Marzec 1968: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Skutki i znaczenie „Marca”: uczelnie są z natury wyższe
Linia 41:
[[Plik:Museum of the History of Polish Jews in Warsaw Main exhibition Postwar 02.jpg|thumb|upright|Fragment ekspozycji poświęconej wydarzeniom marcowym w [[Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN|Muzeum Historii Żydów Polskich]] w [[Warszawa|Warszawie]]]]
[[Plik:Dokument podróży Anna Trechtenherc.jpg|thumb|upright|[[Dokument podróży]] stwierdzający, że jego posiadacz „nie jest obywatelem polskim”]]
Na odbywającym się 19 marca wiecu PZPR w [[Sala Kongresowa|Sali Kongresowej]], Gomułka potępił antyradzieckie aluzje zawarte w spektaklach „Dziadów” oraz antysocjalistyczne działania grup studenckich, które otrzymały miano „wrogów Polski Ludowej”. Zaakcentował przy tym żydowskie pochodzenie inspiratorów zajść na UW. Zapewniał też, że walka z [[syjonizm]]em nie ma nic wspólnego z [[antysemityzm]]em. Dzięki swojej postawie [[antysyjonizm|antysyjonistycznej]] zachował swój nadszarpnięty już prestiż. Największy wiec zwołał w [[Katowice|Katowicach]] ówczesny sekretarz Komitetu Wojewódzkiego [[Edward Gierek|Edwarda Gierka]]. Podczas wiecu Gierek przestrzegał przed „mąceniem śląskiej wody”, która może „pogruchotać kości”{{odn|Dziurak|Gałęzowski|Kamiński|Musiał|2010|s=334}}. Wśród inspiratorów antysemickiej nagonki występował również ówczesny sekretarz KC [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] [[Władysław Kruczek]].
 
Wystąpienie to spotkało się z wielkim oburzeniem w środowisku studenckim, które zaowocowało [[strajk]]ami na warszawskich uczelniach. Ponownie domagano się respektowania podstawowych praw obywatelskich, zniesienia cenzury, sprzeciwiano się [[dyskryminacja (psychologia społeczna)|dyskryminacji]] rasowej i narodowej. Do studentów przyłączyli się też niektórzy wykładowcy. Władze zagroziły rozwiązaniem uczelni, protestujący byli więc zmuszeni do zakończenia strajku po trzech dniach. Do postulatów studenckich przyłączył się również polski Episkopat. Biskupi krytykowali antysemickie posunięcia partii, wysłali też list do premiera [[Józef Cyrankiewicz|Cyrankiewicza]] z apelem o uwolnienie aresztowanych i zaprzestanie represji{{odn|Dziurak|Gałęzowski|Kamiński|Musiał|2010|s=336}}. Pismo to nie przyniosło jednak żadnego skutku. 25 marca zwolniono z katedr profesorów, m.in. [[Zygmunt Bauman|Zygmunta Baumana]] (byłego członka PZPR, który przed Marcem na znak protestu oddał partyjną legitymację{{odn|Eisler|2006|s=181}}), [[Leszek Kołakowski|Leszka Kołakowskiego]], [[Bronisław Baczko|Bronisława Baczkę]] i [[Maria Hirszowicz|Marię Hirszowicz]]{{odn|Eisler|2006|s=566}}.