Prawnik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., WP:SK, uproszczenie stylu, zmiana kolejności sekcji, -nagłówki sekcji jednoakapitowych |
WP:SK, ilustracje |
||
Linia 1:
[[Plik:Notar um 1830.jpg|thumb|Niemiecki [[notariusz]],1830]]
[[Plik:Legal Service for Wales 2013 (144).JPG|thumb|Walijscy [[sędzia|sędziowie]], 2013]]
'''Prawnik''' – osoba pełniąca funkcję lub zawód albo posiadająca wykształcenie prawnicze. Rozumienie tego pojęcia jest niejednolite i zależy od takich czynników jak [[kultura prawna]], czas czy przyjęte teorie socjologiczne. Teorią pojęcia „prawnik” zajmuje się [[komparatystyka prawnicza]].
Linia 10 ⟶ 12:
Punktem odniesienia teorii zawodu prawnika [[Karl Marx|Karola Marksa]] jest [[Walka klas|teoria walki klas]] i wynikające z niej umiejscowienie zawodu prawnika w społeczeństwie. Oczekiwaniem Karola Marksa było poszerzenie jednej z nich o wolne zawody prawnicze bądź zanik wolnych zawodów prawniczych{{odn|Marks|2009|s=179–290}}. Prawnicy nie ulegają przyporządkowaniu do żadnej z grup, gdyż zachowują tożsamość zawodową, a nie klasową, ponieważ ich kapitałem nie jest – jak to wynika z ujęcia marksistowskiego – [[pieniądz]], lecz profesjonalna wiedza.
Teoria strukturalno-funkcjonalna [[Talcott Parsons|Talcotta Parsonsa]] o porządku społecznym zwraca uwagę na wielość czynników sytuujących pozycję zawodu prawnika w społeczeństwie. Są to „środowisko rodzinne, etniczne, rasa, płeć, religia, wykształcenie, zajęcia, klientela, wynagrodzenia, dochody, bogactwo i polityka”{{odn|Tokarczyk|2008|s=174}}. Teoria Parsonsa zwraca szczególną uwagę na konieczność zagwarantowania autonomii zawodowej, [[
== Funkcje prawnika ==
Linia 16 ⟶ 18:
== Zawody prawnicze ==
=== Klasyfikacje ===
Zawód może oznaczać „zespół czynności wyodrębnionych w społecznym podziale pracy, wymagających odpowiednich kwalifikacji, wykonywanych przez jednostkę stale lub dorywczo, stanowiących źródło jego utrzymania, prestiżu i niekiedy władzy”, ale może tez określać pewną grupę społeczną wykonującą określoną pracę (np. zawód [[Sędzia|sędziego]]).
Linia 31 ⟶ 32:
Kryterium czasu jest istotne ze względu na określenie tradycji w zawodach i specjalizacjach prawniczych. Ze względu na to kryterium wyróżnia się zawody klasyczne i „nowe”. Do zawodów klasycznych kwalifikuje się [[Sędzia|sędziego]], [[prokurator]]a, [[adwokat]]a czy [[notariusz]]a. Nowe zawody to [[doradca podatkowy]], [[rzecznik patentowy]] czy [[nadzorca sądowy]]{{odn|Tokarczyk|2008|s=177}}. Dodatkowo współczesna doktryna teorii zawodów prawniczych wyróżnia także takie zawody jak [[barrister]], euroadwokat oraz paralegalista.
Euroadwokatem, zgodnie z dyrektywą Wspólnoty Europejskiej z 22 marca 1977, jest „osoba zajmująca się w swoim kraju wykonaniem zawodu pod jedną z niniejszych nazw: ''advocate'', ''barrister'', ''solicitor'', ''advocat'', ''advocaat'', ''rechtsanwalt'', ''asinajaja'', ''dikigoros'', ''abogado'', ''avogada'', ''abokatu'',
Paralegalista to zawód asystenta prawnego, wypracowany w 1967 roku. Paralegaliści ukształtowali silne, własne, różne organizacyjne stowarzyszenia zawodowe. Główne z nich to amerykańskie ''[[National Federation of Paralegal Assistans]]'' i ''[[National Association of Legal Assistans]]''. Paralegaliści mają własne kodeksy etyczne. Zawód ten okazał się na tyle atrakcyjny, że jego wykonywania podejmują się nawet osoby z wykształceniem prawniczym{{odn|Tokarczyk|2008|s=187}}.
Linia 42 ⟶ 43:
* {{Cytuj |autor = Karol Marks |tytuł = Das Kapital: Kritik der politischen Ökonomie |wydawca = Anaconda |miejsce = Frankfurt |data = 2009 |seria = Das Kapital |isbn = 978-3866473256 |odn=tak}}
[[Kategoria:
| |||