Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Buczaczu: Różnice pomiędzy wersjami

21 marca 1761<ref>[[Sadok Barącz]],: ''[http://www.polona.pl/item/564820/50/ Pamiątki buczackie],'' s. 96.</ref> właściciel Buczacza [[Mikołaj Bazyli Potocki]] ufundował nowy kościół parafialny w mieście<ref>[[Jan Ostrowski (historyk)|Jan K. Ostrowski]],: ''Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Buczaczu'', s. 16.</ref>. Obecnie istniejący kościół został zbudowany w latach 1761–1763 z fundacji Mikołaja Bazylego Potockiego, [[wojewodowie bełscy|wojewodzica bełskiego]] i właściciela miasta (przynajmniej od roku 1733<ref>[[Sadok Barącz]], [https://polona.pl/item/564820/18/ Pamiątki buczackie], s. 33. [dostęp 2017-01-17]</ref>) oraz w drugiej połowie XVIII w.

Architekt nie jest znany. [[Zbigniew Hornung]] przypuszczał, że właściwym twórcą projektu mógł być [[Bernard Meretyn]]; albo [[Marcin Urbanik]] użył kopię projektu [[Kościół Wszystkich Świętych w Hodowicy|kościoła w Hodowicy]], który jest prototypem buczackiego<ref>[[Jan Ostrowski (historyk)|Jan K. Ostrowski]]: ''Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Buczaczu''. T.1, cz. I, s. 23.</ref>. [[Jan Ostrowski (historyk)|Jan K. Ostrowski]] uważał, że autorem projektu kościoła był kontynuator Meretyna, zapewne Marcin Urbanik<ref name=JO85>Jan K. Ostrowski,. ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/skw1994/0086?sid=948afcf58c0ea22bc6196af1f12849bb Z problematyki warsztatowej i atrybucyjnej rzeźby lwowskiej w. XVIII]'', s. 85. [dostęp 2017-01-04].</ref>.

14 sierpnia 1763 r. arcybiskup lwowski [[Wacław Hieronim Sierakowski]] konsekrował kościół oraz pięć [[ołtarz]]y<ref>Jan K. Ostrowski,: ''Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Buczaczu'', s. 16–17.</ref>. W marcu 1890 podczas nabożeństwa w kościele<ref>''[http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=18900329&seite=4&zoom=33 Kronika. Straszny wypadek].'' „[[Kurjer Lwowski]]”. 88, s. 4, (29 marca 1890), s. 4.</ref> posąg anioła upadł na głowę kobiecie (pani Mierzwińskiej, żonie lustratora oraz kasjera magistratu buczackiego) która potem zmarła w wyniku otrzymanych uszkodzeń<ref>''[http://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?aid=klw&datum=18900330&seite=3&zoom=33&query=%22Mieczys%C5%82aw%22%2B%22Burzy%C5%84ski%22&ref=anno-search O wypadku w kościele Buczackim].'' „[[Kurjer Lwowski]]”. 89, s. 3, (30 marca 1890), s. 3.</ref>.

W 1991 władze wolnej Ukrainy zwróciły zniszczony kościół katolikom. 24 sierpnia 1991 biskup diecezjalny [[Marcjan Trofimiak]] ponownie poświęcił kościół.

[[Adam Bochnak]] przypisał projekt ołtarza głównego [[Piotr Polejowski|Piotrowi Polejowskiemu]] na podstawie jego podobieństwa do ołtarza w [[Kościół Franciszkanów w Przemyślu|kościele Franciszkanów]] w [[Przemyśl]]u<ref name=JO25>Jan K. Ostrowski,: ''Kościół parafialny p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Buczaczu'',. czCz. I,. tT. 1, s. 25.</ref>.

[[Jan Ostrowski (historyk)|Jan K. Ostrowski]] przypuszczał, iż wystrój rzeźbiarski kościoła jest dziełem warsztatu Pinsla, w skład którego wchodziło przynajmniej trzech snycerzy. Główną postacią był anonimowy współpracownik Pinzla (nieco żartobliwie określony badaczem jako „[[Przyjaciel Pinsla]]”, lub „Amico di Pinsel”),<ref name=JO85/> który najprawdopodobniej wykonał także figury dużych aniołów z ołtarza głównego w kościele w Hodowicy<ref>Jan K. Ostrowski,: ''Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych w Hodowicy''. [wW:] ''Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego''. T. 1. Kraków,: «Secesja», 1993, cz. I, 364 il., s. 37, il. 83-131. {{ISBN|83-85739-09-2}}.</ref><ref>[[Piotr Krasny]] i [[Jakub Sito]] mają odmienne zdanie</ref><ref>Piotr Krasny, Jakub Sito. ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/skw2003/0188?sid=c67cb990690a8543cacc19c1d0ec6163 „Pan Piotr Polejowski snycyrz lwowski” i jego dzieła w kościele Franciszkanów w Przemyślu].'' [wW:] ''Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej,.'' 2003, nr 5, s. 186 (przyp.). [dostęp 2016-12-15]</ref>. Drugą osobą - to snycerz, który wykonał figury w ołtarzach bocznych (także w cerkwi Pokrowy w Buczaczu).<ref name=JO86>Jan K. Ostrowski, ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/skw1994/0089?sid=948afcf58c0ea22bc6196af1f12849bb Z problematyki warsztatowej i atrybucyjnej rzeźby lwowskiej w. XVIII]'', s. 86. [dostęp 2017-01-17].</ref><ref group = uwaga>Jan K. Ostrowski uważał, że nie jest możliwie by autor rzeźb w [[Beresteczko|Beresteczku]] i [[Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Łopatynie|Łopatynie]] był jednocześnie twórcą licznych dzieł, którzy można zgrupować wokół figur z ołtarza głównego w kościele w Buczaczu. Także ten badacz z braku danych na temat pobytu w Buczaczu [[Franciszek Olędzki|Franciszka Olędzkiego]] odrzucił hipotezę [[Zbigniew Hornung|Zbigniewa Hornunga]], że tego snycerza można uważać za autora figur z ołtarza głównego w kościele</ref><ref>Jan K. Ostrowski. ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/skw1994/0086?sid=948afcf58c0ea22bc6196af1f12849bb Z problematyki warsztatowej i atrybucyjnej rzeźby lwowskiej w. XVIII]'', s. 84. [dostęp 2016-01-17].</ref> Trzecim snycerzem warsztatu Pinsla był najprawdopodobniej [[Antoni Sztyl]]<ref name=JO86/>.

[[Andrzej Betlej]] uważa, iż [[Maciej Polejowski|Maciejewi Polejowskimu]] błędnie w starszej literaturze przypisywali struktury ołtarzy bocznych w kościele parafialnym w Buczaczu<ref>[[Andrzej Betlej]],: ''[http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/2982/1/Betlej_Polejowski_Maciej_2003.pdf Polejowski Maciej]''. [wW:] ''Słownik Artystów Polskich'',. tT. 7,. Warszawa, 2003, s. 376.</ref>.

[[Jakub Sito]] przypisuje [[Sebastian Fesinger|Sebastianowi Fesingeru]] rzeźby z ołtarza [[Juda Tadeusz Apostoł|św. Tadeusza]] przy lewem łuku tęczowym oraz datuje go na lata 1745–1750<ref>[[Andrzej Betlej]],: ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/betlej2010/0454/scroll?sid=a6774798f010f0b51510f92006d966e6 Sibi, deo, posteritati: Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku],''. Kraków, 2010, s. 125–126. {{ISBN|978-83-61033-38-7}}. [dostęp 2016-12-02]</ref>. Warto zwrócić uwagę, że twarz figury Anioła Stróża z tego ołtarza jest opracowana bardzo podobnie do fizjonomii posążków z epitafium Jabłonowskiej w [[Kościół Jezuitów we Lwowie|kościele Jezuitów we Lwowie]]<ref>Andrzej Betlej,: ''[http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/3433/1/Fides_ars_scientia_2008.pdf Epitafia w kościele Jezuitów we Lwowie]''. [wW:] ''Fides ars scientia. Studia dedykowane pamięci Księdza Kanonika Augustyna Mednisa'',. Tarnów, 2008, s. 212.</ref>. Jan K. Ostrowski uważał, że figury w tym ołtarzu tworzą grupę znacznie słabsze oraz archaiczne pod względem stylistycznym od pozostałych rzeźb w kościele<ref name=JO25/>.

* Jan K. Ostrowski: ''[http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/skw1994/0081?sid=948afcf58c0ea22bc6196af1f12849bb Z problematyki warsztatowej i atrybucyjnej rzeźby lwowskiej w. XVIII]''. [wW:] ''Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej''. Kraków, 1994, nr 1, s. 79-90. [dostęp 2017-01-30].