Trzej Królowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m jez.
Linia 7:
 
== Historyczność postaci ==
Jedyna informacja o mędrcach znajduje się w [[Ewangelia Mateusza|Ewangelii Mateusza]] (2,1-12), gdzie nie podano ich liczby. Współczesna egzegeza, badając w sposób [[Krytyka źródeł|krytyczny źródła]] historyczne i literackie, zwraca uwagę, że opowiadanie Ewangelii Mateusza o pokłonie królikrólów nie ma charakteru ściśle [[kronika]]rskiego. Zarówno wśród wiernych jak i uczonych można znaleźć dwie grupy, jedna uznaje, że jest to opowieść o historycznym wydarzeniu, druga, że jest to refleksja na tematy, które mają swój początek w [[Stary Testament|Starym Testamencie]]{{r|BRO}}.
 
[[Biblistyka|Bibliści]] skłaniają się do uznania tego opowiadania za literacką formę katechetyczną, wskazują, że ma ono za zadanie wyjaśnić tajemnicę osoby historycznego Jezusa jako spełniającego proroctwa starotestamentalne o [[Pomazaniec|mesjaszu]]. W świetle tego wydaje się, że trzej magowie nie byli postaciami historycznymi. [[Raymond E. Brown]] wskazuje na brak odniesień w innych źródłach ewangelicznych i poza-ewangeliczych do takich niezwykłych wydarzeń [[Astronomia|astronomicznych]], jak zadziwiająca wędrówka gwiazdy. Nie ma też w opisach o dojrzałej działalności Jezusa najmniejszego odniesienia do Jego pobytu nad [[Nil]]em. Również [[Łukasz Ewangelista|Łukaszowe]] opowiadanie o dzieciństwie Jezusa nie harmonizuje z pobytem Jezusa w Egipcie. Raymond skłania się do uznania, że opowiadanie o Trzech Królach to chrześcijański [[midrasz]]{{r|BRO}}. Również [[Xavier Léon-Dufour|X. Léon-Dufour]] [[Jezuici|SJ]] zwraca uwagę, że formy literackie używane w częściach ewangelii opisujących dzieciństwo Jezusa są odmienne od tych, które mówią o jego publicznej działalności. [[Ewangelie dzieciństwa]] nie czerpały informacji o wydarzeniach z pierwszych lat życia Jezusa od świadków naocznych, chyba że tym świadkiem była sama [[Maria z Nazaretu|Maria]] – pochodzą natomiast ze źródeł judeo-chrześcijańskich. Opowiadanie Ewangelii Mateusza o pokłonie magów wydaje się być rodzajem [[Katecheza|katechetycznego]] pouczenia o znaczeniu i misji Jezusa narodzonego z [[Maria z Nazaretu|Maryi Dziewicy]], ułożonego na wzór [[Żydzi|żydowskich]] ''midraszy''. Midrasz to opowiadanie służące w Izraelu do wyjaśnienia znaczenia interwencji zbawczych [[Bóg|Boga]] w historii [[Żydzi|Izraelitów]], by przekazywać [[Wiara religijna|wiarę]] z pokolenia na pokolenie. Według badań historyczno-krytycznych opowiadanie ewangelisty Mateusza o ''magach'' było najprawdopodobniej wzorowane na midraszu o [[Mojżesz]]u w Egipcie, dobrze znanym w czasach, gdy powstawała Ewangelia Mateusza. Midrasz ten zachował się w dziele historyka żydowskiego [[Józef Flawiusz|Józefa Flawiusza]] (37–94 n.e.): ''Dawne dzieje Izraela'' (znane też jako ''Starożytności żydowskie''){{r|Ks II 9 3 4 II 210nn por}}. Porównanie treści tego midraszu z treścią opowiadania o pokłonie trzech królikrólów i ich wizycie u króla Heroda pokazuje paralele między Jezusem i Mojżeszem oraz między Herodem i faraonem – obaj władcy np. decydują się zabić niewinne dzieci. Widoczna jest także zależność Mateusza od [[Księga Wyjścia|Księgi Wyjścia]] 4, 19-20:
{{Cytat| Pan powiedział do Mojżesza w Madian: Wracajże do Egiptu, gdyż umarli wszyscy ci, którzy czyhali na twe życie. Wziął Mojżesz swą żonę i synów, wsadził ich na osła i powracał do ziemi egipskiej.}}
Opowiadanie Mateusza używa prawie dosłownie tych samych słów. Jest więc niezaprzeczalne, że midrasz ten wpłynął na powstanie opowiadania o wizycie magów i ucieczce do Egiptu{{r|The Gospels and the Jesus-s216-217}}.
Linia 65:
== Trzej Królowie w sztuce ==
{{osobny artykuł|Pokłon Trzech Króli}}
Motyw Trzech królikrólów a głównie Pokłon Trzech Króli lub trzech mędrców. W zależności od epoki przedstawiano ich jako mędrców ze wschodu (''[[Pokłon Trzech Króli (obraz Rubensa z 1624)|Pokłon Trzech Króli]]'' Rubensa), trzech skromnych wędrowców (''[[Pokłon Trzech Króli (fresk Giotta)|Pokłon Trzech Króli]]'' [[Giotto di Bondone|Giotta]]) ale i jako królikrólów w otoczeniu orszaku i w pełnych przepychu szatach (''[[Pokłon Trzech Króli (obraz Gentile da Fabriano)|Pokłon Trzech Króli]]'' [[Gentile da Fabriano]]).
 
== Zobacz też ==