Język bośniacki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 9:
**** [[Język serbsko-chorwacki]]
***** Język bośniacki
|rodzaj = [[alfabet chorwacki]], [[cyrylica serbska]]<ref name="zapis">Cyrylica serbska jest równoprawnym sposobem zapisu standardu bośniackiego, ale w praktyce używa się jej prawie wyłącznie w [[Republika Serbska|Republice Serbskiej]]. W [[Federacja Bośni i Hercegowiny|Federacji Bośni i Hercegowiny]] dominuje alfabet łaciński.</ref><ref>{{cytuj książkę | autor = Senahid Halilović | url = https://books.google.com/books?id=S5NiAAAAMAAJ | tytuł = Pravopis bosanskoga jezika | wydawca=Preporod | rok=1996 | strony=15 | język=sh}}</ref><ref>{{cytuj książkę | autor = Ronelle Alexander | url = https://books.google.com/books?id=6HTdZ5rxJ-cC | tytuł = Bosnian, Croatian, Serbian, a Grammar: With Sociolinguistic Commentary | wydawca=Univ of Wisconsin Press|isbn=978-0-299-21193-6 | strony=1–2 | język=en}}</ref><ref name="p1">{{Cytuj książkę | autor = Fatima Pelešić-Muminović | url = http://books.google.com/books?id=k5RiAAAAMAAJ | tytuł = Bosanski jezik. 1 | wydawca = Bemust | strony=5 | język=sh}}</ref><br />(dawniej również [[bosančica]] - cyrylica bośniacka<ref name="p1"/>)
|kraj, region2 = {{Państwo|Bośnia i Hercegowina}} (''de facto'')
|agencja = nieregulowany
|iso1 = bs| iso2=bos| sil=BOS
Linia 17:
|język = bośniacki|wikisłownik=Język bośniacki
}}
'''Język bośniacki''' (''bosanski'' / ''босански'') – jedna z czterech uregulowanych odmian [[Język serbsko-chorwacki|serbsko-chorwackiego]] języka policentrycznego<ref>David Dalby, ''Linguasphere'' (1999/2000, Linguasphere Observatory), s. 445, 53-AAA-g, "Srpski+Hrvatski, Serbo-Croatian".</ref><ref>Benjamin W. Fortson IV, ''Indo-European Language and Culture: An Introduction'', 2nd ed. (2010, Blackwell), s. 431, "Because of their mutual intelligibility, Serbian, Croatian, and Bosnian are usually thought of as constituting one language called Serbo-Croatian."</ref><ref>{{cytuj książkę| nazwisko r = Bunčić | imię r = Daniel | rozdział = Die (Re-)Nationalisierung der serbokroatischen Standards | nazwisko = Kempgen | imię = Sebastian |tytuł = Deutsche Beiträge zum 14. Internationalen Slavistenkongress, Ohrid, 2008 |wydawca= Otto Sagner |miejsce= Monachium |rok=2008 |strony=93 |seria= Welt der Slaven |isbn= |oclc= 238795822 |język=de}}</ref><ref>{{cytuj książkę | nazwisko r = Kordić | imię r = Snježana | autor r link = Snježana Kordić | rozdział = Jezična politika: prosvjećivati ili zamagljivati? | adres rozdziału = http://bib.irb.hr/datoteka/565627.JEZICNA_POLITIKA.PDF | nazwisko = Gavrić | imię = Saša |tytuł = Jezička/e politika/e u Bosni i Hercegovini i njemačkom govornom području: zbornik radova predstavljenih na istoimenoj konferenciji održanoj 22. marta 2011. godine u Sarajevu |wydawca= Goethe-Institut Bosnien und Herzegowina ; Ambasada Republike Austrije ; Ambasada Švicarske konfederacije |miejsce= Sarajewo |rok=2011 |strony=61–62 |isbn=978-9958-1959-0-7| język=sh}}</ref>, oparta na [[Dialekt sztokawski|dialekcie sztokawskim]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Kordić | imię = Snježana | autor link = Snježana Kordić | tytuł = I dalje jedan jezik | czasopismo = Sarajevske sveske | url = http://bib.irb.hr/datoteka/430085.I_DALJE_JEDAN_JEZIK.PDF | wolumin = | wydanie = 10 | rok = 2005| strony = 84, 87 | miejsce = Sarajewo | język =sh| issn = 1512-8539}}</ref>.
 
'''Język bośniacki''' (''bosanski'' / ''босански'') – jedna z czterech uregulowanych odmian [[Język serbsko-chorwacki|serbsko-chorwackiego]] języka policentrycznego<ref>David Dalby, ''Linguasphere'' (1999/2000, Linguasphere Observatory), s. 445, 53-AAA-g, "Srpski+Hrvatski, Serbo-Croatian".</ref><ref>Benjamin W. Fortson IV, ''Indo-European Language and Culture: An Introduction'', 2nd ed. (2010, Blackwell), s. 431, "Because of their mutual intelligibility, Serbian, Croatian, and Bosnian are usually thought of as constituting one language called Serbo-Croatian."</ref><ref>{{cytuj książkę| nazwisko r = Bunčić | imię r = Daniel | rozdział = Die (Re-)Nationalisierung der serbokroatischen Standards | nazwisko = Kempgen | imię = Sebastian |tytuł = Deutsche Beiträge zum 14. Internationalen Slavistenkongress, Ohrid, 2008 |wydawca= Otto Sagner |miejsce= Monachium |rok=2008 |strony=93 |seria= Welt der Slaven |isbn= |oclc= 238795822 |język=de}}</ref><ref>{{cytuj książkę | nazwisko r = Kordić | imię r = Snježana | autor r link = Snježana Kordić | rozdział = Jezična politika: prosvjećivati ili zamagljivati? | adres rozdziału = http://bib.irb.hr/datoteka/565627.JEZICNA_POLITIKA.PDF | nazwisko = Gavrić | imię = Saša |tytuł = Jezička/e politika/e u Bosni i Hercegovini i njemačkom govornom području: zbornik radova predstavljenih na istoimenoj konferenciji održanoj 22. marta 2011. godine u Sarajevu |wydawca= Goethe-Institut Bosnien und Herzegowina ; Ambasada Republike Austrije ; Ambasada Švicarske konfederacije |miejsce= Sarajewo |rok=2011 |strony=61–62 |isbn=978-9958-1959-0-7| język=sh}}</ref><ref>{{cytuj książkę | nazwisko r = Kafadar | imię r = Enisa | rozdział = Bosnisch, Kroatisch, Serbisch – Wie spricht man eigentlich in Bosnien-Herzegowina? | adres rozdziału =http://books.google.hr/books?id=63hKaFGtTDAC&pg=PA95&lpg=false#v=onepage&q&f=false | nazwisko = Henn-Memmesheimer | imię = Beate | nazwisko2 = Franz | imię2 = Joachim |tytuł = Die Ordnung des Standard und die Differenzierung der Diskurse | tom = 1 |wydawca= Peter Lang |miejsce= Frankfurt nad Menem |rok=2009 |strony=103 |seria= |isbn= |oclc= 699514676|język=de}}</ref>, oparta na [[Dialekt sztokawski|dialekcie sztokawskim]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Kordić | imię = Snježana | autor link = Snježana Kordić | tytuł = I dalje jedan jezik | czasopismo = Sarajevske sveske | url = http://bib.irb.hr/datoteka/430085.I_DALJE_JEDAN_JEZIK.PDF | wolumin = | wydanie = 10 | rok = 2005| strony = 84, 87 | miejsce = Sarajewo | język =sh| issn = 1512-8539}}</ref>.
Język bośniacki jest używany przez [[Boszniacy|Boszniaków]] i większości [[Bośniacy|Bośniaków]] niedeklarujących przynależności etnicznej do jednej z trzech konstytutywnych grup w [[Bośnia i Hercegowina|Bośni i Hercegowinie]], gdzie obok języków [[język serbski|serbskiego]] i [[język chorwacki|chorwackiego]] jest [[język urzędowy|językiem urzędowym]]. Jednak prawne i konstytucyjne zapisy sankcjonujące istnienie określonego języka nie mogą zostać uznane za naukowe kryteria służące klasyfikacji kodów językowych<ref>{{cytuj książkę| nazwisko = Gröschel | imię = Bernhard | autor link = Bernhard Gröschel |tytuł= Das Serbokroatische zwischen Linguistik und Politik: mit einer Bibliographie zum postjugoslavischen Sprachenstreit |wydawca=Lincom Europa |miejsce=Monachium |rok=2009 |strony=348–350 |seria=Studies in Slavic Linguistics ; 34 |isbn=978-3-929075-79-3|oclc= |język=de}}</ref>. Posługują się nim także Boszniacy zamieszkujący znajdujący się w Serbii region [[Sandżak]]. Do zapisu tego języka używa się [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]], podczas gdy [[cyrylica]] uznawana jest za dawne, historyczne pismo bośniackie. Językiem bośniackim mówi około 2 milionów ludzi.
 
Język bośniacki jest używany przez [[Boszniacy|Boszniaków]] i większości [[Bośniacy|Bośniaków]] niedeklarujących przynależności etnicznej do jednej z trzech konstytutywnych grup w [[Bośnia i Hercegowina|Bośni i Hercegowinie]], gdzie obok języków [[język serbski|serbskiego]] i [[język chorwacki|chorwackiego]] jest [[język urzędowy|językiem urzędowym]]. Jednak prawne i konstytucyjne zapisy sankcjonujące istnienie określonego języka nie mogą zostać uznane za naukowe kryteria służące klasyfikacji kodów językowych<ref>{{cytuj książkę| nazwisko = Gröschel | imię = Bernhard | autor link = Bernhard Gröschel |tytuł= Das Serbokroatische zwischen Linguistik und Politik: mit einer Bibliographie zum postjugoslavischen Sprachenstreit |wydawca=Lincom Europa |miejsce=Monachium |rok=2009 |strony=348–350 |seria=Studies in Slavic Linguistics ; 34 |isbn=978-3-929075-79-3|oclc= |język=de}}</ref>. Posługują się nim także Boszniacy zamieszkujący znajdujący się w Serbii region [[Sandżak]]. Do zapisu tego językastandardu używa się głównie [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]], podczasale gdyrównoprawny status ma również [[cyrylica serbska]]<ref uznawana jest za dawne, historyczne pismo bośniackiename="zapis"/>. Językiem bośniackim mówi około 2 milionów ludzi.
 
Nazwa ''język bośniacki'' została przyjęta w [[1995]] roku po rozpadzie [[Jugosławia|Jugosławii]], stosuje się ją również w standardzie [[ISO 639]]. Niektórzy językoznawcy (niemal wyłącznie bośniaccy) wyrażają pogląd, że język bośniacki istniał już wcześniej i posiada własną, sięgającą wczesnego średniowiecza, historię. Jest to kwestia dyskusyjna i umowna, ponieważ dialekty języka serbsko-chorwackiego, jak i same języki standardowe – bośniacki, chorwacki i serbski są do siebie bardzo zbliżone. Jednak choć już w latach 70. XX w. zaczęto wyróżniać w języku serbsko-chorwackim subwariant bośniacki (obok wariantu serbskiego i chorwackiego), dopiero w 1995 r. Bośniacy zdecydowali się podnieść status swojej mowy do rangi języka narodowego i [[język standardowy|standardowego]].