Mała Ententa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Mała Ententa''' – porozumienie utworzone przez [[Czechosłowacja|Czechosłowację]], [[Jugosławia|Jugosławię]] i [[Rumunia|Rumunię]]<ref>J. Tomaszewski, Z. landau, ''Polska w Europie i świecie 1918-1939'', Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005, s. 307. ISBN 83-7436-009-7</ref>. Mała Ententa zawiązana była już na początku [[lata 20. XX wieku|lat 20. XX wieku]] na podstawie dwustronnych porozumień<ref>P. Eberhardt, [http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=63061 ''Poglądy geopolityczne Tomasza Masaryka''], „Przegląd Geograficzny“, 89, 2017, 2, s. 330.</ref>, ale dopiero podpisanie paktu organizacyjnego państw [[sygnatariusz]]y bloku [[16 lutego]] [[1933]] roku<ref>[http://www.forost.ungarisches-institut.de/pdf/19330216-1.pdf ''Pact of Organisation of the Little Entente was signed in Geneva on 16 February 1933''] zarejestrowany w Sekretariacie [[Liga Narodów|Ligi Narodów]] 4 lipca 1933 r. ([http://www.worldlii.org/int/other/treaties/LNTSer/1933/95.html League of Nations Treaty Series 1933 tom 139, str. 233 - 239])</ref> pozwoliło połączyć Czechosłowację, Jugosławię i Rumunię ściślejszymi więzami. Celem początkowym Małej Ententy była chęć wspólnego przeciwstawienia się rewizjonizmowi [[Węgry|węgierskiemu]]<ref>D. Stevenson, ''Stosunki międzynarodowe'', [w:] ''Dwudziesty wiek. 1900-1945'', red. J. Jackson, przeł. M. Urbański, Świat Książki, s. 44-45. ISBN 978-83-7799-104-6</ref>, a także próbie powrotu [[Habsburgowie|Habsburgów]] na tron w [[Austria|Austrii]] lub na Węgrzech. Cele te jednak stopniowo stawały się mniej aktualne, gdyż każdy członek Małej Ententy był militarnie silniejszy od rozbrojonych po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] Węgier, a ewentualny powrót na tron Habsburgów z czasem stawał się coraz mniej realny.

W owym czasie każde z państw Małej Ententy miało silnego sąsiada, przeciw któremu pomoc obu partnerów byłaby pożądana, jednak takiej pomocy układy wzajemne nie przewidywały. Jugosławia obawiała się zagrożenia ze strony [[Włochy|Włoch]], Czechosłowacja – [[Republika Weimarska|Niemiec]], a Rumunia – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]<ref>P. Eberhardt, [http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=63061 ''Poglądy geopolityczne Tomasza Masaryka''], „Przegląd Geograficzny“, 89, 2017, 2, s. 331.</ref>. Tymczasem zaś z każdym z tych potencjalnych agresorów przeciw jednemu z partnerów bloku obaj jego sojusznicy nie mieli spraw spornych: Czechosłowacja i Rumunia z Włochami, Jugosławia i Rumunia z Niemcami, a Czechosłowacja i Jugosławia z ZSRR.

Celem "nowej"„nowej“ Małej Ententy było stałe uzgadnianie polityki zagranicznej wszystkich trzech państw, a także nadanie większej wagi wystąpieniom Małej Ententy jako całości na arenie międzynarodowej. Utworzone zostały Stała Rada, Rada Ekonomiczna<ref>J. Tomaszewski, [http://rcin.org.pl/Content/28360/WA303_34342_A52-KH-R-78-2_Tomaszewski.pdf ''Związki gospodarcze państw sukcesyjnych między wojnami światowymi''], „Kwartalnik Historyczny“, 78, 1971, 2, s. 305.</ref> i Sekretariat. Ta pierwsza składała się z ministrów spraw zagranicznych trzech państw, zbierała się periodycznie i dyskutowała o wspólnych interesach i wspólnej polityce wobec państw trzecich. Pakt organizacyjny miał posiadać trwałość nieograniczoną, a dotychczasowe porozumienia dwustronne zostały także przedłużone bezterminowo.