Roman Leitgeber: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m ort., drobne redakcyjne
Linia 6:
 
=== Edukacja i działalność polityczno-wydawnicza ===
W Poznaniu uczęszczał do [[Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu|gimnazjum Marii Magdaleny]], a maturę zdał na [[Śląsk]]u w [[Głubczyce|Głubczycach]]. W latach 1902–1906 odbywał studia ekonomiczne na uniwersytecie we [[Wrocław]]iu, [[Berlin]]ie, [[Monachium]], [[Rostock]]u i [[Tybinga|Tybindze]]. Podczas studiów związał się z ruchem narodowodemokratycznym. Był członkiem [[Liga Narodowa|Ligi Narodowej]] przed 1905 rokiem<ref>Stanisław Kozicki, ''Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907)'', Londyn 1964, s. 577.</ref>. Wraz z [[Bernard Chrzanowski|Bernardem Chrzanowskim]], [[Marian Seyda|Marianem Seydą]] i [[Roman Szymański (dziennikarz)|Romanem Szymańskim]] założył w 1906 w Poznaniu spółkę wydawniczą Nowa Drukarnia Polska<ref>[http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Kwartalnik_Historii_Prasy_Polskiej/Kwartalnik_Historii_Prasy_Polskiej-r1985_1986-t24-n4/Kwartalnik_Historii_Prasy_Polskiej-r1985_1986-t24-n4-s95-103/Kwartalnik_Historii_Prasy_Polskiej-r1985_1986-t24-n4-s95-103.pdf R. Leitgeber, ''Historia „Drukarni Polskiej S.A. w Poznaniu” (w tym m.in. "Kuriera Poznańskiego")'', "Kwartalnik Historii Prasy Polskiej", 24, 1985-86, nr 4, s. 95.] Wydawnictwo przygotował – na podstawie notatek ojca – syn Andrzej.</ref>. Był w niej członkiem zarządu i redaktorem. Spółka wydawała pisma [[Kurier Poznański|„Kurier Poznański”]], „Orędownik” i „Wielkopolanin”<ref>[https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/349/liga_narodowa.pdf?sequence=1 ''Liga Narodowa (1893-1928). Wybór relacji'', wybór, wstęp i opr. T. Sikorski, A. Wątor, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015, s. 272] {{ISBN|9788365248008}}</ref><ref>[http://eprints.rclis.org/19007/1/kolasa_paper.pdf W.M. Kolasa, ''Kierunki badań nad historią prasy polskiej 1918-1939. Prasa województw zachodnich'', „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, 15, 20212, z. 2 (30), s. 94.]</ref>. Członek Komitetu Obywatelskiego, a następnie Wydziału Wykonawczego Rady Ludowej m. Poznania podczas [[Powstanie wielkopolskie|powstania wielkopolskiego]]. Z mandatu ruchu narodowego przez dwie kadencje zasiadał w radzie miejskiej Poznania (1919–1929). Należał do grona osób, które – zgodnie z inicjatywą [[Roman Dmowski|Romana Dmowskiego]] – miały opracować historię Ligi Narodowej<ref>[https://ngoteka.pl/bitstream/handle/item/349/liga_narodowa.pdf?sequence=1 ''Liga Narodowa (1893-1928). Wybór relacji'', wybór, wstęp i opr. T. Sikorski, A. Wątor, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2015, s. 8] {{ISBN|9788365248008}}</ref>. Doprowadził do połączenia w 1919 Nowej Drukarni Polskiej z Drukarnią Polską [[Edward Józef Pawłowski|Edwarda Pawłowskiego]] oraz do przejęcia drukarni W. Deckera, tworząc zjednoczone zakłady drukarskie Drukarnia Polska w Poznaniu z siedzibą przy ul. Św.[[ulica MarcinaŚwięty Marcin|Święty Marcin]] 70, a, w których miał 51% udziałów. Dyrektor administracyjnym tej drukarni w latach 1920–1939.
 
Drukarnia Polska od 1920 wydawała „Gazetę Bydgoską”, od 1927 „Ilustrację Wielkopolską” i „Samochód”, od 1930 „Pomorzanina”, od 1934 „Nowiny Poświąteczne”. Członek Zarządu Wojewódzkiego Związku Ludowo–Narodowego w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] w latach 1925–1928. W latach 1932–1935 z ramienia [[Stronnictwo Narodowe (1928–1947)|Stronnictwa Narodowego]] zasiadał w poznańskim sejmiku wojewódzkim. Mimo pełnienia odpowiedzialnych funkcji w SN, relacje z macierzystym ugrupowaniem – w kontekście wydawania szeregu pism – nie zawsze układały się poprawnie<ref>[http://rcin.org.pl/Content/50310/WA303_68927_A507-DN-R-10-3_Paczkowski.pdf A. Paczkowski, ''Prasa w życiu politycznym Drugiej Rzeczypospolitej'', "Dzieje Najnowsze", 10, 1978, nr 3, s. 38-39.]</ref><ref>Z. Kaczmarek, ''Z historii endeckiej prasy politycznej Poznania (1922-1939)'', "Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego", 15, 1976, nr 1, s. 59-60.</ref>. Członek Rady Związku Wydawnictw Dzienników i Czasopism w latach 1934–1939. Należał również do zarządów Korporacji Kupców Chrześcijańskich i Związku Towarzystw Kupieckich w Poznaniu, w 1923 współzałożyciel [[Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania im. Cyryla Ratajskiego|Towarzystwa Miłośników m. Poznania]] i w latach 1923–1937 członek zarządu tego towarzystwa. Ukrywał się w Warszawie i w majątku [[Dylew (województwo mazowieckie)|Dylew]] k. [[Grójec|Grójca]] po wkroczeniu wojsk niemieckich, a po [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]] przebywał w [[Częstochowa|Częstochowie]]. Powrócił do Poznania w 1945 i zajął się likwidacją majątku Drukarni Polskiej. Pisywał do [[Kurier Wielkopolski|„Kuriera Wielkopolskiego”]] i był autorem ''Listów z Helu'' i znanym bibliofilem.