Osobowice: Różnice pomiędzy wersjami

Znaczenie nazwy nie ma jednoznacznej [[Toponimia|toponimii]]. Nazwa wywodzi się od [[język polski|polskiego]] terminu określającego ''[[obóz]]'', ''"[[osoba|osobę]]"'' lub oddzielenie, wyłączność – ''"osobność"''{{r|Damrot}} i być może wiązała się z odległą, osobną lokalizację względem nadrzędnego ośrodka.

Śląski pisarz [[Konstanty Damrot]] w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w [[Bytom]]iu. Wymienia dwie nazwy: obecnie funkcjonującą, polską ''"Osobowice"'' oraz niemiecką ''"Oswitz"''. Cytuje on również zlatynizowane, [[Język staropolski|staropolskie]] nazwy zanotowane w [[Łacina|łacińskich]] średniowiecznych dokumentach: ''Ozobowicz'' w 1237, ''Osobozowe'' w 1243, ''Ozzobowitz'' w 1253 oraz ''Ozestowicz'' w 1256{{r|Damrot}} podając również warianty tłumaczenia nazwy: ''"Die Bedeutung des Namens ist nicht erklarich; ob derselbe mit osoba – deutsch Person, osobny – besonders, abgelegen (...)"'' czyli w tłumaczeniu na polski ''"Znaczenie„Znaczenie nazw nie jest jasne: takie samo w przypadku osoba – po niemiecku Person, osobny – wyszczególniony, wyłączny, wydzielony (...)"''”{{r|Damrot}}. Podobnie tłumaczy nazwę również niemiecki językoznawca Paul Hefftner w swojej pracy o nazwach miejscowości ziemi wrocławskiej p.t. ''Ursprung und Bedeutung der Ortsnamen im Stadt und Landkreise Breslau''{{r|Hefftner}}.

Pierwsze ślady człowieka w rejonie wzgórz osobowickich<ref>wzgórza na Osobowicach wznoszą się na kilkanaście do dwudziestu kilku metrów ponad poziom wody w pobliskiej [[Odra|Odrze]], który wynosi ok.&nbsp;108&nbsp;[[N.p.m.|m n.p.m.]]</ref> datuje się na [[neolit|młodszą epokę kamienia]] i datowane są pomiędzy 4200 a 1700 r. [[Przed naszą erą|p.n.e.]] Znajdowane są też ślady z późniejszego okresu, z [[epoka brązu|epoki brązu]]; pod jej koniec, ok. [[800 p.n.e.|800]] – [[650 p.n.e.|650]]800–650 r. p.n.e. powstały tu pierwsze grodziska – na [[Wzgórze Kapliczne|Górce Kaplicznej]] (121&nbsp;[[N.p.m.|m n.p.m.]]) i Szańcu Szwedzkim (127&nbsp;m n.p.m.) w obecnym Lesie Osobowickim.

W [[1242]] wdowa po [[Henryk II Pobożny|Henryku Pobożnym]], księżna [[Anna Przemyślidka|Anna]] nadała tutejsze ziemie [[Zakon Świętej Klary|zakonowi Św. Klary]], co potwierdzone zostało ponownie w [[1257]]. Od tego czasu Osobowice pozostawały własnością klasztorną. W wieku [[XVII wiek|XVII]] nieznany artysta wyrzeźbił niewielką figurkę [[Maria z Nazaretu|Matki Boskiej]], którą umieszczono na [[dąb|dębie]] rosnącym u podnóża Górki Kaplicznej; figurze tej przypisywano nadzwyczajne właściwości: m.in. uznano, że [[kantor]] Balcer z [[Kościół św. Macieja we Wrocławiu|wrocławskiego kościoła św. Macieja]] odzyskał w [[1724]] zdrowie w [[Cud (religia)|cudowny]] sposób dzięki odbytym tutaj modlitwom. Kult maryjny figurki Matki Boskiej Osobowickiej został usankcjonowany przez [[Zakon Świętej Klary|siostry klaryski]] przez wzniesienie w [[1725]] na szczycie wzgórza drewnianej kaplicy.

Po [[sekularyzacja|sekularyzacji]] przez [[Królestwo Prus]]kie [[klasztor]]ów w [[1810]] Osobowice przekształcone zostały w wieś [[folwark|folwarczną]]. W [[1812]] zostały wykupione na własność przez rodzinę wydawców, księgarzy i drukarzy – [[Kornowie|Kornów]]. [[Johann Gottlieb Korn]], ówczesny senior rodu, ufundował na Górce Kaplicznej nową [[kaplica|kaplicę]]<ref>J. G. Korn był [[protestantyzm|protestantem]], co nie przeszkadzało jednak ufundowaniu kaplicy [[katolicyzm|katolickiej]]</ref>. [[Wzgórze Kapliczne|Nawiedzenia Matki Boskiej Osobowickiej na Wzgórzu]] w miejsce poprzedniej drewnianej. Kaplica ta zaprojektowana została przez [[Carl Ferdinand Langhans|Carla Ferdinanda Langhansa (młodszego)]] i wybudowana w latach [[1822]]-[[1824]].

Okolice Osobowic stały się chętnie odwiedzanym terenem rekreacyjnym, budowano tu gospody i karczmy, istniał też browar. W [[1845]] w 52 domach mieszkały we wsi 374 osoby. W drugiej połowie [[XIX wiek|XIX]] wieku przez granicę pomiędzy Różanką a Osobowicami przeprowadzono [[Linia kolejowa nr 271|linię kolejową]]<ref>stacja kolejowa na tej linii, otwarta w [[1856]] i nosząca nazwę Wrocław Osobowice, znajduje się de facto na terenie osiedla [[Lipa Piotrowska]].</ref> do [[Poznań|Poznania]]. Na początku XX wieku wschodnia część terenu Osobowic służyła już Wrocławiowi jako [[Pola irygacyjne Wrocławia|''Städtliche Rieselfelder'']] – miejskie [[pola irygacyjne]] (dziś znajdują się tam ogródki działkowe przecięte [[Obwodnica śródmiejska Wrocławia|obwodnicą śródmiejską Wrocławia]], a pola irygacyjne przeniesiono na obszary nieco odleglejsze – bardziej na zachód i północ). Wieś przyłączono do miasta w [[1928]]. Od tego czasu datuje się zabudowa willowa i podmiejska. W tym czasie w południowo-wschodniej i zachodniej części Osobowic utworzono dwie zatoki w Odrze, służące jako zimowiska [[barka|barek]] rzecznych. W [[1931]] przebudowano jedną z tutejszych gospód na [[Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus we Wrocławiu|kościół (św. Teresy od Dzieciątka Jezus)]]. Podczas [[II wojna światowa|wojny]] w tutejszych [[Restauracja (lokal gastronomiczny)|restauracjach]] urządzono obóz deportacyjny dla Polaków. Po wojnie wojsko utworzyło tu ośrodek wypoczynkowo-szkoleniowy z przystanią nad Odrą. W [[1973]] do Wrocławia przyłączono m.in. [[Rędzin]] i [[Lipa Piotrowska|Lipę Piotrowską]], graniczące z Osobowicami od zachodu i północy. W [[2004]] oddano do użytku [[most Milenijny]] będący fragmentem obwodnicy śródmiejskiej, łączący Osobowice z leżącymi po drugiej stronie Odry [[Popowice (Wrocław)|Popowicami]]. Do czasu oddania do eksploatacji tego mostu jedynym połączeniem Osobowic z resztą miasta była [[Ulica Osobowicka we Wrocławiu|ulica Osobowicka]]<ref>przebiega ona wzdłuż [[cmentarz Osobowicki|cmentarza Osobowickiego]], który pomimo nazwy zaliczany jest do terytorium [[Różanka (Wrocław)|Różanki]], a ściślej do jej części nazywanej [[Polanka (Wrocław)|Polanka]]</ref>, którą wiedzie wybudowana jeszcze na przełomie wieków [[XIX wiek|XIX]] i [[XX wiek|XX]] [[tramwaje we Wrocławiu|linia tramwajowa]]<ref>tramwaj ten przejeżdża potem przez [[Mosty Osobowickie|most Osobowicki]], który pomimo swej nazwy nie leży na Osobowicach, tylko około 1800 metrów na wschód od ich granic i łączy Różankę z [[Kleczków|Kleczkowem]].</ref> (jej [[pętla (transport publiczny)|pętla]], która mieści się przy skrzyżowaniu Osobowickiej i Krotoszyńskiej, jest najstarszą pętlą tramwajową w mieście). Dojazd tramwajami 14 i 24.