Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Misiolekar (dyskusja | edycje) →Linki zewnętrzne: – link niezgodny z wp:WER-M |
m drobne techniczne |
||
Linia 23:
Prowadzone są intensywne badania w kierunku poznania przyczyny MIZS<ref name="pmid16896287">{{Cytuj pismo | autor=Phelan JD., Thompson SD | tytuł=Genomic progress in pediatric arthritis: recent work and future goals. | rok=2006 | czasopismo=Current opinion in rheumatology | doi=10.1097/01.bor.0000240359.30303.e4 | wydanie=18 | wolumin=5 | miesiąc=wrzesień | pmid= 16896287 | strony=482–9}}</ref>. Badania eksperymentalne wykazały, że objawy reumatyczne mogą zapoczątkować niektóre zmutowane wirusy. Uważa się też, że stres psychiczny może nasilać objawy reumatyczne, ale ograniczenie stresu nie zawsze powoduje ustąpienie objawów.
Możliwe jest także, że hormony płciowe mają wpływ na rozwój tej choroby, gdyż występuje ona znacznie częściej u dziewczynek niż u chłopców<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.poruszycswiat.pl/?cid=228| tytuł = Typy MIZS| data dostępu = 2011-01-07 |opublikowany = www.poruszycswiat.pl| praca = Anna Radziwilska-Muc| data = 2009-05-28| język =}}</ref>.
== Objawy ==
Linia 55:
== Leczenie ==
Stosuje się doustnie leki hamujące działanie [[układ odpornościowy|układu odpornościowego]], czyli [[leki immunosupresyjne|immunosupresyjne]] ([[kortykosteroidy]]), [[niesteroidowe leki przeciwzapalne]], [[chlorochina|chlorochinę]], a w leczeniu usprawniającym iniekcje dostawowe ze sterydów. W ciężkich przypadkach stosuje się [[metotreksat]] oraz leki biologiczne, na przykład [[etanercept]]<ref name="Lovell-2008">{{Cytuj pismo | nazwisko = Lovell | imię = D.J. | nazwisko2 = Reiff | imię2 = A. | nazwisko3 = Ilowite | imię3 = N.T. | nazwisko4 = Wallace | imię4 = C.A. | nazwisko5 = Chon | imię5 = Y. | tytuł = Safety and efficacy of up to eight years of continuous etanercept therapy in patients with juvenile rheumatoid arthritis| czasopismo = Arthritis Rheum | wolumin = 58 | numer = 5 | strony = 1496–504 | miesiąc = May | rok = 2008 | doi = 10.1002/art.23427 | pmid = 18438876}}</ref>, [[adalimumab]]<ref name="emea">{{cytuj stronę |url=http://www.ema.europa.eu/ema/index.jsp?curl=pages/medicines/human/medicines/000481/human_med_000822.jsp |tytuł=Informacja o leku Humira na stronie European Medicines Agency}}</ref>.
Osoby chore powinny przyswajać odpowiednią ilość [[witamina D|witaminy D]], wapnia, białek i przyjmować pokarmy o odpowiedniej [[wartość energetyczna|wartości kalorycznej]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Nelson | imię = Waldo E. | tytuł = Nelson textbook of pediatrics| data = 2007 | wydawca = Saunders Elsevier | miejsce = Philadelphia | isbn = 978-1-4160-2450-7 | strony = | rozdział = 154 – Juvenile Rheumatoid Arthritis}}</ref>. W jednym z badań na grupie 32 pacjentów z MIZS stwierdzono istotny spadek [[białko C-reaktywne|CRP]] po zastosowaniu suplementacji [[kwasy tłuszczowe omega-3|kwasów tłuszczowych omega-3]]<ref name="Alpigiani-">{{Cytuj pismo | nazwisko = Alpigiani | imię = MG. | nazwisko2 = Ravera | imię2 = G. | nazwisko3 = Buzzanca | imię3 = C. | nazwisko4 = Devescovi | imię4 = R. | nazwisko5 = Fiore | imię5 = P. | tytuł = The use of n-3 fatty acids in chronic juvenile arthritis | czasopismo = Pediatr Med Chir | wolumin = 18 | numer = 4 | strony = 387–90 | miesiąc = | rok = | doi = | pmid = 9064671}}</ref>. W innym badaniu, 23 dzieci chorych na MIZS podzielono losowo na dwie grupy. W pierwszej grupie zwiększono zawartość kwasów omega-3 w diecie, a w drugiej nie. Po 5 miesiącach eksperymentu, średnia dzienna dawka [[ibuprofen]]u przyjmowanego przez dzieci w pierwszej grupie spadła z 28,4 mg/kg do 23,4 mg/kg, a w drugiej grupie średnia dawka ibuprofenu spadła z 23,7 mg/kg do 22,7 mg/kg<ref name="Vargová-1998">{{Cytuj pismo | nazwisko = Vargová | imię = V. | nazwisko2 = Veselý | imię2 = R. | nazwisko3 = Sasinka | imię3 = M. | nazwisko4 = Török | imię4 = C. | tytuł = Will administration of omega-3 unsaturated fatty acids reduce the use of nonsteroidal antirheumatic agents in children with chronic juvenile arthritis? | czasopismo = Cas Lek Cesk | wolumin = 137 | numer = 21 | strony = 651–3 | miesiąc = Nov | rok = 1998 | doi = | pmid = 9929929}}</ref>. Stwierdzono też korzystny wpływ spożycia nasion sezamu, zmniejszający dolegliwości reumatyczne<ref>B. Eftekhar Sadat, M. Khadem Haghighian, B. Alipoor, A. Malek Mahdavi, M. Asghari Jafarabadi, A. Moghaddam: ''Effects of sesame seed supplementation on clinical signs and symptoms in patients with knee osteoarthritis''. „International Journal of Rheumatic Diseases”, 2013, 16, s. 578–582. [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1756-185X.12133/abstract doi: 10.1111/1756-185X.12133].</ref>.
W przypadku przykurczy i ograniczenia ruchomości stawów, konieczna jest [[Rehabilitacja medyczna|rehabilitacja]] ruchowa<ref>K. Księżopolska-Orłowska, B. Żuk: [http://www.gornicki.pl/rehabilitacja_dzieci_z_modzieczy_idiopatycznym_zapaleniem_staww ''Rehabilitacja dzieci z młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów'']. „Przegląd Reumatologiczny”. 2/2009.</ref>, a także inne formy [[fizjoterapia|fizjoterapii]]<ref name="Maldyk">{{Cytuj pismo| nazwisko = Małdyk| imię = Paweł | nazwisko2 = Rutkowska-Sak| imię2 = Lidia | nazwisko3 = Lisowska| imię3 = Barbara | tytuł = Standardy leczenia. Synowektomia stawów kolanowych u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów| czasopismo = Reumatologia | wolumin = 47| wydanie = 4| strony = 188–192| rok = 2009 |url=http://www.termedia.pl/Czasopismo/Reumatologia-18/Artykul-13412}}</ref>.
Jeśli objawy choroby mimo leczenia utrzymują się przez kilka lat w jednym lub kilku stawach, można rozważyć przeprowadzenie zabiegu [[synowektomia|synowektomii]] chemicznej (tzw. synowiorteza, np. z czterotlenkiem [[osm]]u) lub radioizotopowej (tzw. radiosynowektomia, np. z użyciem izotopu [[itr]]u). Zabiegi te polegają na wstrzyknięciu do stawu związku chemicznego lub krótkotrwałego [[Izotopy|izotopu]] promieniotwórczego, który ma miejscowe działanie przeciwzapalne i hamuje podziały komórek<ref name="Maldyk" /><ref>{{Cytuj pismo| nazwisko = Matryba| imię = Magdalena | nazwisko2 = Wisłowska| imię2 = Małgorzata | tytuł = Zastosowanie radiosynowektomii w leczeniu chorób reumatycznych| czasopismo = Reumatologia | wolumin = 48| wydanie = 1| strony = 54–61| rok = 2010 |url=http://www.termedia.pl/Czasopismo/Reumatologia-18/Streszczenie-14576}}</ref>. Jeśli w wyniku długotrwałego stanu zapalnego nastąpi znaczne pogrubienie [[błona maziowa|błony maziowej]], prowadzące do uszkodzeń chrząstki, na przykład w stawie kolanowym, można przeprowadzić synowektomię [[artroskopia|artroskopową]], czyli operacyjne usunięcie nadmiaru błony maziowej. Synowektomia artroskopowa zmniejsza nasilenie objawów choroby na okres od 1 do 1,5 roku<ref>{{Cytuj pismo| nazwisko = Dell'Era| imię = Laura| nazwisko2 = Facchini| imię2 = Renato| nazwisko3 = Corona| imię3 = Fabrizia| tytuł = Knee synovectomy in children with juvenile idiopathic arthritis| czasopismo = Journal of Pediatric Orthopaedics B| wolumin = 17| wydanie = 3| strony = 128–130| rok = 2008 | miesiąc = maj| doi = 10.1097/BPB.0b013e32809256f2}}</ref>, ale wymaga długotrwałej [[Rehabilitacja medyczna|rehabilitacji]].
== Powikłania ==
Niekiedy w przebiegu MIZS może pojawić się [[Zapalenie błony naczyniowej|zapalenie naczyniówki]]<ref>{{Cytuj |autor = Sarah L. N. Clarke, Ethan S. Sen, Athimalaipet V. Ramanan |tytuł = Juvenile idiopathic arthritis-associated uveitis |czasopismo = Pediatric Rheumatology Online Journal |data = 2016-04-27 |data dostępu = 2018-03-16 |issn = 1546-0096 |wolumin = 14 |doi = 10.1186/s12969-016-0088-2 |pmid = 27121190 |pmc = PMC4848803
Inną częstą komplikacją MIZS jest spowolnienie wzrostu spowodowane tą chorobą. Co więcej, podawane leki (kortykosteroidy) dodatkowo mogą ograniczać wzrost dziecka, a także doprowadzić do [[osteoporoza|osteoporozy]] oraz otyłości posterydowej<ref name="PRINTO">[http://www.printo.it/pediatric-rheumatology/information/Polonia/1.htm Informacje o MIZS na stronie PRINTO]</ref> – dlatego ważna jest odpowiednia dieta (niskokaloryczna, bogata w białko, patrz wyżej).
| |||