spławik sygnalizuje nawet najdelikatniejsze branie ryby.

* I na koniec '''metoda trollingowa''', która jest właściwie spinningiem, ale zamiast przeciągania wabiącej przynęty w pobliżu przewidywanych stanowisk ryb za pomocą ręcznego nawijania, szybciej lub wolniej, linki na kołowrotek, rolę "nawijacza"„nawijacza” pełni przystosowane do tego urządzenie pływające (tratwa, ponton, kajak, łódka itp.) napędzane siłą mięśni ludzkich (wiosła) lub jakiegokolwiek, raczej małego silnika. Po prostu wypuszcza się za burtę odpowiednio długi odcinek linki z przynętą i ciągnie się z odpowiednią lub zmienną szybkością za środkiem pływającym.

* '''Mucha'''. Przy tej metodzie wędkowania, techniki łowienia są z pozoru podobne do powyższych, ale bardziej precyzyjne, powiem, wyrafinowane. Już sama technika wyrzutu, stawia wędkarzowi o wiele większe wymagania w nauce i praktyce, z uwagi na wielką rolę [[sznur muchowy|sznura muchowego]], którego są trzy rodzaje, o różnym kształcie i wadze, mające wpływ na wyrzut i prowadzenie przynęty, a także inną nieco rolę [[kołowrotek muchowy|kołowrotka muchowego]], generalnie różniącego się konstrukcją od innych. Podstawowa technika wyrzutu zwanego "znad„znad głowy"głowy” polega (w zależności od odległości celu wyrzutu) na rozwinięciu linki w powietrzu nad głową do potrzebnej długości, kilkoma jednostajnymi wymachami wędziska, i położeniu jej z muchą na końcu [[przypon]]u, jak najciszej w miejsce spodziewanego stanowiska ryby.

Trudnym wariantem tego rzutu jest rzut spod kija, którego główna zasada polega na tym, że linka nie leci nad głową i nad kijem, jak przy rzucie podstawowym, lecz pod kijem, do tyłu, tam się rozprostowuje i znów pod kijem przelatuje do przodu, przez cały czas nie dotykając wody. W zadrzewionym łowisku stosuje się technikę wyrzutu bocznego, czyli w płaszczyźnie przesuniętej o 90° w stosunku do rzutu znad głowy, a więc równolegle do płaszczyzny lustra [[woda|wody]].

* Jest jeszcze jedna technika wyrzutu: '''rzut skandynawski''', będący modyfikacją rzutu znad głowy, ale nieco trudniejszy, gdyż wydłużanie linki przy wymachach odbywa się przy użyciu również lewej [[ręka|ręki]], którą ściąga się linkę z kołowrotka, dla zmniejszenia jej oporu. Rzut taki stosuje się chcąc osiągnąć większe [[odległość|odległości]]. Najtrudniejszym chyba wyrzutem jest '''rzut rolowany'''. "Stosowany„Stosowany jest wtedy, gdy tuż za nami mamy jakąś przeszkodę: wysokie ogrodzenie lub zwartą ścianę [[drzewo|drzew]]. Rzut polega na szybkim podciągnięciu do siebie linki po wodzie, nie podrywając jej całej w [[powietrze]]. Koniec linki ślizga się po wodzie. Linka leci pod szczytówką wędki, tworząc za nią niewielką pętlę. Nie pozwalamy jej przelecieć całej, zatrzymując gwałtownie ruch wędki i wypychamy ją półkolistym ruchem do przodu. Powstała z tyłu pętla przetacza się, tworząc koło toczące się wzdłuż linki"linki”<ref>(A. Sikora., ''Wędkarstwo muchowe'', Multico W-wa, Warszawa 1997).</ref>. Na dużych rzekach, przeważnie w innych krajach stosowany też jest [[rzut łososiowy]], polegający na poderwaniu bardzo długiej linki dwuręcznym wędziskiem na dwa tempa, przerzucenie jej całej do tyłu i po pełnym rozwinięciu rzucenie nad głową do przodu.

Technika prowadzenia linki jest też odmienna. Linkę z [[przypon]]em, na którego końcu uwiązana jest przynęta zaliczona do przynęt "muchowych"„muchowych” i boczny trok z dodatkową muchą ściąga się bowiem najczęściej ręką, czasem nawija na kołowrotek, gdy linkę wyrzucono na większą odległość. Kołowrotek w metodzie muchowej służy w zasadzie do magazynowania linki i holowania zapiętej już większej ryby. Przy bliższych odległościach wyrzutu, kołowrotka używa się rzadko. Często zdarza się potrzeba poprawienia celności rzutu lub ułożenia linki na wodzie. Poprawkę wykonujemy poderwaniem części linki z wody i nadrzucenie jej szczytówką w pożądane miejsce. Manewr ten możemy uczynić parę razy do skutku.

Łowienie odległościowe (zwane też popularnie "metodą„metodą angielską"angielską”, a właściwie techniką angielską). Taką technikę stosuje się na odległości większej niż dwie długości wędziska z zestawem. Polega ona na zastosowaniu specjalistycznych wędzisk o cienkim blanku, długości najczęściej pomiędzy 3,9-4,5 [[m]], o ugięciu [[parabola (matematyka)|parabolicznym]], [[waga|wadze]] rzadko przekraczającej 250 g i dużej (14-17 szt.) ilości przelotek. Stosowane są cienkie żyłki 0,08-008–0,16&nbsp;mm i spławiki typu [[waggler]]. Łowienie odległościowe czasami nazywane jest [[łowienie matchowe|łowieniem matchowym]], a wędzisko matchówką.

* Łowienie ze spławikiem przelotowym. Na [[łowisko (rybołówstwo)|łowiskach]] głębokich lub o nieznanej lub bardzo zróżnicowanej głębokości (nie zgruntowanych) używa się [[spławik przelotowySpławik|spławika przelotowego]], zamocowanego na żyłce za pomocą [[krętlik]]a. Głębokość zanurzenia przynęty reguluje się [[Stoper (wędkarstwo)|stoperem]] nawleczonym lub zawiązanym na żyłce głównej w dowolnym miejscu, ograniczonym tylko głębokością łowiska. Tej techniki można używać łowiąc w większej odległości od brzegu krótszym wędziskiem (2,7-37–3,5 m) i na grunt bez spławika, który zastąpiony jest jakimkolwiek innym sygnalizatorem.

* Łowienie na żywca lub na martwą rybkę. Zestawy do łowienia na żywca posiadająmają na tyle wyporny spławik, aby żywiec nie mógł przekroczyć pewnej głębokości wody i ukryć się w podwodnej roślinności. Jeśli nie chcemy, aby żywiec zawlókł spławik w [[trzcina|trzciny]] lub inne rośliny powierzchniowe lub wynurzone, stosuje się technikę "paternoster"„paternoster”, tj. na końcu żyłki głównej zawiesza się ciężkie (w zależności od wielkości żywca) obciążenie, natomiast sam żywiec pływa na bocznym przyponie, umocowanym do żyłki głównej za pomocą trójkącika ze stalowego [[drut]]u, którego boczne ramię jest dłuższe od długości miękkiego przyponu, po to, aby żywiec nie splątał przyponu z żyłką główną. (Ale i tak jakoś zawsze się po jakimś czasie splącze). Przy stosowaniu martwej rybki lub filetu systemiku "paternoster"„paternoster” raczej się nie używa, chyba że łowimy czasem w wodzie o szybkim uciągu.

* Łowienie techniką włosową na kulki [[białka|proteinowe]]. Tej techniki używa się do łowienia ryb spokojnego żeru, najczęściej [[karp]]i, które są bardzo podejrzliwe i ostrożne, zwłaszcza w wodach o dużej presji wędkarskiej, gdzie wiele ryb było już skłutych. Do gołego haczyka głównego o rozmiarze odpowiednim do danego gatunku ryby dowiązuje się na cienką (0,6-06–0,8&nbsp;mm), 2–3&nbsp;cm długości żyłkę, na której mocowana jest specjalnie spreparowana i wysuszona (aby szybko nie rozmokła) kulka proteinowa. Ryba nie widząc zagrożenia w postaci grubszej żyłki lub wystającego z przynęty haka, żeruje mniej ostrożnie i wciąga do pyszczka przynętę, a wraz z nią i duży hak uwiązany do żyłki głównej.

* Łowienie na przystawkę ze spławikiem. Tę technikę stosuje się wtedy, gdy dostęp do wody jest bardzo utrudniony (strome burty, zadrzewione i zakrzaczone brzegi) i łowienie długą wędką jest niemożliwe. Technika ta polega na operowaniu krótką wędką z kołowrotkiem o szpuli stałej i zestawem spławikowym, w którym obciążenie nie pozwala na znoszenie zestawu pod brzeg, a przynęta leżąca na dnie lub poruszana prądem wody uwiązana jest na długim (50-10050–100 [[Centymetr|cm]]) [[przypon]]ie. Spławik, utrzymywany w jednym, mniej więcej miejscu, przez obciążenie i [[szczytówka|szczytówkę]], tylko sygnalizuje branie ryby.

* Łowienie powierzchniowe ze spławikiem, łowienie dotykowe. Technika ta polega na stosowaniu przynęty utrzymującej się na powierzchni wody na zestawie ze spławikiem i bez obciążeń. Ale spławik nie służy do sygnalizowania brań (te widoczne są gołym [[oko|okiem]]), tylko jako pływające obciążenie zestawu, mające ułatwić jego zarzucenie. Na tak podaną przynętę biorą najczęściej [[kleń|klenie]], zbierające [[pokarm]] z powierzchni wody. Jeśli dostęp do wody nie jest bardzo utrudniony i można posługiwać się dłuższą wędką, nie używamy spławika, tylko podajemy przynętę (najczęściej [[konik polny|konika polnego]] lub innego [[owady|owada]]) zawieszoną na żyłce bez żadnych innych obciążeń, na dotyk, tj. dotykając przynętą lustra wody, imitując w ten sposób próbę odlotu owada, co bardzo prowokuje ryby nawet do wyskoku z wody za "uciekającym"„uciekającym” pokarmem.

* Technika wędkowania na gruntowych [[zawody wędkarskie|zawodach wędkarskich]]. O ile w łowieniu indywidualnym używa się stosunkowo niezbyt wiele zanęty i tylko przy metodzie spławikowo-gruntowej, to na zawodach rozgrywanych tą metodą podstawą [[sukces (stan)|sukcesu]] jest ilość użytej czasem dziesiątków [[kilogram]]ówkilogramów zanęty. [[Zanęta|Zanęty]] używa się przede wszystkim do ściągnięcia i utrzymania w swoim [[Sektor (ujednoznacznienie)|sektorze]], jak największej ilości ryb. Ponieważ podczas zawodów nad brzegiem panuje dość znaczny ruch ([[sędzia|sędziowie]], obserwatorzy, goście i gapie) i ryby trzymają się raczej dalej od brzegu, do łowienia używa się wędzisk o znacznej długości, dochodzących nawet do kilkunastu metrów, o specjalnej konstrukcji blanku, na tyle lekkiego, aby [[zawodnik]] mógł bez większych trudności nim manewrować i na tyle wytrzymałego, aby nie uległ złamaniu przy holowaniu większej ryby. Wędzisk tych, (których cena może dochodzić i do 25 tys. zł), [[kolokwializm|kolokwialnie]] zwanych tyczkami używa się na ogół bez kołowrotka, ale z gumowym amortyzatorem. Części wędziska są nasadowe, które rozmontowuje się i odkłada na stojak w czasie holu zaciętej ryby, a montuje przy ponownym zarzucaniu zestawu, w którym używa się raczej haczyka bezzadziorowego.

* Kolendowicz Jacek, Zalewski Tadeusz ''Wędkarstwo gruntowe cz. I'', Warszawa 1997, {{ISBN|83-7073-099-X}}.

* Kolendowicz Jacek, ''Wędkarstwo spinningowe'', Warszawa 1995, {{ISBN|83-7073-086-8}}.

* Sikora Adam, ''Wędkarstwo muchowe'', Warszawa 1997, {{ISBN|83-7073-142-2}}.

<!-- umieść go najpierw na stronie dyskusji tego artykułu. Linki -->

[[Kategoria:Wędkarstwo|* ]]