Socjologia jakościowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
skopiowane z http://dx.doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-1 |
Zmiany w treści opisu socjologii jakościowej. Dodano też przypisy i powołania. |
||
Linia 7:
Jakościowe badanie empiryczne i analiza danych jakościowych dostarcza informacji o rzeczywistości społecznej, badacz nie opiera się tutaj na apriorycznej wiedzy wyniesionej z istniejących teorii socjologicznych. Pojęcia, których używa w analizie danych empirycznych, są dla niego pojęciami uczulającymi, wskazującymi kierunki analizy i „miejsca”, w których określone zjawiska zachodzą.<ref>{{Cytuj|autor = Krzysztof T. Konecki, Piotr Chomczyński|tytuł = Słownik Socjologii Jakościowej|data = 2012|isbn = 978-83-7641-486-7}}</ref>
Socjologia jakościowa to w dziedzinie socjologii ogólna orientacja, nie zaś praktyczne zastosowanie tzw. badań jakościowych i metod analizy danych. Uprawiając socjologię jakościową, dąży się do tego, by znaleźć się jak najbliżej badanych. Jeśli celem jest zrozumienie ich perspektyw i definicji sytuacji, to powinno się dotrzeć do miejsc, w których przebywają, wystrzegając się przy tym czynienia jakichkolwiek apriorycznych założeń na temat ludzi i społeczności, jakie przyjdzie nam obserwować. Celem badań empirycznych i analizy danych jakościowych jest dostarczanie informacji na temat rzeczywistości społecznej, dlatego też powinno się unikać w tym względzie czerpania apriorycznej wiedzy z już powstałych teorii socjologicznych<ref>GLASER B., STRAUSS A.L.: Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Chicago: Aldine 1967.</ref> <ref>Konecki, K. T. (2016) O socjologii jakościowej. Roczniki Nauk Społecznych. 8(4), 7-34. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-1 </ref>. Pojęcia, jakimi posługuje się socjolog w toku analizowania danych jakościowych, to pojęcia uczulające, które wskazują ścieżki analityczne, jakimi możemy podążyć, i „miejsca”, w ramach których zajść mogą określone zjawiska <ref>BLUMER H.: Symbolic Interaction, Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall 1969.</ref>. Często świadomie poszukuje się „ucieleśnionych pojęć” (embodied concepts), tj. takich, które mogą zostać zrozumiane w kontekście naszych własnych doświadczeń. <ref>K.T. KONECKI, Jak socjologowie mogą skorzystać na praktyce medytacji?, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 11(2015), nr 4, s. 5258, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume32/PSJ_11_4 _Konecki.pdf</ref>
Najnowszy trend w badaniach jakościowych pokazuje, że niezwykle istotne jest zwrócenie uwagi na rolę badacza i jego wpływ na wytwarzanie wiedzy. Jest
to zwrócenie uwagi nie tylko na podstawowe założenia, jakie przyjmuje w procesie badania, i ich ujawnienie, ale również na jego proces myślowy, dialog
wewnętrzny <ref>K.T. KONECKI, Procesy tożsamościowe a dialogiczność jaźni – problem anamnezis, w: Procesy tożsamościowe. Symboliczno-interakcyjny wymiar konstruowania ładu i nieładu społecznego, red. K.T. Konecki, A. Kacperczyk, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2010, s. 331-339</ref>, który będąc zanurzonym w różnych światach społecznych
[[Plik:KACPERCZYK A.: Zastosowanie koncepcji społecznych światów w badaniach empirycznych, w: Konstruowanie jaźni i społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego, red. E. Hałas, K.T. Konecki, Warszawa: Scholar 2005.|mały]]
[[Plik:KACPERCZYK A.: Społeczne światy. Teoria – empiria – metody badań na przykładzie świata wspinaczki, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016.|mały]], czerpie z nich inspiracje do postrzegania rzeczywistości, a także interpretacji danych. Jego samoświadomość w każdym momencie badania i objaśniania danych jest niezwykle istotna dla wiarygodności danych, etycznego badania i społecznego odbioru raportu badawczego.<ref>BENTZ V.M., SHAPIRO J.: Mindful Inquiry in Social Research, London: Sage 1998.</ref>
Jednymi z najbardziej znanych systemów [[metody jakościowe|metod jakościowych]] jest [[teoria ugruntowana]] i etnografia socjologiczna.
Linia 15 ⟶ 21:
== Historia socjologii jakościowej ==
Badania jakościowe były jednymi z pierwszych form badań społecznych (przeprowadzanych przez [[Bronisław Malinowski (antropolog)|Bronisława Malinowskiego]], Floriana Znanieckiego, Józefa Chałasińskiego czy [[Elton Mayo|Eltona Mayo]]), jednak w latach 50. i 60. XX w. popularność metod ilościowych osiągnęła swój szczyt i tym samym zmniejszyła znaczenie tych pierwszych aż do lat 70. Sformułowanie "badania jakościowe" było do tego momentu ograniczone w swoim zastosowaniu do antropologii i socjologii, jednak po ponownym wzroście zainteresowania tą metodą badań zaczęto ją stosować w pracach socjalnych, badaniach praw kobiet, rynku konsumenckiego, badaniach zarządzania, psychologii i wielu innych.
W późnych latach 80. i 90. po fali krytycyzmu ze strony badaczy ilościowych opracowano nowe metody jakościowe, które miały uporać się z problemami rzetelności wyników i nieścisłymi sposobami analizy danych<ref>Becker, Howard S., The epistemology of qualitative research. University of Chicago Press, 1996. 53-71.</ref>. Od lat 80. publikowanie badań jakościowych zyskało na popularności. Utworzyły się nawet czasopisma specjalizujące się w publikowaniu wyłączenie artykułów i badań jakościowych<ref>Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.</ref>. Jednym z takich pism jest pismo Qualitative Sociology.
Socjologia jakościowa rozwija się dzieki opracowywaniu nowych metody badań i analiz danych, takich jak: autoetnografia <ref>KACPERCZYK A.: Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 10 (2014), nr 3, s. 32-75.</ref>, analiza dyskursu, uczestnictwo obserwatora, fenomenologia transformacyjna, metody kontemplatywne etc. <ref>Konecki, K. T. (2016) O socjologii jakościowej. Roczniki Nauk Społecznych. 8(4), 7-34. DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-1 -http://czasopisma.tnkul.pl/index.php/rns/article/view/7390/7484</ref>
== Socjologia jakościowa w Polsce ==
Linia 25 ⟶ 32:
== Linki zewnętrzne ==
* Czasopisma online z zakresu socjologii jakościowej
** Przegląd Socjologii Jakościowej – http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/index_pl.php
** Qualitative Sociology Review - http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/index_eng.php
** The Qualitative Report – http://www.nova.edu/ssss/QR/
** Forum: Qualitative Social Research – http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs
| |||