Pruchna: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pruchna''' ([[język czeski|cz.]] ''Pruchná'', [[język niemiecki|niem.]] ''Pruchnau'') – [[wieś]] [[Sołectwo|sołecka]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[powiat cieszyński|powiecie cieszyńskim]], w [[Strumień (gmina)|gminie Strumień]]. Wieś leży w historycznych granicach regionu [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]], geograficznie zaś leży w regionie [[Dolina Górnej Wisły]], będącej częścią [[Kotlina Oświęcimska|Kotliny Oświęcimskiej]].<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Żerański| imię = Marcin| tytuł = Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy| wydawca = Pracownia na pastwiskach| miejsce = Cieszyn| rok = 2012| strony = 85| isbn = 9788393310937}}</ref> Powierzchnia sołectwa wynosi 1903 [[hektar|ha]] (19,03&nbsp;km²) <ref name="studium">{{cytuj stronę| url = http://www.strumien.bip.net.pl/?c=1836| tytuł = STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY STRUMIEŃ| data dostępu = 2010-12-07| autor = Gmina Strumień| opublikowany = | praca = www.strumien.bip.net.pl| data = 2007| język = }}</ref>, a liczba ludności 2438, co daje gęstość zaludnienia równą 128,1 os./km².

Zdaniem ks. [[Józef Londzin|Józefa Londzina]] nazwa Pruchna pochodzi od spróchniałych drzew<ref>Londzin 1932, s. 253.</ref>. Zgodnie ze źródłosłowem powinno się pisać "[[próchnienie|Próchno]]" lub "Próchna". Tą formą posługiwano się do wygaśnięcia dynastii cieszyńskich Piastów w 1653&nbsp;r.<ref name="s8">Raszka 2010, s. 8.</ref> Spotykano się także z pisownią "Prochno", "Prochna" lub z czeskiego "Prachna" i wreszcie ze zniemczoną nazwą "Pruchna", gdyż język niemiecki nie zna spółgłosek miękkich i pochyleń<ref name="s8"/>. Obecnie obowiązuje nazwa "Pruchna".

W czasie I wojny światowej zginęło 42 obywateli Pruchnej. Dla uczczenia pamięci poległych mieszkańcy wsi postawili w 1927 roku pomnik, znajdujący się obok szkoły. Podczas II wojny światowej Pruchnej również nie ominęła germanizacja, aresztowania i łapanki. Wojna przyniosła wiele zniszczeń i ofiar. 1 maja 1945 roku nastąpiło wyzwolenie Pruchnej przez oddziały 38 armii 4 Frontu Ukraińskiego<ref>”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, {{ISBN|83-217-2709-3}}, str. 88</ref>.

W miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]] – ''Stadnina Koni Pruchna''<ref>[{{Cytuj | url=http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19900490291 Internetowy| Systemtytuł=Rozporządzenie AktówMinistra PrawnychRolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 9 lipca 1990 r. w sprawie celów, zasad i trybu udzielania oraz wysokości stawek dotacji dla rolnictwa w 1990...<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->] | opublikowany=isap.sejm.gov.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-26}}</ref>. W [[1994]] jako ''Stadnina Koni Skarbu Państwa Pruchna''<ref>[{{Cytuj | url=http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19940830383 Internetowy| Systemtytuł=Rozporządzenie AktówMinistra PrawnychRolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 24 czerwca 1994 r. w sprawie wysokości stawek dotacji dla rolnictwa oraz szczegółowych zasad i trybu ich udz...<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->] | opublikowany=isap.sejm.gov.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-26}}</ref>. Następcą prawnym jest ''[[Stadnina Koni Ochaby|Stadnina Koni]] "[[Ochaby]]" Sp. z o.o.''

* ok. 1700 [[Ludwik Heimb]] – duchowny katolicki, tłumacz, pisarz

W Pruchnej znajduje się Szkoła Podstawowa im. [[Emilia Michalska|Emilii Michalskiej]] oraz gimnazjum przedszkole. We wsi znajduje się tak że niepubliczne przedszkole ''Kubusiowa kraina''. W miejscowości ma również swoją siedzibę klub piłkarski pod nazwą LKS "99" Pruchna oraz duże gospodarstwo agroturystyczne wraz z łowiskiem. W miejscowości znajduje się izba regionalna im. E. Michalskiej w ''Gminnym centrum integracji wsi Pruchna'', gdzie znajduje się również Miejska Biblioteka Publiczna w Strumieniu filia w Pruchnej, a także Świetlica Środowiskowa.

* kaplica pw. [[Śwśw. Józef|św. Józefa]]a z początku [[XIX wiek]]u

* Kamienny krzyż z inskrypcją w języku staroczeskim, upamiętniającą zabójstwo dokonane w 1654 r. na synu obywatela Cieszyna Jana Czerwenki. Hipoteza, że jest to tzw. [[krzyż pokutny]] jest nieprawdziwa i opiera się na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare krzyże kamienne, są krzyżami pokutnymi. Krzyż dotyczy zabójstwa w roku 1654 czyli w okresie gdy zabójstwa były przestępstwami, które nie podlegały już prywatnym negocjacjom i umowom, a ich ściganie i karanie było w wyłącznej kompetencji władz. Nie może to być więc krzyż pokutny ''sensu stricto'' czyli fundowany przez zabójcę w wyniku umowy pojednawczej, mającej zapobiec [[wróżda|wróżdzie]], gdyż takiej umowy nie ma i nie mogło być, gdyż były one w połowie XVII w. prawnie niedopuszczalne. Nie wyklucza to wystawienia krzyża przez opisanych w inskrypcji zabójców (lekkomyślni towarzysze zabitego), jako wyrazu żalu za popełnienie niegodnego czynu ale nie miało to żadnych konsekwencji prawnych. Nie ma też na to żadnych dowodów i najbardziej prawdopodobne jest, że jest to klasyczny krzyż upamiętniający tragiczne zdarzenie, postawiony przez rodzinę (ojca) zabitego.

Plik:POL Pruchna Kościół świętej Anny.JPG|Kościół rzymsko-katolicki pw. św. Anny

Plik:POL Pruchna Krzyż pokutny 1.JPG|Kamienny krzyż z XVII wieku