Busbecq: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
infobox, drobne redakcyjne
m WP:SK, drobne techniczne
Linia 17:
Służył jako [[ambasador]] Imperium Osmańskiego w Konstantynopolu, o czym opublikował w 1581r. książkę pt. ''Itinera Constantinopolitanum et Amasianum, ''opisując swój pobyt tam. Książka została ponownie wydana w 1595 r. z innym tytułem ''Turcicae epistolae ''( lub "Turkish Letters").
 
== Życiorys ==
=== Wczesne lata ===
Urodził się jako nieślubny [[syn]]&nbsp;''Seigneura de Busbecqa,&nbsp;''Georges Ghiselin i jego kochanki&nbsp;Catherine Hespiel, mimo że został później uznany jako prawowity syn<ref>{{Cytuj |tytuł = Academic Home |data dostępu = 2018-01-21 |opublikowany = search.eb.com |url = http://search.eb.com/eb/article-9018254 |język = en-US}}</ref>. Dorastał w zamku ''Busbecq'' (dzisiejsze ''Bousbecque'' na północy Francji). Studiował w Wervik i Comines - w tamtych czasach część Hiszpańska Flandria Zachodnia, prowincja Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Linia 28:
W 1554 roku i ponownie w 1556 roku Ferdynand mianował go ambasadorem Imperium Osmańskiego pod rządami Sulejmana Wspaniałego. Przez większość swojego pobytu w Konstantynopolu jego zadaniem były negocjacje traktatów granicznych pomiędzy jego pracodawcą (przyszłym Świętym Cesarstwem Rzymskim) a Sułtanem o sporne terytorium Transylwanii. Nie odnosił sukcesów w swej misji od momentu, w którym Rüstem Pasza został sułtańskim wezyrem, jednakże ostatecznie osiągnął porozumienie z jego następcą Semiz Ali Paszą.&nbsp;
[[Plik:Turkish letters-cover.jpg|lewo|mały|240x240px|Strona tytułowa ''Turcicae epistolae'', 1595r.]]
Podczas jego pobytu w Konstantynopolu napisał swoje najlepiej znane prace, m.in.&nbsp;''Turkish Letters, ''zbiór osobistej korespondencji ze swoim przyjacielem, węgierskim dyplomatą Mikołajem Michaultem we Flandrii, a także jedną z pierwszych na świecie literaturę podróżniczą. Listy te opisywały jego przygody związane z osmańską polityką i pozostały głównym źródłem dla studentów, opisującym XVI-wieczny osmański dwór. Opisał również z olbrzymimi szczegółami rośliny i zwierzęta, które napotkał w Turcji. Jego listy zawierały również jedyne zachowaną listę słów krymskiego gotyku, germańskiego dialektu, używanego niekiedy w niektórych odizolowanych regionach Krymu<ref>{{Cytuj |autor = Considine, John (John P.) |tytuł = Dictionaries in early modern Europe : lexicography and the making of heritage |data = 2008 |isbn = 9780521886741 |miejsce = Cambridge, UK |wydawca = Cambridge University Press |oclc = 174449768 |url = https://www.worldcat.org/oclc/174449768}}</ref>.&nbsp;
 
Busbecq odkrył prawie kompletną kopię&nbsp;''Res Gestae Divi Augusti, ''opisującą życie i czyny rzymskiego cesarza Augusta w&nbsp;[[Czyny boskiego Augusta|Monumentum Ancyranum]] w Ankarze. Rozpoznał jej pochodzenie podczas czytania Swetoniusza i opublikował jej fragmenty w swojej książce ''Turkish Letters''<ref>{{Cytuj |autor = Edward Seymour Forster |tytuł = The Turkish Letters of Ogier Ghiselin de Busbecq: Poems |data = 2005-06-01 |data dostępu = 2018-01-21 |isbn = 9780807130711 |wydawca = LSU Press |url = https://books.google.com/books?id=AnynLQ_cgjYC&printsec=frontcover&dq=The+Turkish+Letters+of+Ogier+de+Busbecq&ei=Fxt8S--AF5P8M6nGubsH&cd=1#v=onepage&q=&f=false |język = en}}</ref>.
 
Był zapalonym kolekcjonerem. Nabywał wartościowe rękopisy, rzadkie monety i ciekawe przedmioty różnego rodzaju. Pośród jego najbardziej znanych odkryć była VI-wieczna kopia&nbsp;Dioskurydesa ''De Materia Medica, ''kompedium ziół leczniczych. Po namowie Busbecqusa cesarz zakupił to dzieło. Manuskrypt w chwili obecnej jest znany jako&nbsp;''Vienna Dioscurides. ''Jego pasja do zielarstwa sprawiła, że wysłał cebulki tureckich tulipanów swojemu przyjacielowi Charles'owi de L’Écluse, który przystosował te kwiaty do uprawy na terenach&nbsp;Niderlandów. Busbecq'owi przypisuje się także sprowadzenie do północnej europy bzu (choć jest to dyskusyjne), a także&nbsp; kozy angorskiej.
 
=== Życie po Turcji ===
Wrócił z Turcji w 1562 roku, obejmując stanowisko doradcy na dworze [[Ferdynand I Habsburg|cesarza Ferdynanda]] w [[Wiedeń|Wiedniu]] i opiekuna wnuków i synów przyszłego [[Maksymilian II Habsburg|cesarza Maksymiliana II]]. Busbecq zakończył swoją karierę jako opiekun&nbsp;[[Elżbieta Habsburg (1554–1592)|Elżbiety]] Habsburg, córki Maksymiliana i wdowy francuskiego króla [[Karol IX Walezjusz|Karola IX]]. Wciąć jednak służył&nbsp;[[Monarchia Habsburgów|monarchii Austriackiej]], obserwując rozwój francuskich wojen religijnych, prowadzonych w imieniu&nbsp; [[Rudolf II Habsburg|Rudolfa II]]&nbsp; Habsburga. Wreszcie, w 1592 roku, kiedy jego życie dobiegało kresu, postanowił opuścić swoją rezydencję w&nbsp; [[Mantes-la-Jolie|MantMantes]]<nowiki/>es&nbsp; niedalego&nbsp; [[Paryż]]a&nbsp; i udał się do swojej rodzinnej [[Flandria Zachodnia|Zachodniej Flandrii]], jednakże został pobity i okradziony przez członków [[Liga Katolicka (Francja)|ligi katolickiej]] w okolicy [[Rouen]]. Zmarł kilka dni później. Jego ciało pochowano w zamkowej kaplicy w [[Saint-Germain-sous-Cailly]] w pobliżu miejsca jego śmierci, a jego serce zostało zabalsamowane i wysłany do rodzinnego grobowca w [[Bousbecque]].
 
== Przypisy ==