Wikipedia

Doba: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Boty
536 211 edycji
m Anulowanie wersji użytkownika Tarnoob (dyskusja) – zbędne, masowe dodawanie szablonów
Wipur (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
25 535 edycji
różne poprawki i uzupełnienia
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[Doba (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
 
[[Plik:Sidereal day (prograde).png|thumb|230px|Schematyczny rysunek wyjaśniający różnicę między dobą gwiazdową a słoneczną: 1-2-1→2 doba gwiazdowa; 1-3-1→3 doba słoneczna]]
'''Doba''' – [[astronomia|astronomiczna]] jednostka miary upływu [[czas]]u, związana z obrotem [[Ziemia|Ziemi]] wokół własnej [[oś ziemska|osi]] (ale nie jest równa jednemu pełnemu obrotowi, który trwa 23 h 56 min 4,091 s). Jako legalna, urzędowa jednostka czasu, zdefiniowana jest jako czas trwania 24 [[godzina|godzin]] = 1440 [[Minuta|minut]] = 86400 [[sekunda|sekund]]. Początek doby astronomicznej może wypadać, w zależności od przyjętego założenia, w różnych porach ziemskiego [[dzień|dnia]]:▼
 
▲'''Doba''' – [[astronomia|astronomiczna]] jednostka miary upływu [[czas]]u,czasu związana z obrotem [[Ziemia|Ziemi]] wokół własnej [[oś ziemska|własnej osi]] (ale nie jest równa jednemu pełnemu obrotowi, który trwa 23 h 56 min 4,091 s). Jako legalna, urzędowa jednostka czasu, zdefiniowana jest jako czas trwania 24 [[godzina|godzin]] = 1440 [[Minuta|minut]] = 86400 [[sekunda|sekund]]. Początek doby astronomicznej może wypadać, w zależności od przyjętego założenia, w różnych porach ziemskiego [[dzień|dnia]]:
* '''Doba słoneczna''' – okres pomiędzy dwoma kolejnymi [[górowanie|górowaniami]] [[Słońce|Słońca]]. Początek doby słonecznej wypada w tym samym momencie dla wszystkich miejsc leżących na tej samej [[długość geograficzna|długości geograficznej]] (długość doby słonecznej zmienia się w ciągu roku, średnia długość, przyjęta umownie za wartość stałą, wynosi 24 [[godzina|godziny]]). Z uwagi na hamowanie obrotu Ziemi wskutek pływów średnia doba słoneczna jest coraz dłuższa i wydłuża się średnio o około 16 [[mikrosekunda|μs]] [[rok|rocznie]]. ▼
 
* '''Doba gwiazdowa''' – okres pomiędzy dwoma kolejnymi górowaniami [[punkt Barana|punktu Barana]] (23 h 56 min 4,091 s = 86164,09 s).▼
▲* '''Doba słoneczna''' – okres pomiędzy dwoma kolejnymi [[górowanie|górowaniami]] [[Słońce|Słońca]]. Początek doby słonecznej wypada w tym samym momencie dla wszystkich miejsc leżących na tej samej [[długość geograficzna|długości geograficznej]] (długość doby słonecznej zmienia się w ciągu roku, średnia długość, przyjęta umownie za wartość stałą, wynosi 24 [[godzina|godziny]]). Z uwagi na hamowanie obrotu Ziemi wskutek pływów średnia doba słoneczna jest coraz dłuższa i wydłuża się średnio o około 16 [[mikrosekunda|μs]] [[rok|rocznie]].
* '''Doba księżycowa''' – okres pomiędzy dwoma kolejnymi górowaniami [[Księżyc]]a (24h 50min 28s = 89428 s).▼
▲* '''[[Doba gwiazdowa]]''' – okres pomiędzymiędzy dwoma kolejnymi górowaniami [[punkt Barana|punktu Barana]] (23 h 56 min 4,091 s = 86164,09 s).
* '''Doba cywilna''' – okres pomiędzy godziną 00:00 jednego dnia i godziną 00:00 dnia następnego w danej [[strefa czasowa|strefie czasowej]]. Początek doby cywilnej jest w danym miejscu na Ziemi przesunięty o ok. 10–14 godzin w stosunku do początku doby słonecznej. Wynika to z podziału kuli ziemskiej na strefy czasowe, podziału na czas letni i zimowy oraz momentu górowania Słońca na danej długości geograficznej.
▲* '''Doba księżycowa''' – okres pomiędzymiędzy dwoma kolejnymi górowaniami [[Księżyc]]aKsiężyca (24h 50min 28s = 89428 s).
* '''Doba pokładowa''' – czas odmierzany na statku przemieszczającym się przez strefy czasowe (np. [[statek wodny]], [[samolot]], [[statek kosmiczny]]) liczony od momentu rozpoczęcia podróży.▼
* '''Doba cywilna''' – okres między godziną 00:00 jednego dnia i godziną 00:00 dnia następnego w danej [[strefa czasowa|strefie czasowej]]. Z powodów praktycznych jej początek w stosunku do początku doby słonecznej jest przesunięty w każdym miejscu na Ziemi o mniej więcej (zależy to od momentu [[kulminacja Słońca|górowania Słońca]] na danej długości geograficznej) 12 godzin – teoretycznie, natomiast w rzeczywistości od 10 do 14 godzin (wynika to z podziału kuli ziemskiej na strefy czasowe, istnienia czasu letniego).
▲* '''Doba pokładowa''' – czas odmierzany na statkuobiekcie przemieszczającym się przez strefy czasowe (np. [[statek wodny]]statku, [[samolot]]samolocie, [[statekstacji kosmiczny]]kosmicznej) liczony od momentu rozpoczęcia podróży.
 
Doba jest [[pozaukładowe jednostki miary|pozaukładową jednostką miary]], czyli nienależącą do [[układ SI|układu SI]].
 
== Inne znaczeniaznaczenie ==
{{Siostrzane projekty
|cytaty=doba
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Doba”