Wojna polsko-szwedzka (1626–1629): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 84.38.163.52) i przywrócono wersję 53082047 autorstwa MalarzBOT
Linia 28:
== Szwedzki atak na Pomorze ==
=== Błyskawiczne sukcesy Gustawa Adolfa ===
Po zwycięskiej kampanii w [[Inflanty|Inflantach]] i [[Kurlandia|Kurlandii]] ([[wojna polsko-szwedzka (1621–1626)]]) [[Gustaw II Adolf|Gustaw Adolf]] postanowił uderzyć na [[Pomorze Gdańskie|Pomorze]], by zmusić [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III]] do zawarcia pokoju, w którym ten zrzekłby się ostatecznie swoich praw do korony szwedzkiej. W tym celu [[Władcy Szwecji|król Szwecji]] ruszył na czele potężnej floty złożonej ze 125 okrętów i statków transportowych, wiozącej 14 tys. żołnierzy i 6 lipca 1626 roku wraz z 7 tys. żołnierzy (w tym 1 tys. jazdy) wylądował w [[Bałtyjsk|Piławie]]. Następnie maszerując w kierunku [[Gdańsk|Gdańs]]a w przeciągu zaledwie 20 dni zajął, przeważnie bez wystrzału, 16 miast, w tym [[Braniewo]] (wkrótce z Braniewa Szwedzi wywieźli za morze wielki i cenny księgozbiór jezuitów), [[Frombork]], [[Elbląg]] (13 lipca), [[Orneta|Ornetę]] (17 lipca) i [[Malbork]] (18 lipca – po zaledwie dwóch dniach oblężenia). Flota szwedzka zaczęła pobierać cło od statków handlowych wpływających do Gdańska. Wkrótce po tych sukcesach Szwedzi przeprawili się przez [[Wisła|Wisłę]] i zajęli [[Tczew]], [[Gniew (miasto)|Gniew]] i [[Starogard Gdański|Starogard]], a okręty szwedzkie wysadziły desant, który zajął [[Oliwa (Gdańsk)|Oliwę]] oraz [[Puck]]. Stacjonujące w puckim porcie polskie okręty zdołały ujść i schronić się w Gdańsku. Wkrótce wojska szwedzkie zajęły Ornetę i [[Dobre Miasto]], a postępy ich powstrzymała dopiero zacięta obrona [[Pasłęk]]a. Leżąca w widłach Wisły Elbląskiej i [[Leniwka (ramię Wisły)|Leniwki]] twierdza [[Głowa Gdańska|Głowa]] zajęta została przez Szwedów 14 września.
 
Po bardzo udanym początkowym etapie swych działań Gustaw Adolf główną bazę swych wojsk założył na bogatych w żywność i paszę Żuławach (między Wisłą a [[Nogat]]em). Najważniejszym celem armii szwedzkiej stał się teraz Gdańsk, którego opanowanie zapewniłoby Szwecji wielkie dochody płynące z handlu gdańskiego (w latach 20. XVII wieku eksport Polski przez Gdańsk i Królewiec wynosił 5,5 mln [[talar]]ów, a 80% tej sumy przypadało na Gdańsk). Osaczając Gdańsk Szwedzi umieścili dodatkowo swe siły pod Tczewem i Gniewem.