Wikipedia

Joseph Smith: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka
Linia 16:
}}
[[Plik:Joseph Smith first vision stained glass.jpg|thumb|240px|[[Witraż]] (1913) nieznanego artysty w Muzeum Historii Kościoła i Sztuki w [[Salt Lake City]] w [[Utah]] przedstawiający pierwszą wizję Josepha Smitha]]
'''Joseph Smith Junior''' (ur. [[23 grudnia]] [[1805]] w Sharon [[Vermont|w stanie Vermont]], zm. [[27 czerwca]] [[1844]] w [[Carthage (Illinois)|Carthage]] w [[Illinois|stanie Illinois]]) – założyciel i pierwszy przywódca [[ruchRuch świętych w dniach ostatnich|ruchu świętych w dniach ostatnich]] zwanych [[mormonizmMormonizm|mormonami]]. Generał-lejtnant mormońskiego Nauvoo Legion.
 
Dla wyznawców jest [[prorok]]iem i męczennikiem. Był pierwszym mormońskim kandydatem na prezydenta. Startował w [[Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1844 roku|roku 1844 w wyborach na prezydenta Stanów Zjednoczonych]], z programem [[abolicjonizmAbolicjonizm|zniesienia niewolnictwa]]. Był pierwszym kandydatem zabitym podczas kampanii prezydenckiej.
 
== Biografia ==
Linia 24:
Urodził się w licznej rodzinie Josepha Smitha i Lucy Smith (z domu Mack). Miał pięciu braci (Alvin, Hyrum, Samuel Harrison, William i Don Carlos) i trzy siostry (Sofronia, Katarzyna, Lucy). Gdy Joseph junior miał 10 lat rodzina przeniosła się z Sharon do miasta Palmyry, a cztery lata później do miasta Manchester<ref name="prorok">{{Cytuj stronę | url = https://www.mormon.org/pol/jozef-smith | tytuł = Józef Smith: Prorok Boga | opublikowany = mormon.org | data dostępu = 2018-05-01}}</ref>.
 
W tym czasie panowało ogólne poruszenie religijne. Wszyscy zastanawiali się czy rację mają [[metodyzmMetodyzm|metodyści]], [[prezbiterianizm|prezbiterianizm]] czy może [[baptyzmBaptyzm|baptyści]]. Członkowie jego rodziny skłaniali się ku różnym Kościołom, lecz nikt z nich nie był pewien, który Kościół jest tym prawdziwym Kościołem Chrystusa. Joseph Smith sympatyzował z metodyzmem, natomiast matka, bracia Hyrum, Samuel Harrison i siostra Sofronia dołączyli do prezbiterian. Młody Smith był głęboko wierzący i odczuwał potrzebę poszukiwania prawdy lecz nie wiedział do którego Kościoła powinien przystąpić. Nie potrafił rozsądzić które wyznanie ma rację w religijnym sporze i pozostawał niezdecydowany{{r|prorok}}.
 
Joseph Smith należał do ubogiej rodziny dlatego wraz z ojcem najmował się do pracy na dniówki u okolicznych farmerów. Przy jednej z takich prac gdy pomagał sąsiadowi wykopać studnię głęboko w ziemi natrafił na niezwykły kamień nazwany później „kamieniem widzącego”, który miał mieć ponad naturalne właściwości. Uważając że może on służyć do szukania zagubionych rzeczy lub poszukiwania skarbów posługiwał się nim do jasnowidzenia<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.lds.org/languages/pol/content/history/saints-v1/03-plates-of-gold | tytuł = Złote płyty | praca = Święci tom I | opublikowany = lds.org | data dostępu = 2018-05-03}}</ref>. W październiku 1825 roku wraz z innymi robotnikami najął się do pracy u Jozjasza Stoala, który poszukiwał założonej jeszcze przez Hiszpanów kopalni srebra w Harmony w stanie Pensylwania. Po miesiącu bezowocnych poszukiwań Stoal zrezygnował z dalszego kopania, jednak sytuacja ta wywołała plotkę, że Joseph Smith zarabiał na życie jako poszukiwacz skarbów. W tym okresie poznał Emmę Hale z którą 18 stycznia 1827 roku zwarł ślub<ref>{{Cytuj książkę | autor = Joseph Smith | tytuł = Józef Smith – Historia | wydawca = Wydawnictwo Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich | miejsce = Salt Lake City | data = 1989 | strony = 49}}</ref>.
 
=== Działalność ===
Według doktryny [[mormonizmMormonizm|mormońskiej]] wiosną 1820 roku jako 14-letni chłopiec modląc się w lesie, niedaleko swego rodzinnego domu w [[Manchester (Nowy Jork)|Manchester]], w stanie Nowy Jork, doznał wizji religijnej, w której najpierw opanowała go zła moc, a następnie ukazali mu się [[Bóg|Bóg Ojciec]] i Syn Boży – [[Jezus Chrystus]], którzy go oswobodzili i przekazali mu, aby na razie nie przystępował do żadnego z Kościołów ponieważ wszystkie tkwią w błędzie, a on później zostanie powiadomiony co ma uczynić. Gdy ten 14-letni chłopiec zaczął dzielić się swoją wizją z innymi był traktowany lekceważąco<ref name="lekcja 3">{{Cytuj książkę | tytuł = Ujawnienie Księgi Mormona | wydawca = Instytut Religii | data = 2015 | seria = Podwaliny przywrócenia | strony = Lekcja 3}}</ref>.
 
Około trzy lata później – 21 września 1823 – w sypialni rodzinnego domu w [[Palmyra (Nowy Jork)|Palmyrze]] gdy się gorliwie modlił a wszyscy już spali, miał ukazać mu się [[prorok]] [[Moroni (prorok)|Moroni]], który przekazał mu, że na pobliskim wzgórzu Cumorah znajdzie złote płyty z wyrytymi na nich inskrypcjami w języku [[reformowanyReformowany egipski|reformowanym egipskim]]. Widzenie to powtórzyło się trzy razy. Płyty te Moroni pokazał mu następnego dnia, jednak Smith miał je otrzymać dopiero po 4 latach. 22 września 1927 roku Moroni przekazał płyty Smithowi, który jak sam twierdził, pod wpływem boskiego natchnienia przetłumaczył ich tekst na [[język angielski]]. Do tłumaczenia wykorzystał otrzymane od Boga ''Urim'' i ''Tummim'' oraz owalny kamień, nazywany „kamieniem widzącego”. Tak przetłumaczony tekst zawarł w [[Księga Mormona|Księdze Mormona]] po raz pierwszy opublikowanej 26 marca 1830 roku{{r|lekcja 3}}.
 
15 maja 1829 Josephowi Smithowi i Oliverowi Cowdery’emu miał ukazać się [[Jan Chrzciciel]] by przywrócić kapłaństwo [[Aaron (postać biblijna)|Aarona]], a niedługo później mieli się im ukazać apostołowie Piotr, Jakub i Jan by przywrócić kapłaństwo [[Melchizedek]]a. Zdaniem Smitha kapłaństwo Aarona miało umożliwić wiernym dostęp do chrztu dla odpuszczenia grzechów, a kapłaństwo Melchizedeka – dostęp wiernym do wszystkich obrzędów i duchowych błogosławieństw Kościoła. Po tym wydarzeniu Joseph Smith ochrzcił Olivera Cowdery’ego a następnie Cowdery ochrzcił Smitha<ref name="lekcja 5">{{Cytuj książkę | tytuł = Przywrócenie kapłaństwa | wydawca = Instytut Religii | data = 2015 | seria = Podwaliny przywrócenia | strony = Lekcja 5}}</ref>.
Linia 45:
W lutym 1841 powołał Nauvoo Legion, oddział militarny złożony z 2500 osób, którego został naczelnym dowódcą w stopniu generała-lejtnanta.
 
15 marca 1842 Joseph Smith został przyjęty do [[wolnomularstwoWolnomularstwo|masonerii]] otrzymując pierwszy stopień w loży. Następnego dnia przyznano mu drugi i trzeci z najwyższych stopni w loży masońskiej. Wkrótce też założył Lożę w Nauvoo do której należeli również inni przywódcy Kościoła<ref>{{Cytuj książkę | autor = Richard Lyman Bushman | tytuł = Joseph Smith: Rough Stone Rolling | miejsce = Nowy Jork | data = 2005 | strony = 449 | isbn = 1-4000-4270-4}}</ref>.
 
Joseph Smith pozostał przywódcą Kościoła do 27 czerwca 1844 kiedy został zabity przez przeciwników Kościoła i jego byłych członków w miejscowości [[Carthage (Illinois)|Carthage]] (w stanie [[Illinois]]).
 
=== Wielożeństwo ===
W czasie swej działalności w latach 1831–1843 Smith miał otrzymywać objawienia, dopuszczające i nakazujące pod określonymi warunkami przyjęcie praktyki [[poligamiaPoligamia|poligamii]], wzorowanej na przykładach starotestamentalnych. W konsekwencji pojął wiele żon, a praktyka poligamii praktykowana przez ponad pół wieku do roku 1890 w Stanach Zjednoczonych i do 1904 w Meksyku i Kanadzie, stała się jednym z podstawowych zarzutów wobec Smitha i nowo powstałego Kościoła<ref name="lekcja 20">{{Cytuj książkę | tytuł = Zrozumienie wielożeństwa | wydawca = Instytut Religii | data = 2015 | seria = Podwaliny przywrócenia | strony = Lekcja 20}}</ref>.
 
Istnieje niewiele informacji na temat życia prywatnego Josepha Smitha. Według źródeł miał pojąć od 29 do 33 żon, z których siedem miało mniej niż 18 lat, jednakże nie ze wszystkimi utrzymywał relacje intymne. Najstarsza jego żona Fanny Young, miała lat 56, najmłodsza Helena Mar Kimball nie miała ukończonego 15 roku życia. Joseph Smith został też „zapieczętowany” do wielu kobiet które już pozostawały w związku małżeńskim, jednak nie wiadomo na czym dokładnie to „zapieczętowanie” polegało. Małżeństwa te miały spajać więzi pomiędzy rodziną Josepha Smitha a innymi rodzinami należącymi do Kościoła{{r|lekcja 20}}.
Linia 63:
 
== Sytuacja po śmierci Josepha Smitha ==
Po śmierci Smitha [[ruchRuch świętych w dniach ostatnich|ruch świętych]] uległ podziałowi. W największej części jego następcą na stanowisku prezydenta Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich został [[Brigham Young]]. Szesnaście lat po śmierci Josepha Smitha, większość środkowozachodnich świętych w dniach ostatnich, którzy nie przyłączyli się do żadnego ugrupowania świętych, wyświęciło [[Joseph Smith III|Josepha Smitha III]] na następcę swego ojca (Josepha Smitha Jr.) i dali początek Zreorganizowanemu Kościołowi Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, od 2001 roku nazwanego [[Społeczność Chrystusa|Społecznością Chrystusa]].
 
W XIX wieku na cześć Josepha Smitha powstał hymn „''Chwalmy Proroka''” (ang. ''Praise to the Man''), ułożony pod [[Szkocja|szkocką]] melodię ludową przez Williama W. Phelpsa, na podstawie 135 rozdziału [[Nauki i Przymierza|Nauk i Przymierzy]]. Jest on do dziś chętnie śpiewany przez mormonów i zawarty w polskim śpiewniku [[Śpiewnik Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich|Hymny, oraz Pieśni dla Dzieci]] pod nr 84.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Joseph_Smith”