Mina wytykowa: Różnice pomiędzy wersjami

Mina wytykowa byłastanowiła [[ładunekmateriał wybuchowy|ładunkiemładunek wybuchowymwybuchowy]] z zapalnikiem ([[Mina (wojskowośćbroń)|minaminę]]) umieszczonymumieszczoną na długiej – kilkumetrowej belce (wytyku[[wytyk]]u), przytwierdzonej na okuciach w [[dziób okrętu|dziobowej]] części okrętu<ref name=etw>''Encyklopedia techniki wojskowej''. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1987, {{ISBN|83-11-07275-2}}. s.383</ref>. StosowanyStosowane byłbyły głównie na małych [[kuter (okręt)|kutrach]] parowych, (pierwowzorach [[kuter torpedowy|kutrów torpedowych]]), na których byłbyły najefektywniejszynajefektywniejsze z powodu małych rozmiarów kutrów, ułatwiających podpłynięcie, ale także stanowiłstanowiły uzbrojenie pomocnicze większych okrętów, np. wczesnych [[torpedowiec|torpedowców]]. Przed użyciem minę wytykową opuszczano pod powierzchnię wody. Okręt uzbrojony w minę wytykową podpływał z możliwie dużą prędkością bezpośrednio do [[burta|burty]] wrogiego okrętu i starał się uderzyć miną w tę burtę, co powodowałopowodując wybuch miny obok części podwodnej atakowanego okrętu<ref name=etw/>. Zazwyczaj używano [[zapalnik]]a uderzeniowego, powodującego wybuch miny przy uderzeniu. Uzbrojenie to było jednak niebezpieczne w użyciu, gdyż wymagało podejścia na bezpośrednią bliskość atakowanego okrętu, a wybuch miny zagrażał także samemu kutrowi. Zbliżoną bronią tego okresu były także miny holowane za kutrem, jednakże okazały się mniej skuteczne i jeszcze trudniejsze w użyciu. Miny wytykowe ostatecznie zanikły z chwilą bardziej powszechnego wprowadzenia udoskonalonych [[torpeda|torped]] samobieżnych.

Prawdopodobnie jako pierwsi miny wytykowe zastosowali i użyli bojowo [[Skonfederowane Stany Ameryki|konfederaci]] podczas [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]] w USA. Po kilku nieudanych próbach, w nocy 5 października [[1863]] konfederacki kuter [[CSS David|CSS „David”]] uszkodził w ten sposób [[fregata pancerna|fregatę pancerną]] Unii [[USS New Ironsides|USS „New Ironsides”]] pod [[Charleston (Karolina Południowa)|Charleston]]<ref name=ospr>Angus Konstam, ''Confederate Submarines and Torpedo Vessels 1861-65'', Osprey Publishing, 2004, seria New Vanguard 103, {{ISBN|1-84176-720-4}}</ref>. Następnie 17 lutego [[1864]] konfederacki [[okręt podwodny]] „[[H.L. Hunley]]”, uzbrojony także w minę wytykową, zatopił [[slup wojenny|slup]] USS „[[USS Housatonic (18621861)|Housatonic]]” (mina użyta w „Hunley” odpalana była na nieco innej zasadzie, gdyż wyposażona była w [[harpun]] do wbicia jej w drewniane poszycie okrętu;, a po uderzeniu w burtę okrętu i przyczepieniu miny okręt podwodny miał się wycofać i odpalić minę za pomocą sznura, którym była połączona z okrętem podwodnym)<ref name=ospr/>. WZ kolei w nocy z 27 na 28 października 1864 kuter parowy Unii (kapitan [[William B. Cushing]]) zatopił podobną mina wytykową konfederacki okręt pancerny [[CSS Albemarle|CSS „Albemarle”]] na rzece Roanoke<ref>Kazimierz Zygadło, ''Albemarle - pancernik z kukurydzianego pola'', "Morza, Statki i Okręty" nr 3/1996, s.58.</ref>.

Siły rosyjskie pod dowództwem wiceadmirała [[Stiepan Makarow|Stiepana Makarowa]] intensywnie używały bojowo kutrów z minami wytykowymi podczas [[X wojnaWojna rosyjsko-turecka (1877–1878)|wojny rosyjsko-tureckiej]] w [[1877]] roku. Kutry takie („Carewicz” i „Ksenija”) zatopiły nocą na {{data|1877-05-26}} turecki [[monitor (okręt)|monitor]] „Seyfi” na [[Dunaj]]u<ref>''[http://commi.narod.ru/bmc/mk1ka/ka26.htm Malenkije korabli dla moszcznogo orużijaorużyja]'', w: "Modelist-Konstruktor" nr 11/1985</ref>.