Ab urbe condita: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Zero (dyskusja | edycje)
m Zero przeniósł stronę Ab Urbe condita do Ab urbe condita
Zero (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Ab Urbeurbe condita''' lub '''anno Urbisurbis conditae''' ('''AUC''' lub '''A.U.C.''') – [[łacina|łacińskie]] wyrażenie oznaczające „od założenia Miasta” ([[Rzym]]), co wydarzyło się, według obliczeń, 21. kwietnia roku [[753 p.n.e.]]
 
Była to jedna z wielu<ref>''Starożytni czynili różne próby zestawienia chronologii rzymskiej z grecką, opartą na olimpiadach. Trudność sprawiało zwłaszcza obliczenie okresu między legendarnym przybyciem Eneasza po upadku Troi (1180 r. p.n.e.), a założeniem Rzymu. Według wersji [[Wergiliusz]]a Rzym został założony w roku 848 p.n.e., [[Timajos]] ustalił tę datę na 814 r. p.n.e. uważając, że jednocześnie powstały Rzym i Kartagina. [[Kwintus Fabiusz Piktor|Fabiusz Piktor]] proponował rok 748, tę chronologię przyjął [[Dionizjusz z Halikarnasu]], Cincius Alimentus sądził, że Rzym powstał w roku 729/728 p.n.e. Zaproponowana przez M. Terencjusza Warrona (I w. p.n.e.) data założenia Rzymu – 754/3 r. p.n.e. (trzeci rok VI Olimpiady) została przyjęta przez większość historyków rzymskich epoki cesarstwa. Na niej oparł chronologię [[Tytus Liwiusz|Liwiusz]] w '''Ab Urbeurbe condita''' i w ten sposób przeliczano później lata liczone od założenia miasta. Trzeba tu jednak dodać, że data warrońska nie jest oparta na jakiejkolwiek podstawie dokumentalnej, a jedynie wyspekulowana. Punktem wyjścia tych obliczeń było przyjęcie jako pewnej daty początków republiki rzymskiej. Annaliści rzymscy zakładali, że okres królewski trwał 244 lub 245 lat, co odpowiada 7 generacjom po 35 lat każda. Ponieważ Fabiusz Piktor przyjął jako datę ustanowienia republiki rok 504, założenie Rzymu przez Romulusa wypadałoby na rok 748, Warro zakładając, że republika powstała w 509/508 r. przyjął jako datę początków Rzymu rok 754/753.'' ([[Maria Jaczynowska]] ''Historia starożytnego Rzymu'' Warszawa 1986 {{ISBN|83-01-00268-9}} s. 25n)</ref> metod używanych w czasach rzymskich przez historyków do liczenia lat przeszłych, gdy w użytku był [[kalendarz rzymski]] i [[kalendarz juliański|juliański]]. System ten, zaproponowany przez [[Marek Terencjusz Warron|Warrona]], został zastąpiony przez [[Era Męczenników|Anno Diocletiani]] (A.D.), który z kolei został stopniowo wyparty przez [[naszej ery|Anno Domini]] (A.D.).
 
Niektórzy współcześni historycy {{kto|data=2012-11}} twierdzą, że wyrażenia tego tak naprawdę nie używano w świecie antycznym i używanie go w taki sposób pojawiło się dopiero współcześnie. Występuje ono wszelako np. w księdze XVIII, rozdziale 107 „Historii Naturalnej”naturalnej” [[Pliniusz Starszy|Pliniusza Starszego]]: ''Pistores Romae non fuere ad Persicum usque bellum annis ab Urbeurbe condita super DLXXX'' (w Rzymie nie było piekarzy aż do wojny z Perseuszem przez ponad 580 lat od założenia miasta), albo w ks. XXXV rozdziale 22 tegoż, gdzie znowu następuje datowanie tym systemem. Podobnie u innych autorów, jak [[Pompejusz Festus]], [[Sekstus Juliusz Frontyn]], [[Gelliusz]], [[Tytus Liwiusz]], [[Serwiusz (gramatyk)|Serwiusz]]. Skrót „AVC” poświadczony jest przez [[Waleriusz Probus|Waleriusza Probusa]].
 
'''[[AbDzieje urbeRzymu conditaod (Liwiusz)założenia miasta|Ab urbe condita]]''' to także tytuł monografii [[Tytus Liwiusz|Liwiusza]] poświęconej historii Rzymu oraz utworu [[Julian Tuwim|Juliana Tuwima]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://wiersze.annet.pl/w,,6376 | tytuł = Ab Urbe Condita | archiwum = https://web.archive.org/web/20080304193010/http://wiersze.annet.pl/w,,6376 | zarchiwizowano = 2008–03–04}}</ref>.
 
== Porównanie kalendarzy ==
Linia 14:
|1. rok 1. olimpiady
| —
|776 [[Przed naszą erą|p.n.e.]]
|-
|4. rok 6. olimpiady
Linia 26:
|1. rok 195. olimpiady
|754
|1 [[Naszej ery|n.e.]]
|-
|4. rok 694. olimpiady