Wymowa i transkrypcja języka francuskiego: Różnice pomiędzy wersjami

{{osobny artykuł|Język francuski}}

Do graficznego zapisu wymowy stosuje się znaki [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|międzynarodowego alfabetu fonetycznego]] (MAF), umieszczane między nawiasami kwadratowymi<ref>według: Henryk Łebek, Zarys gramatyki francuskiej, PWN Warszawa 1967, s. 15-98; według: Kazimierz Kupisz, Bolesław Kielski, Podręczny Słownik Francusko-Polski, Wiedza Powszechna, 1971, wyd II, s. XVIII-XXVIII; [http://www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htm słowniki w Internecie]; według Le Nouveau Petit Robert, wyd. Dictinnaires Lerobert, Paryż, 1994, s. XXII; [http://www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htm słowniki w Internecie].</ref>.<br />Uwaga 1. W języku francuskim [[akcent wyrazowy|akcent toniczy]] pada zawsze na ostatnią sylabę grupy tonicznej<ref>W transkrypcji ogólnej czasem stawia się przed nią znak [']. Podawanie tego oznaczenia w języku francuskim nie jest obowiązkowe a nawet może być mylące, ponieważ postawiony za literą oznacza [[Spółgłoska zwarta ejektywna dwuwargowa|spółgłoskę ejektywną]], np. [pʼ] i graficznie przypomina znak ['].</ref>.<br />Uwaga 2. Dwukropek po literze oznacza jej wydłużenie, np. âne [ɑːn] – ''osioł''.<br />Uwaga 3. Dla oznaczenia podziału na sylaby stosuje się kropkę (np. Amérique [a.me.ʀik]).<br />

 

== Transkrypcja języka francuskiego według [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|MAF]] ==

** a – [ɑ], np. bas – [bɑ] lub [ba]<ref>Wzor wymowy: [http://swac-collections.org/?lang=fra] Frank Denis wymawia [ɑ], natomiast Vion Nicolas – [ba]</ref> – ''niski'', [bɑːs] – ''niska'', patte [pat] – ''łapa (zwierzęcia)''

** à – [a], np. voilà [vwala] – ''oto''

** ai – [e]<ref>Ułożyć usta do "y", wypowiedzieć "e"</ref>, ("e" [[samogłoska|półprzymknięte]]) np. j'ai [ʒe] – ''ja mam''<ref>Wzor wymowy mieszanej: aimer [eme] (Vion Nicolas) lub [ɛme] (Frank Denis): [http://swac-collections.org/?lang=fra] – ''kochać''</ref>

** aï – [ai], np. haïr [aiːʀ] – ''nienawidzić''<ref>w grupie dwuliterowej służy do oddzielenia wymowy samogłosek a-i, porównaj: maïs [mais] – ''kukurydza'', mais [mɛ] – ''ale''</ref>

** aim, ain – [ɛ̃] ("e" [[Samogłoska nosowa|nosowe]]), np. main [mɛ̃] – ''dłoń'', nain [nɛ̃] – ''krasnoludek''

** am, an – [ɑ̃] ("a" [[Samogłoska nosowa|nosowe]]), np. camp [kɑ̃] – ''obóz'', banque [bɑ̃ːk] – ''bank''

** au – [ɔ] ("o" [[Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona|półotwarte]] ), np. auto [ɔtɔ] – ''auto'', lub [o] ("o" [[Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona|półprzymknięte]]), np. baume [boːm] – ''maść (balsam)''

** c – [s] – przed e, é, è, i, y, np. mécène [mesɛn] – ''mecenas''

** ç – [s], np. ça [sa] – ''to'' (skrócone cela [səla] – ''to'')

* m – [m], np. mamie [mami] ''babcia''; (grupy aim, am, aim, em, um – omówione przy odpowiednich samogłoskach początkowych)

* n – [n], np. neige [nεːʒ] – ''śnieg'', canine [kanin] – ''kieł''; (grupy an, ain, en, enne, un – omówione przy odpowiednich samogłoskach początkowych)

** œ – [œ], np. œuvre [oeːvʀ] – ''dzieło''

** oi, oy – [wa], np. boisson [bwasɔ̃] – ''napój'', royal [ʀwajal] – ''królewski''

** ph – [f], np. phare [faːʀ] – ''latarnia morska''

** pt – [t] w ramach jednej sylaby, [pt] w sylabach sąsiadujących, np. sculpture [skyl.tyːʀ] – ''rzeźba'', septembre [sεp.tɑ̃ːbʀ] – ''wrzesień''

* q – [k], np. cinq [sɛ̃k] – ''pięć'', cinquième [sɛ̃kjεm] – ''piąty''

* r – [ʀ], np. terrain [tεʀɛ̃] – ''teren''

* t – [t], np. sottise [sɔtiːz] – ''głupota''

** tion – [sjɔ̃], np. émotion [emosjɔ̃] – emocja

** ui – [ɥ], np. nuire [nɥiːʀ] ''szkodzić''<ref>W serwisie [http://swac-collections.org/?lang=fra] można wpisać dowolne słowo zawierające "ui", np. "puisque", "huit"</ref>

** um, un – [œ̃], np. parfum [paʀfœ̃] ''zapach'', brin [bʀœ̃] ''źdźbło''