Barok: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Tło kulturowe i historyczne: lit. |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 9:
Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i artystycznej. U jego podstaw leżało twórcze przekształcenie [[renesans]]owego [[klasycyzm]]u w dążeniu do uzyskania maksymalnego oddziaływania na odbiorcę<ref name="Hernas" />. Barok jest pojęciem bogatszym od [[Manieryzm (sztuka)|manieryzmu]], przede wszystkim dlatego, że konotuje nie tylko sam styl, ale jak dowodzą niektórzy badacze również procesy historyczne, spory filozoficzne i teologiczne oraz nastroje społeczne<ref name="curtius 277">{{cytuj książkę | autor=Ernst Robert Curtius | tytuł= Literatura europejska i łacińskie średniowiecze | rozdział=Manieryzm | rok=2009 | wydawca=Universitas | miejsce=Kraków | strony=277 | isbn=978-83-242-0982-8}}</ref>. Bogaty w zdobnictwo, pomysłowe rozwiązania i symbolikę styl architektoniczny, malarski i literacki baroku z założenia opierał się na [[Ignacy Loyola|ignacjańskiej]] zasadzie ''applicatio sensuum'', polegającej na wykorzystaniu ludzkiej zmysłowości i erotyki do przekazania treści religijnych (stąd figury świętych w ekstazie czy wyrazy oblubieńczych uczuć, skierowanych do Chrystusa)<ref name="ruch.literacki">{{Cytuj pismo | autor=Michał Gołębiowski | tytuł=Ciało uwielbione, ciało umęczone | czasopismo=Ruch Literacki | rok=2014 (LV) | doi=10.2478/ruch-2014-0031 | wydanie=325-326 | wolumin=4-5 | miesiąc=lipiec-październik | strony=532–535}}</ref>.
W epoce tej wykształciły się dwa zasadnicze nurty myślowe, które legły u podstaw oświecenia: [[Racjonalizm filozoficzny|racjonalizm]], który zakładał, że mądrość uzyskać można jedynie dzięki potędze [[rozum]]u, oraz [[empiryzm]], którego z kolei założeniem było poznawanie świata dzięki [[zmysł]]om i [[doświadczenie|doświadczeniu]]. W literaturze barokowej swoistymi nurtami stały się z jednej strony poezja libertyńska, tzw. nurt „światowych rozkoszy” ([[Jan Andrzej Morsztyn]]), z drugiej natomiast – poezja ascetyczna, mistyczna, religijna ([[Sebastian Grabowiecki]]). Centrum rozwoju polskiej liryki barokowej była świadoma kontynuacja wzorów powziętych z [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]], podjęta przez takich twórców jak [[Piotr Kochanowski (1566–1620)|Piotr Kochanowski]], [[Samuel Twardowski]], [[Wespazjan Kochowski]] i [[Wacław Potocki]]. Rozwijała się również poezja nowołacińska ([[Maciej Kazimierz Sarbiewski]]), a także moralistyka ([[Stanisław Herakliusz Lubomirski]], [[Andrzej Maksymilian Fredro]])
== Wiadomości ogólne ==
| |||