Gil jest większy od [[wróbel zwyczajny|wróbla]]. Ptak o krępej sylwetce, wielkiej czerwonejwydatnej piersi i dużej głowie. Dziób czarny, gruby, krótki, mocny i stożkowaty. Tęczówki oczu i nogi są brązowe. U obu płci czarny wierzch głowy, biały kuper i długi, niebieskoczarny ogon<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom|tytuł=Collins Bird Guide|data=2009|isbn=978-0-00-726814-6}}</ref>. Skrzydła długie, czarne ze skośną białą pręgą. Dymorfizm płciowy jest mocno zaznaczony, choć obie płci są jednakowej wielkości. U samca policzki i pierś jaskrawoczerwona, grzbiet (płaszcz) niebieskawopopielaty<ref name=":0" />. U samicy pierś bledsza, brązowo-różowa, grzbiet brązowoszary<ref name=":0" />. Młode podobne do samic, z szarobrązowym brzuchem, ale bez czarnej czapeczki i z beżową, a nie białą, pręgą na skrzydle<ref>{{Cytuj|autor=Javier Blasco-Zumeta, Gerd-Michael Heinze|rozdział=Bullfinch|tytuł=Identification Atlas of Birds of Aragon|url=http://www.javierblasco.arrakis.es/families.htm}}</ref>. Ubarwienie dorosłe zyskują dopiero po jesiennym pierzeniu.
W okresie lęgowym bardzo skryty, natomiast zimą jest stosunkowo mało płochliwy i daje się obserwować z dość bliska (nawet 0,5 m). To ptak ostrożny i mało ruchliwy.
