Konstanty Rokossowski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Konstanty Rokossowski''' ({{ros.|Константин Ксаверьевич (Константинович<ref group=uwaga name="otcz">Po wybuchu [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] w 1917 zmienił [[Nazwisko patronimiczne|otczestwo]] na Konstantinowicz (Константинович), m.in. ze względu na fakt, iż w Rosji brak odpowiednika polskiego imienia Ksawery.</ref>) Рокоссовский}}; ur. [[21 grudnia]] [[1896]] w [[Warszawa|Warszawie]]<ref group=uwaga name="Waw">Według historiografii okresu [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] oraz informacji pochodzących od jego rodziny, K. Rokossowski urodził się w [[Warszawa|Warszawie]], w dzielnicy [[Praga (Warszawa)|Praga]]; [[Wielkie Łuki]] w guberni [[Psków|pskowskiej]] w [[Rosja|Rosji]] zaczął podawać jako miejscowość urodzenia – według informacji pochodzących od jego rodziny – po odbyciu kary więzienia w okresie czystek [[stalinizmStalinizm|stalinowskich]] z końca lat 30 XX w. (np. w zachowanym kwestionariuszu osobowym sprzed czystek, z roku 1920, wypełnionym w języku rosyjskim wpisał Warszawę), a Wielkie Łuki pojawiły się w jego danych personalnych po raz pierwszy w marcu 1940; w następnych latach kwestia miejsca urodzenia Rokossowskiego wywoływała liczne nieporozumienia na temat jego prawdziwej narodowości.</ref><ref group=uwaga name="PSBiog">Warszawę jako miejsce urodzenia podaje m.in. ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'' (tom XXXI wydany w 1989 r., s. 528-529); jednak w zeszycie pt. ''Uzupełnienia i sprostowania do tomów I-XL'' do tego Słownika wydanym w roku 2002 jako miejsce urodzenia podaje się (na s. 100) już Wielkie Łuki, dodając równocześnie do źródłowych pozycji bibliograficznych jedną pozycję: pracę ''Rokossowski – na ile Polak?'' autorstwa W. Białkowskiego.</ref><ref>a nie, jak podają niektóre źródła, w [[Wielkie Łuki|Wielkich Łukach]] w [[obwódObwód pskowski|obwodzie pskowskim]].</ref>{{u|Waw|PSBiog}}<ref name=NEP>{{cytuj książkę|tytuł=Nowa Encyklopedia Powszechna PWN|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|miejsce=Warszawa|rok=2004|isbn = 83-01-14179-4|strony = 242 (tom 7)}}</ref><ref name=SBiog>{{cytuj książkę|tytuł=Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku|wydawca=Oficyna Wydawnicza „Rytm”. Instytut Nauk Politycznych PAN|miejsce=Warszawa|rok=2004|isbn = 83-88490-67-2|strony = 1074}}</ref><ref name=PoPSBiog>{{cytuj książkę|tytuł=Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny|wydawca=Oficyna Wydawnicza „Ajaks”|miejsce=Pruszków|data=2001|isbn = 83-87103-81-0|strony = 130 (tom 2)}}</ref>, zm. [[3 sierpnia]] [[1968]] w [[Moskwa|Moskwie]]) – polski i radziecki żołnierz, dowódca, [[marszałek Polski]] i [[marszałek Związku Radzieckiego]], dwukrotny [[Bohater Związku Radzieckiego]], poseł na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej I kadencji|I kadencji]], [[wiceprezes Rady Ministrów]] (1952–1956), [[Ministerstwo Obrony Narodowej|minister obrony narodowej]] (1949–1956), wiceminister obrony [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] (1958–1962), [[deputowany]] do [[Rada Najwyższa ZSRR|Rady Najwyższej ZSRR]] II, V, VI i VII kadencji.

Rokossowski walczył także w [[Rewolucja w Mongolii (1921)|wojnie domowej w Mongolii]]. Był dowódcą dywizjonu, a potem pułku kawalerii, był kilkakrotnie ranny i odznaczony za odwagę i umiejętności dowódcze. W 1919 wstąpił do [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików)]]). We wrześniu 1924, jako dowódca 27 pułku kawalerii z Zabajkala, został skierowany do Wyższej Szkoły Kawalerii w [[Petersburg|Leningradzie]] (w czasie kursu szkołę przemianowano na Kawaleryjskie Kursy Doskonalenia Dowódców i skrócono okres szkolenia z dwóch lat do jednego roku). Ukończył ją we wrześniu 1925, wraz z [[Gieorgij Żukow|Gieorgijem Żukowem]]. Kolejno dowodził pułkiem, brygadą, dywizją i korpusem kawalerii. W latach 1926–1928 był instruktorem armii w [[Mongolia|Mongolii]], w 1930 dowódcą 7 Samarskiej Dywizji Kawalerii, a później 5 Korpusu Kawalerii. 26 listopada 1935 został mianowany [[komdyw]]em<ref>T. Koniecki, ''Współczesne życiorysy Polaków'', Warszawa 1976, s. 23-35.</ref>.

Po zakończeniu operacji Rokossowski otrzymał awans do stopnia [[generałGenerał porucznik|generała porucznika]], a dwie jego dywizje otrzymały miano gwardyjskich. Swoje doświadczenia opisał w dwóch artykułach: „Uderzenia, które wycieńczają wroga” i „Wrześniowe dni pod Jarcewem”. Rokossowski starał się stosować nieszablonowe rozwiązania walki z przeciwnikiem mającym przewagę liczebną i techniczną oraz znaczne doświadczenie bojowe. Dużą wagę przywiązywał do przykładu osobistego wszystkich dowódców.

Dwa tygodnie spokoju wykorzystał dowódca 16. Armii na umocnienie się na nowych pozycjach. Tak jak pod Wołokołamskiem główną rolę odegrali „panfiłowcy”, tak teraz niedawno przybyła [[78 Dywizja Strzelecka (ZSRR)|78 Dywizja Strzelecka]] pułkownika Biełbordowa. Oprócz niej armia wzmocniona została czterema niepełnowartościowymi dywizjami kawalerii i dwiema brygadami pancernymi, liczącymi po zaledwie kilkanaście czołgów. Na czele jednej z tych brygad stał późniejszy dowódca armii pancernej, pułkownik [[Michaił Katukow|Michaił Katukow]].

Po zakończeniu operacji stalingradzkiej Rokossowski został dowódcą nowo tworzonego Frontu Centralnego. Jego trzonem miał być sztab, dwie armie ogólnowojskowe i armia lotnicza rozwiązanego Frontu Dońskiego. Miał się on rozwinąć w rejonie Jelca, między frontami Briańskim i [[Front Woroneski|Woroneskim]]. Cały luty i marzec spędził Rokossowski na przerzucaniu na znaczną odległość wojsk i sprzętu. Mimo że część wojsk wciąż znajdowała się w drodze, trzeba było rozwijać ofensywne działania na kierunku Briańsk-[[Orzeł (miasto)|Orzeł]]. Opór wojsk niemieckich wciąż jednak wzrastał i [[Front Centralny|Front Centralny]] zmuszony został w końcu marca przejść do obrony na północnym ramieniu tzw. [[Bitwa na Łuku Kurskim|Łuku Kurskiego]].

W marcu 1944 roku Rokossowskiemu przedstawiono ogólny plan letniej operacji zaczepnej. Jego [[1 Front Białoruski|1 Front Białoruski]] miał współdziałać przez poleskie błota z 2. Frontem Białoruskim. Biorąc pod uwagę historyczne doświadczenia działań tym rejonie Rokossowski zaproponował połączenie obydwu frontów, co spotkało się ze sprzeciwem naczelnego dowództwa ze Stalinem i Żukowem na czele.

Dysponując siedmioma armiami ogólnowojskowymi, jedną pancerną i jedną lotniczą, [[2 Front Białoruski]], którym od teraz dowodził Rokossowski, miał przeprowadzić operację zaczepną między Wisłą a Pojezierzem Mazurskim. W jej opracowaniu sięgnął do doświadczeń I wojny światowej. Postanowiono wykonać dwa uderzenia z przyczółków pod [[Różan]]em i pod [[Serock]]iem, przy czym to drugie uderzenie miało uniemożliwić przeciwnikowi wycofanie się za [[Wisła|Wisłę]] i zapewnić nakazane współdziałanie z wojskami 1 Frontu Białoruskiego w ich natarciu na [[Poznań]]. Odcinek frontu od [[Ostrołęka|Ostrołęki]] do [[Augóstów|Augustowa]] miała utrzymać [[50 Armia (ZSRR)|50 Armia]], na kierunku zaś obu uderzeń ześrodkowano 77% dywizji piechoty, 80% artylerii i 95% czołgów. Przyśpieszone o sześć dni – na skutek [[Ofensywa w Ardenach|niemieckich działań w Ardenach]] – natarcie rozpoczęło się 14 stycznia. Dopiero jednak w trzecim dniu, gdy dzięki sprzyjającej pogodzie wprowadzono lotnictwo, obrona niemiecka ostatecznie załamała się. Wprowadzona do walki [[5 Armia Pancerna (ZSRR)|5 Armii Pancernej]], która swe doświadczenie zdobyła pod Kurskiem i [[Biełgorod|Biełgorodem]]em, zdobyła [[Mława|Mławę]] otwierając drogę na [[Malbork]].

29 maja 1945 Rokossowski, wówczas dowódca 2 Frontu Białoruskiego, został głównodowodzącym [[Północna Grupa Wojsk|Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej]] z siedzibą w [[Legnica|Legnicy]]. W jego rezydencji zamieszkała wówczas także jego siostra<ref name="Polityka" />. 6 listopada 1949 został powołany na urząd polskiego [[Ministerstwo Obrony Narodowej|Ministra Obrony Narodowej]] oraz mianowany na stopień [[Marszałek Polski|marszałka Polski]]. W grudniu 1949 Rokossowski zażądał od [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu RP]] uchwalenia nowych kredytów dla [[Ludowe Wojsko Polskie|Sił Zbrojnych RP]] (w latach 1949–1954 na skutek nowych uregulowań przekroczyły one aż 15% [[dochódDochód narodowy|dochodu narodowego]]), a w 1951 na jego polecenie zmieniono [[Plan sześcioletni|plan sześcioletni]] – skutkiem tego było przeznaczenie ogromnych kwot dla wojska kosztem inwestycji cywilnych. Znaczne inwestycje wojskowe doprowadziły do włączenia Polski w radziecką infrastrukturę wojskową.