Odnawialne źródła energii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor
Linia 1:
{{Energia odnawialna}}
'''Odnawialne źródła energii''' – źródła [[energia (fizyka)|energii]], których wykorzystywanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasób odnawia się w krótkim czasie. Takimi źródłami są między innymi [[wiatr]], [[promieniowanie słoneczne]], [[opad atmosferyczny|opady]], [[pływy morskie]], [[falowanie|fale morskie]] i [[energia geotermalna|geotermia]]. Przeciwieństwem ich są [[nieodnawialne źródła energii]], czyli źródła, których zasoby odtwarzają się bardzo powoli bądź wcale: [[ropa naftowa]], [[Węgle kopalne|węgiel]], [[gaz ziemny]] i [[Uran (pierwiastek)|uran]].
[[Plik:Alternative Energies.jpg|mały|lewo|[[Wiatr]], [[promieniowanie słoneczne]] i [[biomasa]] są przykładami odnawialnych źródeł energii.]]
Odnawialne źródła energii zaspokajały w 2016 roku 10% zapotrzebowania ludzkości na energię według [[BP (koncern)|BP]]<ref name="bp" />, podczas gdy zgodnie z metodologią REN21, uwzględniającą dodatkowo 9,1% zużycia przez tradycyjne opalanie drewnem i innego typu biomasą, w 2015 roku wskaźnik ten wyniósł 19,3%<ref name="ren21">{{cytuj stronę | url = http://www.ren21.net/wp-content/uploads/2017/06/17-8399_GSR_2017_Full_Report_0621_Opt.pdf | tytuł = Renewables 2017 Global Status Report | opublikowany = Renewable Energy Policy Network for the 21st Century | język = en | data dostępu = 2017-10-19}}</ref>. Od początku XXI wieku światowe inwestycje w odnawialne źródła energii [[wzrost wykładniczy|rosną w sposób wykładniczy]]. Jest to spowodowane z jednej strony spadkiem ich cen, a z drugiej strony dopłatami wprowadzanymi przez wiele państw. Inwestycje te są przedmiotem toczącej się debaty. Zwolennicy odnawialnych źródeł energii wskazują na problemy związane ze spalaniem [[paliwa kopalne|paliw kopalnych]], stanowiących źródło ponad 85% energii dla ludzkości<ref group=uwaga>Około 85,5% w 2016 roku według metodologii BP. Według metodologii REN21 – 78,4%.</ref>: [[zanieczyszczenie środowiska]], [[globalne ocieplenie]] i [[Peak oil|wyczerpywanie się zasobów]]. Ich przeciwnicy wskazują na wysokie koszty, niestabilność produkowanej energii, dodatkowe koszty ekologiczne i wątpliwy wpływ na zużycie paliw kopalnych.
 
Odnawialne źródła energii zaspokajały w 2016 roku 10% zapotrzebowania ludzkości na energię według [[BP (koncern)|BP]]<ref name="bp" />, podczas gdy zgodnie z metodologią REN21, uwzględniającą dodatkowo 9,1% zużycia przez tradycyjne opalanie drewnem i innego typu biomasą, w 2015 roku wskaźnik ten wyniósł 19,3%<ref name="ren21">{{cytuj stronę | url = http://www.ren21.net/wp-content/uploads/2017/06/17-8399_GSR_2017_Full_Report_0621_Opt.pdf | tytuł = Renewables 2017 Global Status Report | opublikowany = Renewable Energy Policy Network for the 21st Century | język = en | data dostępu = 2017-10-19}}</ref>. Od początku XXI wieku światowe inwestycje w odnawialne źródła energii [[wzrost wykładniczy|rosną w sposób wykładniczy]]. Jest to spowodowane z jednej strony spadkiem ich cen, a z drugiej strony dopłatami wprowadzanymi przez wiele państw. Inwestycje te są przedmiotem toczącej się debaty. Zwolennicy odnawialnych źródeł energii wskazują na problemy związane ze spalaniem [[paliwa kopalne|paliw kopalnych]], stanowiących źródło ponad 85% energii dla ludzkości<ref group=uwaga>Około 85,5% w 2016 roku według metodologii BP. Według metodologii REN21 – 78,4%.</ref>: [[zanieczyszczenie środowiska]], [[globalne ocieplenie]] i [[Peak oil|wyczerpywanie się zasobów]]. Ich przeciwnicy wskazują na wysokie koszty, niestabilność produkowanej energii, dodatkowe koszty ekologiczne i wątpliwy wpływ na zużycie paliw kopalnych.
W Polsce odnawialne źródła energii w 2016 roku, według metodologii BP, zaspokajały około 5,3% zapotrzebowania na energię. Głównymi źródłami są: wiatr i [[biomasa]] (w sumie 4,8%) oraz hydroenergetyka (0,5%)<ref name=bp />.
 
W Polsce odnawialne źródła energii w 2016 roku, według metodologii BP, zaspokajały około 5,3% zapotrzebowania na energię. Głównymi źródłami są: wiatr i [[biomasa]] (w sumie 4,8%) oraz hydroenergetyka (0,5%)<ref name=bp />.
[[Plik:Energy produced 1970-2016 in Mtoe.png|mały|420px|Energia uzyskana z różnych źródeł na świecie w latach 1970–2016 w [[Tona oleju ekwiwalentnego|Mtoe]]<ref name=bp /> (przedstawione w skali logarytmicznej).
{|
Linia 40:
[[Plik:Renewables-timeline.png|mały|250px|Wykres w skali logarytmicznej pokazujący wykładniczy wzrost mocy zainstalowanej w elektrowniach wiatrowych i słonecznych na świecie w latach 1994–2016. Zainstalowana moc podana jest w GW. Energia wiatrowa zaznaczona na niebiesko, słoneczna na żółto, geotermiczna na czerwono. (Dane według BP<ref name=bp />.)]]
 
W ostatnich latach intensywnie rośnie wykorzystanie energii wiatrowej i słonecznej. Poniższa tabela przedstawia całkowitą moc elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii w [[wat|GW]]<ref name=bp />:
 
{| style="font-size: 95%; text-align: right;" class="wikitable sortable" border="0"
Linia 93:
== Kontrowersje ==
{{zobacz też|Elektrownia_wiatrowa#Kontrowersje|o1=Kontrowersje związane z elektrowniami wiatrowymi|Elektrownia_wodna#Ekologia|o2=Kontrowersje związane z elektrowniami wodnymi}}
Rozwój energetyki odnawialnej wzbudza szereg kontrowersji. Krytycy wskazują na wysokie koszty inwestycji, konieczność wspierania elektrowni wiatrowych i słonecznych przez tradycyjne elektrownie, zagrożenia ekologiczne i zdrowotne oraz wątpliwy wpływ na całkowitą emisję CO<sub>2</sub><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.civitas.org.uk/economy/electricitycosts2012.pdf | tytuł = Electricity Costs: The folly of wind-power | nazwisko = Ruth | imię = Lea | data = 6 stycznia 2011 | opublikowany = Civitas | język = en | data dostępu = 15 lutego 2012}}</ref><ref name=kominki /><ref name="drewno">{{cytuj stronę|url=http://www.presseurop.eu/pl/content/article/3658001-drewno-paliwo-przyszlosci-naprawde|tytuł=Drewno – paliwo przyszłości, naprawdę?|data=2013|opublikowany=The Economist}}</ref>. Jednak [[Analiza kosztów i korzyści|analizy CBA]] wskazują na liczne korzyści przewyższające koszty początkowego wsparcia rozwoju OZE<ref>[http://www.ucsusa.org/clean_energy/smart-energy-solutions/increase-renewables/increasing-renewables-costs.html Increasing Renewables: Costs and Benefits].</ref> (stopniowo obniżanego w przeliczeniu na jednostkę wyprodukowanej energii), np. zdrowotne czy ekologiczne (m.in. ograniczenie zanieczyszczeń)<ref>[http://www.unendlich-viel-energie.de/en/details/browse/7/article/226/renewable-energies-are-good-business.html Renewable energies are good business].</ref> oraz ekonomiczne (m.in. ograniczenie importu surowców energetycznych, tworzenie milionów nowych miejsc pracy)<ref>[http://ec.europa.eu/environment/enveco/jobs/ Green jobs and social impacts].</ref><ref>[http://www.unendlich-viel-energie.de/en/homepage/details/article/19/renewable-energies-378000-jobs-in-2012.html Renewable Energies: 378,000 Jobs in 2012].</ref><ref>[http://www.ise.fraunhofer.de/de/downloads/pdf-files/aktuelles/stromproduktion-aus-solar-und-windenergie-2013.pdf Stromerzeugung aus Solar- und Windenergie im Jahr 2013].</ref> oraz ograniczanie emisji [[gaz cieplarniany|gazów cieplarnianych]]<ref>[http://www.unendlich-viel-energie.de/en/details/browse/7/article/226/climate-protection-by-means-of-clean-power.html].</ref>.
 
=== Współspalanie – drewno jako biomasa ===
W Unii Europejskiej najintensywniej wykorzystywanym biopaliwem jest drewno dodawane do węgla w elektrowniach węglowych, należących głównie do największych koncernów energetycznych: w niektórych krajach (Polska, Finlandia) stanowi ponad 80% energii odnawialnej. Współspalanie jest intensywnie krytykowane przez sektor OZE<ref>[http://energetyka.wnp.pl/g-wisniewski-ieo-wspolspalanie-zniszczylo-system-wsparcia-oze,201134_1_0_0.html G. Wiśniewski, IEO: współspalanie zniszczyło system wsparcia OZE].</ref>, organizacje ekologiczne<ref>[http://www.greenpeace.org/poland/pl/dzialaj-teraz/rozbij-kartel-koncernow-energetycznych/ Powiedz premierom Donaldowi Tuskowi i Waldemarowi Pawlakowi żeby przerwali oszustwo jakim jest współspalanie biomasy z węglem.]</ref><ref>[http://www.chronmyklimat.pl/energetyka/polityka-energetyczna/15951-wspolspalanie-czyli-pomieszanie-z-poplataniem-za-nasze-bardzo-duze-pieniadze Współspalanie, czyli pomieszanie z poplątaniem za nasze (BARDZO DUŻE) pieniądze].</ref> oraz partie: [[Partia Zieloni|Zielonych]] i [[Twój Ruch]]<ref>[http://www.zieloni2004.pl/news-3173.htm Zieloni i Ruch Palikota: Stop współspalaniu, rządowa ustawa o OZE do kosza!]</ref><ref>[http://www.rp.pl/artykul/839692.html Nabici w  biomasę].</ref>. Biomasa do współspalania jest w większości importowana spoza Europy, co budzi krytykę ze względu na wysokie koszty oraz emisje CO<sub>2</sub><ref name=drewno>{{cytuj stronę |url=http://www.presseurop.eu/pl/content/article/3658001-drewno-paliwo-przyszlosci-naprawde |tytuł=Drewno – paliwo przyszłości, naprawdę? |data=2013 |opublikowany=The Economist}}</ref>.
 
== Energia jądrowa a odnawialne źródła energii ==
[[Energia jądrowa]] nie jest zaliczana do odnawialnych źródeł energii przez instytucje publiczne m.in. przez [[Międzynarodowa Agencja Energetyczna|Międzynarodową Agencję Energii]], [[Unia Europejska|Unię Europejską]]<ref name=nrel>{{cytuj stronę | url = http://www.nrel.gov/learning/re_basics.html | tytuł = Renewable Energy Basics | opublikowany = NREL | język = en | data dostępu = 2013-06-28}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52013DC0175:EN:NOT | tytuł = Report from the commission to the European parliament, the council, the European economic and social committee and the committee of the regions | język = en | opublikowany = EUR-Lex | data dostępu = 2013-09-02}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.iea.org/topics/renewables | tytuł = Renewable energy | język = en | opublikowany = [[Międzynarodowa Agencja Energetyczna]] | data dostępu = 2013-09-02}}</ref>. Rozróżnienie to nie jest jednak ścisłe. Przykładowo korporacyjny [[Amerykański Instytut Naftowy]] opisuje [[reaktor prędki|reaktory powielające]], które produkują więcej paliwa niż zużywają, jako uważane za odnawialne źródło energii<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.api.org/oil-and-natural-gas-overview/classroom-tools/classroom-curricula/key-characteristics-nonrenewable-energy-resources | tytuł = Key Characteristics of Nonrenewable Energy Resources | język = en}}</ref>. Podobnie [[Komisja Brundtland]] w raporcie opublikowanym w 1987 roku zaliczyła reaktory powielające oraz przyszłe [[kontrolowana synteza termojądrowa|reaktory fuzyjne]] do odnawialnych źródeł<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.un-documents.net/ocf-07.htm | tytuł = Chapter 7: Energy: Choices for Environment and Development | nazwisko = Brundtland | imię = Gro Harlem | data = 1987-03-20 | praca = Our Common Future: Report of the World Commission on Environment and Development | język = en | data dostępu = 2013-03-27}}</ref>.
 
Zaliczenie to wynika z faktu, że podobnie jak przy innych odnawialnych źródłach energii, wykorzystywanie reaktorów powielających (takich jak działający od 1980 roku BN-600 w [[Elektrownia jądrowa Biełojarsk|elektrowni w Biełojarsku]]<ref>{{cytuj stronę|url = http://www.bellona.org/english_import_area/factsheet/international/russia/npps/beloyarsk/1140457575.32 | tytuł = Beloyarsk Nuclear Power Plant | język = en | data = 2006-02-23 | data dostępu = 2013-11-15}}</ref>) nie spowodowałoby wyczerpania się zasobów nawet w ciągu milionów lat<ref name=cohen>{{Cytuj pismo | nazwisko = Cohen | imię = Bernard L. | tytuł = Breeder reactors: A renewable energy source | url = http://sustainablenuclear.org/PADs/pad11983cohen.pdf | czasopismo = American Journal of Physics | wolumin = 51 | wydanie = 1 | strony = 75–76 | data = 1983-01 | doi = 10.1119/1.13440 | bibcode = 1983AmJPh..51...75C | język = en | data dostępu = 2013-09-02}}</ref>. Ponadto faktycznym źródłem energii odnawialnych jest [[Reakcja termojądrowa|synteza termojądrowa]] (zachodząca w Słońcu), bądź rozpady radioaktywne (zachodzące we wnętrzu Ziemi). Rozróżnienie na energię jądrową i odnawialną nie może być więc ścisłe<ref>{{cytuj stronę | url = http://needtoknow.nas.edu/energy/energy-sources/the-sun/ | tytuł = Our Energy Sources: The Sun | język = en | opublikowany = National Academies | data dostępu = 2013-09-02}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.wired.com/wiredscience/2011/06/what-are-the-sources-of-the-energy-sources/?pid=1384&viewall=true | tytuł = What Are the Sources of the Energy Sources? | nazwisko = Rhett | imię = Allain | data = 2011-09-05 | język = en | opublikowany = [[Wired]] | data dostępu = 2013-09-02}}</ref>, choć taki precyzyjny podział, wskazujący, że energetyka jądrowa jest [[nieodnawialne źródła energii|nieodnawialnym źródłem energii]], obowiązuje w systemach prawnych m.in. Polski i Unii Europejskiej oraz krajów należących do [[Międzynarodowa Agencja Energetyczna|Międzynarodowej Agencji Energetycznej]].
 
== Odnawialne źródła energii w Polsce ==