Walki o Guadalcanal: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Gungir1983 (dyskusja | edycje) m infobox |
lit., poprawa linków |
||
Linia 14:
|strona2 = {{państwo|USA|wariant=48}}<br />{{Państwo|AUS}}<br />{{Państwo|NZL}}
|dowódca1 = [[Isoroku Yamamoto]]<br />[[Nishizō Tsukahara]]<br />[[Jin’ichi Kusaka]] <br />[[Hitoshi Imamura]]<br />[[Harukichi Hyakutake]]
|dowódca2 = [[Alexander Patch]]<br />[[Robert Ghormley|Robert L. Ghormley]]<br />[[Alexander
|siły1 = 36 200 żołnierzy (wojska lądowe)
|siły2 = 60 000 żołnierzy (wojska lądowe)
Linia 35:
== Desant amerykański ==
[[Plik:LVT amphibian tractors move toward the beach on Guadalcanal in August 1942.jpg|thumb|250px|Lądowanie na wyspie; pojazdy amfibijne LVT(1) zbliżają się do plaży; w głębi transportowiec floty USS President Hayes]]
14 czerwca 1942 roku do portu [[Wellington]] na [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]] zawinęły statki wiozące pierwszy rzut 1 Dywizji Piechoty Morskiej (dalej: 1 DMar, od terminu [[United States Marine Corps|Marines]] – piechota morska) pod dowództwem generała [[Alexander
62. Grupa Uderzeniowa (ang. ''Task Force 62'') kontradmirała [[Richmond Turner|Richmonda Turnera]], niosąca 1 DMar ku Guadalcanal i Tulagi, składała się z 19 transportowców i 4 [[niszczyciel]]i, również wyładowanych wojskiem. Towarzyszyło im 5 statków z zaopatrzeniem oraz 8 [[krążownik]]ów, 14 niszczycieli i 5 [[trałowiec|trałowców]]. Z pewnej odległości wsparcia udzielała grupa 3 [[lotniskowiec|lotniskowców]] – USS [[USS Saratoga (CV-3)|"Saratoga"]], [[USS Enterprise (CV-6)|"Enterprise"]] i [[USS Wasp (CV-7)|"Wasp"]] – wraz z [[pancernik]]iem [[USS North Carolina (BB-55)|USS "North Carolina"]] i osłoną złożoną z kilku krążowników i niszczycieli. Obszar patrolowało też kilka [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]]{{odn|Mueller|1992|s=24}}.
W nocy 7 sierpnia 1942 roku siły inwazyjne<ref group="uwaga">Składały się z dwóch (1. i 5.) pułków marines 1 DMar oraz zespołu wsparcia: 2 PMar ze składu 2 DMar, 3 Batalion Obronny, 1 Batalion Szturmowy i 1 Batalion Spadochronowy – razem 1959 oficerów i 18 146 żołnierzy i marynarzy.</ref>{{odn|Miller|1989|s=24}} podeszły pod wysepkę Savo i tu rozdzieliły się – większa grupa (nazwa kodowa X-RAY), pod dowództwem gen.
[[Plik:Pacific War - Guadalcanal Campaign 1942 - Map.jpg|thumb|left|350px|Mapa walk: a/ plan ogólny Guadalcanalu i pobliskich wysp; b/ lądowanie i zajęcie lotniska 7-8 sierpnia 1942; c/ walki o "Bloody Ridge" 12-14 września 1942; d/ japońskie kontruderzenie 23-26 października 1942]]
Linia 54:
W nocy z 8 na 9 sierpnia doszło do [[bitwa koło wyspy Savo|bitwy koło wyspy Savo]], przy północnym wybrzeżu Guadalcanal. W niespodziewanym nocnym ataku Japończycy zatopili bez strat krążownik australijski (HMAS "Canberra") i trzy amerykańskie [[krążownik ciężki|krążowniki ciężkie]]: USS [[USS Astoria (CA-34)|"Astoria"]], [[USS Quincy (CA-39)|"Quincy"]] i [[USS Vincennes (CA-44)|"Vincennes"]]. Już po bitwie, 10 sierpnia, japoński krążownik "[[Kako]]" został zatopiony przez amerykański okręt podwodny S-44{{odn|Kadow|1992}}. Japończycy nie zrealizowali najważniejszego zamierzenia operacji, tj. zniszczenia floty inwazyjnej i oddziałów marines na lądzie, mimo że adm. [[Frank Jack Fletcher]], a za nim [[Richmond Turner]] wycofali swoje okręty i desant został pozostawiony samemu sobie na kilka dni bez ciężkiego uzbrojenia i lotnictwa{{odn|Lipiński|1976|s=514}}. Od października wszystkimi tymi siłami dowodził admirał [[William Halsey|William F. Halsey]].
24 sierpnia miała miejsce lotniczo-morska [[bitwa koło wschodnich Wysp Salomona]]. W jej efekcie zatopiono japoński lekki lotniskowiec [[Ryūjō (
[[Plik:USS Wasp (CV-7) brennt.jpg|thumb|left|300px|Storpedowany lotniskowiec USS "Wasp", 15 września 1942]]
Ponieważ w dzień Amerykanie panowali w powietrzu dzięki samolotom z lotniska [[Port lotniczy Honiara|Henderson Field]] na Guadalcanalu, od końca sierpnia 1942 Japończycy dowozili posiłki dla swoich wojsk walczących na Guadalcanal jedynie nocami, na pokładach szybkich niszczycieli. Takie rejsy zaopatrzeniowe nazwane zostały przez Amerykanów „[[Tokyo Express
W nocy z 11 na 12 października doszło do [[Bitwa koło przylądka Ésperance|bitwy koło przylądka Ésperance]], na północ od Guadalcanalu. Zatopiony został w niej japoński krążownik ciężki "[[Furutaka]]" i niszczyciel oraz amerykański niszczyciel, inne krążowniki po obu stronach odniosły poważne uszkodzenia{{odn|Lipiński|1976|s=518}}.
Linia 63:
Do kolejnej bitwy lotniczo-morskiej doszło 26 października [[Bitwa koło wysp Santa Cruz|koło wysp Santa Cruz]], leżących na wschód od Wysp Salomona. Zatopiony został w niej amerykański lotniskowiec [[USS Hornet (CV-8)|USS "Hornet"]] i 1 [[niszczyciel]], japoński lotniskowiec "[[Shōkaku]]" odniósł poważne uszkodzenia{{odn|Lipiński|1976|s=520-521}}.
W listopadzie Japończycy postanowili wysłać duży transport wojska na wyspę oraz zbombardować z morza lotnisko na Guadalcanalu przez ciężkie okręty. W efekcie doszło do trzydniowej serii nocnych bitew, decydujących dla wyniku kampanii. [[I bitwa pod Guadalcanalem]] stoczona została w nocy z 12 na 13 listopada. Na skutek zaciętej walki na bliskie odległości, zatopiony został japoński [[pancernik]] "[[Hiei (
[[Plik:Wrecks in the Ironbottom Sound.jpg|thumb|300px|Wraki pomiędzy Guadalcanalem a Floridą]]
Amerykanie skierowali następnie w pobliże wyspy dwa nowoczesne pancerniki. 14 listopada amerykańskie lotnictwo z wyspy zatopiło japoński krążownik "Kinugasa" oraz 6 transportowców płynących do wyspy. Dwa dni po pierwszej bitwie, w nocy z 14 na 15 listopada, doszło do [[II bitwa pod Guadalcanalem|II bitwy pod Guadalcanal]]. W efekcie zatopiony został japoński pancernik "[[Kirishima (
W nocy z 30 listopada na 1 grudnia 1942 doszło do bitwy z „Tokyo Express” [[bitwa pod Tassafaronga|koło przylądka Tassafaronga]], na północ od Guadalcanal. Japońskie niszczyciele, przy stracie jednego, zatopiły w ataku torpedowym amerykański ciężki krążownik [[USS Northampton (CA-26)|USS "Northampton"]] i poważnie uszkodziły 3 dalsze. W ostatniej bitwie powietrzno-morskiej koło wyspy Rennell, z 29 na 30 stycznia, japońskie samoloty z baz lądowych zatopiły amerykański krążownik [[USS Chicago (CA-29)|USS "Chicago"]]{{odn|Lipiński|1976|s=527}}.
Linia 88:
== Kontruderzenia japońskie ==
Pod koniec sierpnia 1942 roku tubylcy zawiadomili Amerykanów, że 200-300 Japończyków fortyfikuje wioskę Tasimboko, położoną około 12 km na wschód od przylądka Lunga. Na początku września miało znajdować się tam już kilka tysięcy. Wywiad amerykański nie dał wiary tym doniesieniom, ale gen.
12 września gen. Kawaguchi przystąpił do ataku, który miał na celu odebranie Lotniska Hendersona i zepchnięcie Amerykanów do morza. Bitwa, która znalazła się w annałach 1 DMar jako ''The Battle of Bloody Ridge'' (bitwa o Krwawy Grzbiet w paśmie Austen), składała się z trzech oddzielnych starć: główne siły japońskie uderzały z podstaw wyjściowych w dżungli, a ich celem było pasmo wzgórz na południe od lotniska{{odn|Mueller|1992|s=58}}; dwa pozostałe uderzenia szły ze wschodu i zachodu na pozycje obronne przyczółka. Ataki były nieskoordynowane w czasie i – choć przeprowadzane ze zwykłą u Japończyków pogardą śmierci – w ogniu dział, czołgów, broni stromotorowej i miotaczy płomieni musiały się załamać. Tylko w bitwie o ''Bloody Ridge'' Kawaguchi stracił ponad 600 zabitych wobec 31 zabitych i 103 rannych marines{{odn|Miller|1989|s=137}}.
Linia 95:
W dniach 14 i 15 października Japończycy przeprowadzili bombardowanie z morza (dwa pancerniki), lądu (armaty 150 mm z okolic wioski-bazy Kokumbona) i powietrza, co doprowadziło do całkowitego unieruchomienia pasa startowego i zniszczenia większości samolotów. Pod tą osłoną gen. Hyakutake rozpoczął wyładowywanie wojsk na przylądku Tassafaronga. I chociaż samoloty amerykańskie zatopiły dwa transportowce i niszczyciel, zmuszając okręty japońskie do wycofania się, na wyspie znalazło się 3-4 tysięcy żołnierzy i około 80% przywiezionego zaopatrzenia{{odn|Miller|1989|s=138}}.
Hyakutake był do tego stopnia przekonany, że zwycięstwo ma w kieszeni, że posłał generałowi
Plan uderzenia zakładał, że siły główne generała Maruyamy uderzą 22 października na ''Bloody Ridge'', wzmocnione siły generała Kawaguchiego pomiędzy ''Bloody Ridge'' a rzekę Tenaru (wtedy zwaną przez Amerykanów ''Aligator Creek''). Generał Nasu miał atakować z południa wprost na ujście rzeki Lunga. Oddziały generała Sumiyoshi miały uderzać pomiędzy ''Bloody Ridge'' a rzeką Matanikau, zaś płk Oka miał przekroczyć Matanikau milę powyżej ujścia, by obejść pozycje Amerykanów i zniszczyć je. Z desantu w okolicach przylądku Koli zrezygnowano, bowiem Hyakutake uznał, że pozostałe siły po prostu rozniosą Amerykanów na bagnetach{{odn|Mueller|1992|s=70}}.
Linia 118:
Na przeciwległym, wschodnim krańcu linii obronnej Amerykanów, podjęto − siłami 7 PMar i pozostałych batalionów 164 PPiech − próbę likwidacji sił japońskich na przylądku Koli. Akcję znad ujścia Tenaru rozpoczął 2 listopada 2 Batalion 7 PMar pod dowództwem ppłk. Hermana Hanekena. Po forsownym nocnym marszu batalion okopał się wzdłuż plaży na wschód od rzeczki Metapona. Tymczasem, niemal tuż przed pozycjami Amerykanów, Japońska 17 Armia wysadziła na przylądku Koli, koło wioski Tetere, desant w sile batalionu (1500 żołnierzy); jego zadaniem było nawiązanie kontaktu z własnymi oddziałami płk. Toshinari Shoji w rejonie i rozpoznanie możliwości budowy lotniska polowego{{odn|Miller|1989|s=179}}. Ulewny deszcz podtopił amerykańskie radiostacje, więc Hanneken nie był w stanie ostrzec swych przełożonych na przylądku Lunga o zaistniałej sytuacji{{odn|Mueller|1992|s=77}}{{odn|Miller|1989|s=160}}.
Walki rozpoczęły się 3 listopada. Japończycy ostrzelali gęstym i skutecznym ogniem artylerii pozycje Amerykanów, skutkiem czego Hanneken nakazał wycofanie się za Metapona, gdzie na oczach atakujących Japończyków utworzono linię obrony. W chwili, gdy nieprzyjaciel uderzył także od tyłu, na krótko udało się przywrócić łączność, dzięki czemu gen.
Po otrzymaniu uzupełnień i broni ciężkiej Amerykanie zdołali oskrzydlić japoński przyczółek, który został zdobyty 12 listopada. Z około 1500 ludzi, którzy lądowali na przyczółku, do resztek oddziałów japońskich za wzgórzami Austen dotarła połowa{{odn|Miller|1989|s=200}}.
Linia 124:
=== Rajd Aola-Austen ===
[[Plik:Marines rest in the field on Guadalcanal.jpg|thumb|250px|Odpoczynek w czasie walk o wzgórza Austen]]
Chcąc odciąć Japończykom drogi odwrotu gen.
== Akcja oczyszczająca ==
9 grudnia 1942 roku 1 DMar została ostatecznie wycofana z Guadalcanalu i odesłana na wypoczynek do [[Melbourne]]{{odn|Mueller|1992|s=80}}. Nowy dowódca na Guadalcanalu, gen. Patch (obecnie dowódca XIV Korpusu w składzie: Americal, 25 DP, 43 DP i 2 DMar), otrzymał informacje wywiadu, że na wyspie znajduje się wciąż 25 000 Japończyków, głównie w rejonie wzgórz ''Galloping Horse'' („Galopujący Koń”) i ''Seahorse'' („Konik morski”) – takie nazwy nadano wzniesieniom po obejrzeniu zdjęć lotniczych, którzy są ciągle zaopatrywani przez
Walki, rozpoczęte w końcu grudnia i zakończone 24 stycznia 1943 roku zdobyciem bazy w Kokumbona, kosztowały armię 120 zabitych i 268 rannych, ale wzgórza i nadmorska baza zostały oczyszczone, zajęte i włączone do przyczółka{{odn|Miller|1989|s=192-209}}. Teraz cała niemal wyspa na południe i wschód od Kokumbona znajdowała się w amerykańskim posiadaniu. Planowane uderzenie na północny zachód opóźniły nieco mylne doniesienia wywiadu o przygotowywanym kontruderzeniu Japończyków, którzy w rzeczywistości zdołali zmylić czujność Amerykanów i ewakuować z wyspy ostatnie 10 tysięcy pozostałych przy życiu ludzi w dniach 23 stycznia – 9 lutego 1943 roku do [[Rabaul]]u z przesiadką na Wyspach Russella{{odn|Miller|1989|s=336-349}}. 9 lutego generał Patch mógł zameldować o zdobyciu Guadalcanal.
| |||