Wikipedia

Reforma rolna w Polsce (1944): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
wycofanie zmiany zawierającej powtórzenia, nie na temat i dodatkowo zawrającej oceny a nie fakty.
Linia 25:
* stanowiące własność lub współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekracza bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 [[Hektar|ha]] [[Użytki rolne|użytków rolnych]], a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego, śląskiego, jeśli ich rozmiar łączny przekracza 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni.
 
Należy dodać że radykalni [[Ruch ludowy|ludowcy]] wśród nich [[Jan Czechowski]] proponowali aby obniżyć pułap parcelowanych majątków z 50 do 35 ha. Jednak propozycja upadła ze względu na to że mogłaby naruszyć interesy bogatych chłopów<ref>Henryk Słabek, ''Dzieje polskiej reformy rolnej 1944-48'', Warszawa 1972, s. 65.</ref>.
 
Właściciele za przejęty i rozparcelowany majątek otrzymywali dożywotnie zaopatrzenie w wysokości pensji urzędniczej VI grupy. [[Ziemiaństwo|Ziemianie]] zasłużeni w walce z okupantem niemieckim otrzymywali zaopatrzenie wyższe od przeciętnego<ref>[[Norbert Kołomejczyk]], [[Bronisław Syzdek]], ''Polska w latach 1944-1949'', Warszawa 1971, s. 48.</ref><ref>Henryk Słabek, ''Dzieje polskiej reformy rolnej 1944-48'', Warszawa 1972, s. 288, 289</ref>. Tak zwaną rentę ziemiańską ograniczono wkrótce do osób niezdolnych do pracy, później zamieniono na rentę inwalidzką w najniższym wymiarze<ref>Agnieszka Łuczak, ''Ziemiaństwo wielkopolskie w czasie reformy rolnej'', "[[Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej|Biuletyn IPN]]" 1 (12)/2002, wyd. [[Instytut Pamięci Narodowej]] Warszawa 2002, s. 39.</ref>.
Linia 33:
Parcelowaną ziemię dzielono między [[Chłopi|chłopów]] bezrolnych oraz mało- i średniorolnych. Za przydzieloną ziemię dekret ustalał zapłatę stanowiącą równowartość przeciętnych [[Zbiór (rolnictwo)|zbiorów]] rocznych. Spłata następowała w ciągu 10–20 lat. Uzyskane w ten sposób sumy przekazywano do powstałego [[Państwowy Fundusz Ziemi|Państwowego Funduszu Ziemi]], z którego pokrywano wszystkie wydatki związane z reformą<ref>[[Irena Kostrowicka]], [[Zbigniew Landau]], [[Jerzy Tomaszewski (historyk)|Jerzy Tomaszewski]], ''Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku", Warszawa 1978, s. 476.''</ref>. W pierwszym okresie realizacja reformy przebiegała powoli, powstawały gospodarstwa 2–3 ha. W październiku 1944 odwołano ze stanowiska kierownika resortu rolnictwa [[Andrzej Witos|Andrzeja Witosa]] i powołano [[Edward Osóbka-Morawski|Edwarda Osóbkę-Morawskiego]] oraz utworzono specjalne brygady [[Parcelacja|parcelacyjne]]. Do końca 1944 roku rozparcelowano ponad 212 tys. ha ziemi między 110 tys. rodzin. W marcu 1945 roku przyjęto zasadę tworzenia większych gospodarstw do 5 ha. Na ziemiach poniemieckich nadziały ziemi wynosiły od 7 do 15 ha.
 
Reforma rolna spotkała się z ostrą krytyką jedynie ze strony środowisk uznających prawo własności za nienaruszalne. Nie było natomiast szczególnego oporu ze strony właścicieli majątków ziemski, ci bowiem wiedzieli z programów [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] że po zakończeniu wojny zostanie przeprowadzona reforma. Byli więc z tym pogodzeni, zaskoczył ich jedynie szybki termin jej wprowadzania<ref name="ReferenceA">[[Tadeusz Żenczykowski]], ''Polska lubelska 1944'', Warszawa 1990, s. 142.</ref>. Parcelacja majątków ziemskich zyskała poparcie PSL, które krytykowało w czasie dzielenia ziemi jedynie tworzenie zbyt małych gospodarstw<ref>[[Antoni Czubiński]], ''Historia Polski XX wieku, Poznań 2012, s. 237.</ref>. Wprowadzona reforma rolna spowodowała wielkie zmiany na polskiej wsi, marginalizując rolę ziemiaństwa a wzmacniając pozycję mało i średniorolnych chłopów<ref>Antoni Czubiński, ''Historia Polski XX wieku'', Poznań 2012, s. 236.</ref>. Zdarzały się przypadki że ziemia obszarnicza była przydzielana chłopom na siłę przy pomocy aktywu partyjnego i brygad wojskowych<ref>Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński, ''Armia Berlinga i Żymierskiego'', Warszawa 2009, s. 52.</ref>, bowiem część chłopów miała często wątpliwości czy [[Władza ludowa|władza ludowa]] nie jest tylko tymczasowa i czy jej nadania będą ważne po zakończeniu wojny, kolejni byli zastraszeni przez [[Żołnierze wyklęci|podziemie zbrojne]] które szczególnie na południowo-wschodnich i centralnych terenach Polski dopuszczało się aktów terroru<ref name="ReferenceA"/><ref>[[Andrzej Leder]], ''Prześniona rewolucja'', Warszawa 2013, s. 137.</ref><ref>[[Tadeusz Żenczykowski]], ''Polska lubelska 1944'', Warszawa 1990, s. 142.</ref>.
 
== Dobra kościelne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Reforma_rolna_w_Polsce_(1944)”