Szamotuły: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Gospodarka ==

Pierwszy poważny rozwój gospodarczy Szamotuł rozpoczął się na przełomie XIV i XV wieku i trwał do drugiej połowy XVII wieku. W tym czasie Szamotuły wyspecjalizowały się w produkcji sukna, które eksportowano do wielu krajów. Szamotuły znane były również z przemysłu olejarskiego (olej wytwarzano z nasion [[Dereń świdwa|derenia-świdwy]]), garncarskiego i powroźniczego<ref name=":1" /><ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":7" />.

 

Przełom XIX i XX wieku to okres uprzemysłowienia miasta. W tym czasie powstało wiele zakładów przemysłowych – dwa młyny, olejarnia, cukrownia i meblarnia.

 

 

„Meblarnia braci Koerpel” została założona w 1897 roku. Po drugiej wojnie światowej zakład został upaństwowiony, działa najpierw jako Szamotulska Fabryka Mebli, a następnie jako spółka-córka Wielkopolskich Fabryk Mebli z siedzibą w [[Oborniki Wielkopolskie Miasto|Obornikach]]. Meblarnia pod koniec lat 80 zatrudniała około 450 osób, a ponad 80% produkcji stanowił eksport, głównie do [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Republiki Federalnej Niemiec]] i [[Szwecja|Szwecji]]. Spółka WFM od 1998 roku notowała straty, została wdrożona restrukturyzacja, której elementem była likwidacja szamotulskiej meblarni w wyniku czego pracę straciło około 120 osób. Po zamknięciu fabryki część terenów sprzedano, a w miejscu fabrycznych budynków powstał supermarket [[Tesco]]<ref name=":1" /><ref name=":13" /><ref name=":2" /><ref>{{Cytuj |autor=Magda Prętka |tytuł=Słów kilka o meblarni, która dawała pracę znacznej części społeczności |data=2011-09-20 |data dostępu=2016-09-10 |url=http://szamotuly.naszemiasto.pl/artykul/slow-kilka-o-meblarni-ktora-dawala-prace-znacznej-czesci,1087413,artgal,t,id,tm.html |język=pl}}</ref>.

Młyn żytni przy ulicy Młyńskiej (zbudowany 1905) oraz Młyn parowy bracie Koerpel (zbudowany 1927), upaństwowione po 1945 roku. Młyn parowy przy ulicy Chrobrego rozbudowany w latach 60 i 70 o silosy o pojemności 50 tysięcy ton oraz magazyn wyrobów gotowych. Pod koniec lat 80 zatrudniały około 200 osób i wchodziły w skład Zespołu Spichrzy i Młynów w Szamotułach jako młyn numer 9 i 10 oraz elewator nr 31. W szamotulskich młynach produkowano mąkę w charakterystycznych torebkach z wizerunkiem pary w tradycyjnym szamotulskim stroju. Produkcji zaprzestano na początku XXI wieku. Budynek [[Młyn Żytni w Szamotułach|młyna żytniego]] zaadaptowano na osiedle o tej samej nazwie, z kolei w miejscu młyna parowego funkcjonuje elewator zbożowy<ref name=":1" /><ref name=":14" /><ref name=":15" /><ref>{{Cytuj |tytuł=Elewator zbożowy w Szamotułach {{!}} Glencore Polska |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=glencorepolska.pl |url=http://glencorepolska.pl/elewatory/elewator-zbozowy-w-szamotulach/}}</ref>.

 

 

Obok Wielkopolskich Zakładów Tłuszczowych jeszcze do niedawna funkcjonowała margarynowania Royal Brinkers Polska wybudowana w 2004 roku. W hali o powierzchni prawie 3 tysięcy metrów kwadratowych pracowało kilkadziesiąt osób, a linia technologiczna pozwalała na produkcję do 3 ton margaryny na godzinę. Obecnie budynek margarynowni wystawiony jest na sprzedaż<ref>{{Cytuj |tytuł=Otwarto fabrykę margaryny – Poznań – NaszeMiasto.pl |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=poznan.naszemiasto.pl |url=http://poznan.naszemiasto.pl/archiwum/otwarto-fabryke-margaryny,200227,art,t,id,tm.html |język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł=Margarynownia Szamotuly – NaszeMiasto.pl |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=pila.naszemiasto.pl |url=http://pila.naszemiasto.pl/archiwum/tag/margarynownia-szamotuly.html |język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł=Hala produkcyjno-magazynowa |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=otodom.pl |url=https://otodom.pl/oferta/hala-produkcyjno-magazynowa-ID2YIYm.html}}</ref>.

 

 

 

Pozostałe zakłady przemysłowe zlokalizowane są poza miastem. W 2008 roku w Mutowie otwarto najnowocześniejszą pralnie ekologiczną w Polsce, która wykorzystuje najczystszą technologię cleanroom (prania w strefie bezpyłowej). W pierwszym roku działalności pralnia zatrudniała około 40 osób. Zakład należy do grupy Berendsen Textile Service<ref>{{Cytuj |tytuł=Cleanroom – odzież cleanroom, odzież bezpyłowa – Berendsen – Poland |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=www.berendsen.pl |url=http://www.berendsen.pl/cleanroom}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł=MUTOWO – Nowy zakład, kolejne miejsca pracy – Warszawa – NaszeMiasto.pl |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=warszawa.naszemiasto.pl |url=http://warszawa.naszemiasto.pl/archiwum/mutowo-nowy-zaklad-kolejne-miejsca-pracy,1657660,art,t,id,tm.html |język=pl}}</ref>. Z kolei w Jastrowie swoją siedzibę ma duża meblarnia, zatrudniająca ponad 500 osób – Collection AB oraz zakład Hercules produkujący sprężyny (zatrudnienie około 100 osób)<ref>{{Cytuj |autor=Trol InterMedia |tytuł=Herkules mało znany – Szamotuły |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=www.szamotuly.pl |url=http://www.szamotuly.pl/pl/aktualnosci/herkules-malo-znany.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł=NIP COLLECTION AB SP Z O O 787-00-22-058 / kod pocztowy 64-500 Szamotuły |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=www.money.pl |url=http://www.money.pl/rejestr-firm/nip/787-00-22-058/kod-pocztowy/64-500/}}</ref>.

** cztery markety elektroniczne ([[Avans]], [[Domar]], [[Neonet]] i [[Media Expert]]),

** dwie drogerie sieciowe ([[Hebe (drogerie)|Hebe]] i [[Rossmann]]), jedna niesieciowa i dziewięć aptek,

** jeden market dom i ogród ([[Bricomarché|Bricomarche]]) i dwa markety budowlane,

* w finansach:

** kilkanaście agencji ubezpieczeniowych.

 

 

W Szamotułach działa kilka klubów sportowych między innymi: UKS Szamotulanin (siatkówka), Sparta Szamotuły (od 1922 roku, piłka nożna), Międzyszkolny Klub Sportowy „Baszta” (lekkoatletyka), Szamotulski Klub Tenisowy (tenis ziemny), Młodzieżowy Klub Tenisowy w Szamotułach (tenis ziemny) czy Klub brydżowy „Kleks”<ref name="spartaszamotuly.pl"/><ref>{{Cytuj |tytuł=SzKT Szamotuły |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=szkt.org.pl |url=http://szkt.org.pl/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł=Młodzieżowy Klub Tenisowy w Szamotułach |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=Młodzieżowy Klub Tenisowy w Szamotułach |url=http://www.mkt-szamotuly.pl/ |język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Trol InterMedia |tytuł=Imponujące sukcesy szamotulskich brydżystów – Szamotuły |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=www.szamotuly.pl |url=http://www.szamotuly.pl/pl/aktualnosci/imponujace-sukcesy-szamotulskich-brydzystow.html}}</ref> W szamotulskiej szkółce piłkarskiej wychowano kilku cenionych zawodników takich jak: [[Łukasz Fabiański]], [[Jakub Wawrzyniak]], [[Łukasz Załuska]], [[Radosław Cierzniak]], [[Jarosław Fojut]], [[Grzegorz Rasiak]], [[Maciej Rybus]] czy [[Maciej Gostomski]]<ref>{{Cytuj |autor=radekmajdan11 |tytuł=Absolwenci – MSP Szamotuły |data dostępu=2016-09-10 |opublikowany=mspszamotuly.futbolowo.pl |url=http://mspszamotuly.futbolowo.pl/menu,6,absolwenci.html}}</ref>. Obok piłki nożnej chyba drugim najpopularniejszym sportem w Szamotułach jest siatkówka, a to za sprawą powstałego w 1995 roku klubu UKS Szamotulanin, który kultywuje szamotulskie tradycje siatkówki kobiecej z lat 60 i 70. Aktualnie w ramach klubu działa drużyna kadetek i dwie drużyny młodziczek, tym samym trenuje w nim około 60 dziewcząt<ref>{{Cytuj|tytuł=UKS Szamotulanin - drużyny|data dostępu=2016-09-19|opublikowany=www.uksszamotulanin.com|url=http://www.uksszamotulanin.com/druzyny-uks-szamotulanin.html}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=O Klubie UKS Szamotulanin|data dostępu=2016-09-19|opublikowany=www.uksszamotulanin.com|url=http://www.uksszamotulanin.com/o-klubie-uks-szamotulanin.html}}</ref>. Przy klubie w 2013 roku powstała również Akademia Siatkówki UKS Szamotulanin, której celem jest szkolenie dziewcząt z szamotulskich szkół podstawowych<ref>{{Cytuj|tytuł=Akademia Siatkówki UKS Szamotulanin|data dostępu=2016-09-19|opublikowany=www.uksszamotulanin.com|url=http://www.uksszamotulanin.com/akademia-uks-szamotulanin.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Grupa Łukasz Piec – www.lukaszpiec.pl |tytuł=Akademia Siatkówki „SZAMOTULANIN” |data dostępu=2016-09-19 |opublikowany=Młodzieżowa Akademia Siatkówki |url=http://www.mlodziezowasiatkowka.pl/wydarzenia-projekty/akademia-siatkowki-&bdquoszamotulanin&rdquo_99,3006.html}}</ref>. W latach 2005–2014 w Szamotułach rozgrywano turniej siatkarski o [[Superpuchar Polski w piłce siatkowej kobiet|Superpuchar Polski kobiet w siatkówce]], w którym brały udział cztery najlepsze drużyny z [[Orlen Liga|ORLEN Ligi]]. Od 2015 roku rozgrywki zostały przeniesione do Zawiercia, a Szamotułach rozgrywany jest międzynarodowy turniej Szamotuły Cup z udziałem dwóch drużyn z polskiej ligi (w 2016 roku [[Impel Wrocław]] – brązowy medalista oraz [[Budowlani Łódź (piłka siatkowa kobiet)|Budowlani Łódź]] – 3 miejsce w Pucharze Polski) oraz dwóch drużyn z zagranicy – Mistrza Niemiec i Mistrza Czech<ref>{{Cytuj |autor=Trol InterMedia |tytuł=AMICA CUP Szamotuły 2016 – Szamotuły |data dostępu=2016-09-19 |opublikowany=www.szamotuly.pl |url=http://www.szamotuly.pl/pl/aktualnosci/amica-cup-szamotuly-2016.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Magda Prętka |tytuł=Amica Cup 2016 na przełomie września i października! |data=2016-09-15 |data dostępu=2016-09-19 |url=http://szamotuly.naszemiasto.pl/artykul/amica-cup-2016-na-przelomie-wrzesnia-i-pazdziernika,3857395,art,t,id,tm.html |język=pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Radosław Patroniak |tytuł=Siatkówka: SGB Samsung Supercup w Szamotułach, czyli gwiazdy na parkiecie |data dostępu=2016-09-19 |url=http://www.gloswielkopolski.pl/artykul/8976145,siatkowka-sgb-samsung-supercup-w-szamotulach-czyli-gwiazdy-na-parkiecie,id,t.html}}</ref>.

 

== Wspólnoty wyznaniowe ==