'''Kabul''' ([[język perski|dari]], [[język paszto|paszto]] کابل) – [[stolica]] i największe miasto w [[Afganistan]]ie, liczy ponad 2,5 miliona mieszkańców, i znajduje się w prowincji [[Kabul (prowincja)|Kabul]]. Znane było w starożytności jako ''Ortospana'', ''Kabura'' ({{grc|Κάβουρα}}), ''Kophes'' lub ''Kophene''. Dokładna liczba mieszkańców nie jest określona, ale populacja całej prowincji wynosi między od 3,5 do 5 miliona ludzi<ref>http://afghanistan.usaid.gov/en/Province.14.aspx Afganistan</ref><ref name="ABC">[[Australian Broadcasting Corporation]], [http://www.abc.net.au/news/stories/2009/05/09/2565599.htm Dodgy cars clogging Kabul's roads]</ref>.
== Położenie ==
Linia 40:
== Historia ==
[[Plik:Kabul TV Hill view.jpg|thumbmały|leftlewo|160px|Kabul]]
Kabul ma ponad 3000 lat, wiele [[imperium|imperiów]] walczyło o to miasto z powodu jego strategicznego położenia wzdłuż [[szlak handlowy|szlaków handlowych]] [[Azja Południowa|południowej]] i [[Azja Środkowa|centralnej Azji]]. Stanowił jeden z najbardziej wysuniętych na wschód rejonów [[Achemenidzi|Imperium Achemenidów]]. W 331 p.n.e. [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]] pokonał Achemenidów i obszar Kabulu stał się częścią [[Seleucydzi|Imperium Seleucydów]], a następnie państwa [[Dynastia Maurjów|Maurjów]]. Pod koniec I wieku n.e. stał się stolicą [[Królestwo Kuszanów|Królestwa Kuszanów]]. W 1504 r. [[Timurydzi|Timurydzki]] książę [[Babur]] zdobył Kabul. W 1776 r. miasto stało się stolicą Afganistanu za [[Timur Szah Durrani|Timura Szaha Durrani]]<ref>[http://www.britannica.com/ebc/article-9368810 Encyclopedia Britannica]</ref>. W XIX wieku było kilkakrotnie najeżdżane przez sąsiadujące Brytyjsko-Indyjskie wojska podczas wojen brytyjsko-afgańskich. W 1919 roku, podczas [[III wojna brytyjsko-afgańska|III wojny brytyjsko-afgańskiej]], miasto było bombardowane przez lotnictwo [[Royal Air Force|RAF]] Indii Brytyjskich<ref>[http://www.national-army-museum.ac.uk/exhibitions/afghanistan/page4.shtml The Road to Kabul: British armies in Afghanistan, 1839-1919, ''National Army Museum'', UK]</ref>. Od [[Rewolucja kwietniowa|rewolucji marksistowskiej]] w 1978, poprzez [[Radziecka interwencja w Afganistanie|radziecką interwencję w Afganistanie]] w latach 80., rządy Talibów oraz interwencję amerykańską w XXI wieku miasto często było niszczone przez [[rebeliant]]ów. Aktualnie jest ono w fazie rekonstrukcji<ref>[{{Cytuj | url=http://archnet.org/library/documents/one-document.jsp?document_id=9201 Development| of Kabul: Reconstruction and Planning Issuestytuł=Archnet<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->] | opublikowany=archnet.org | data dostępu=2017-11-24}}</ref>.
W mieście produkuje się głównie [[amunicja|amunicję]], [[tkanina|tkaniny]], [[meble]] i uprawia [[burak cukrowy|buraki cukrowe]], ale od 1978 r. rozwój ekonomiczny miasta był ograniczony, co było spowodowane prawie nieustającą wojną. Stan gospodarczy miasta uległ poprawie od czasu [[Wojna w Afganistanie (od 2001)|interwencji NATO w Afganistanie]] w 2001 roku<ref>[http://www.experiencefestival.com/a/Kabul_-_Reconstruction/id/594323 Kabul: Encyclopedia II – Kabul – Reconstruction<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
