Kokorycz drobna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 34:
; [[Bulwa (botanika)|Bulwa]]: Pełna, kulista<ref name="jasiewicz">{{Cytuj książkę | autor = Adam Jasiewicz (red.) | tytuł = Flora polski. Rośliny naczyniowe. T. IV | wydawca = PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa, Kraków | data = 1985 | strony = 114 | isbn = 83-01-05853-6}}</ref>. Znajduje się zwykle na głębokości od 1 do 5, rzadziej 8 cm, ale na stokach erodujących bulwy mogą pojawić się powierzchni. Od spodu bulwy wyrastają włókniste korzenie z rozgałęzieniami tylko pierwszego stopnia<ref name=stolle/>.
; [[Liść|Liście]]: Dwa (rzadko trzy) na głównym pędzie, na długich ogonkach, z blaszką w zarysie okrągło trójkątną, podwójnie lub potrójnie trójdzielną. Listki szerokojajowate, podługowate, tępe. Wszystkie liście nagie<ref name=stolle/><ref name=jasiewicz/>.
; [[Kwiat]]y: Zebrane w 1–9 kwiatowy (najczęściej 2–6), na wierzchołku zwisły kwiatostan. Poszczególne liliowopurpurowe kwiaty wyrastają na krótkich szypułkach (do 2 mm długości) w kątach głęboko dłoniasto wcinanych [[przysadka (botanika)|przysadek]], mających od 4 do 7 łatek. Kwiaty są wyraźnie [[kwiat grzbiecisty|grzbieciste]] i mają długość 12–16 mm. Dwie działki [[kielich (botanika)|kielicha]] szybko opadają. Cztery płatki [[korona kwiatu|korony]] ułożone są w dwóch okółkach. Płatki zewnętrznego okółka tworzą górną i dolną wargę, przy czym ta pierwsza wyciągnięta jest z tyłu w długą [[ostroga (botanika)|ostrogę]]. Płatki wewnętrznego okółka tworzą dwa boczne skrzydełka. [[Pręcik (botanika)|Pręciki]] tworzą dwie grupy (górną i dolną), z których każda składa się z jednego pręcika z dwoma [[pylnik]]ami i przyrośniętych nitkami do niego dwóch bocznych, krótszych pręcików z pojedynczymi pylnikami. U nasady górnej grupy pręcików znajdują się [[miodnik]]i wydzielające [[nektar (botanika)|nektar]], gromadzący się w ostrodze. [[Zalążnia]] jest górna, podługowata, jednokomorowa, ale powstaje z dwóch [[owocolistek|owocolistków]]<ref name=stolle/><ref name=jasiewicz/>. Zawiera od 5 do 15 (najczęściej od 8 do 12) [[zalążek|zalążków]] kampylotropowych ułożonych marginalnie. Zalążnia zwieńczona jest długą szyjką<ref name=jasiewicz/> na szczycie rozwidloną<ref name=stolle/>.
; [[Owoc]]e: [[Torebka (botanika)|Torebki]] jajowato lancetowate, na obu końcach równomiernie zwężone<ref name=jasiewicz/>, osiągające ok. 22 mm długości<ref name=stolle/>, osadzone na wielokrotnie od nich krótszych trzonkach (o długości 1–2 mm)<ref name=jasiewicz/>. Otwierają się dwiema klapami, które pozostają zielone, rzadko są lekko czerwonawe<ref name=stolle
== Biologia i ekologia ==
=== Rozwój ===
[[Bylina (botanika)|Bylina]], [[geofity|geofit]]. Dzięki zgromadzonym w bulwie [[Materiał zapasowy roślin|substancjom zapasowym]] ([[skrobia]]<ref name=stolle/>) roślina rozwija pęd nadziemny i kwitnie bardzo wczesną wiosną. Okres wegetacji tego gatunku trwa tylko dwa miesiące – od marca do kwietnia<ref name=chmiel/>. W tym czasie roślina kwitnie i w dolnej części bulwy aktywizuje się [[tkanka twórcza]] tworząca bulwę potomną rozwijającą się wewnątrz starej, z którą nie jest połączona anatomicznie. Stara bulwa szybko zamiera pozostając przez krótki czas w formie okryw otulających młodą bulwę. W międzyczasie obumierają także korzenie wyrastające ze starej bulwy i rozwija się nowy system korzeniowy<ref name=stolle/>.
[[Siewka|Siewki]] kokoryczy drobnej, jak inni przedstawiciele tego rodzaju, wyróżniają się wśród roślin [[dwuliścienne|dwuliściennych]] rozwijaniem tylko pojedynczego [[liścień|liścienia]]. Nie wiadomo czy jest to rezultat redukcji i zaniku drugiego, czy też zrośnięcia się obu liścieni. W czasie [[kiełkowanie|kiełkowania]] rozwija się krótki korzeń pierwotny i [[hipokotyl]] – liścień wynoszony jest nad powierzchnię gruntu na długim ogonku. Z hipokotylu i górnej części korzenia pierwotnego rozwijać się zaczyna w pierwszym sezonie wegetacyjnym bulwa, z której dolnej części wyrasta w tym sezonie tylko krótki koniec (do 1 cm długości) korzenia pierwotnego<ref name=stolle/>.
=== Siedlisko ===
[[Siedlisko (biologia)|Siedlisko]]: Lasy i zarośla [[grąd]]owe, rzadziej [[Las łęgowy|łęgowe]], zarośla okrajkowe, bardzo rzadko w przylegających zbiorowiskach kserotermicznych i w laskach robiniowych, czasem w parkach i na cmentarzach. Gatunek wyraźnie unika [[Buczyna|buczyn]] i lasów z udziałem gatunków iglastych<ref name=chmiel>{{cytuj książkę|autor r=Julian Chmiel, Aneta Czarna, Adrian Pilarczyk, Magdalena Ziarnek, Krzysztof Ziarnek |rozdział=Corydals pumila (Host.)Rchb. Kokorycz drobna (kokorycz skąpokwiatowa) | inni=Róża Kaźmierczak, Kazimierz Zarzycki, Zbigniew Mirek (red.)|tytuł=Polska czerwona księga roślin | wydanie=III | wydawca=PAN Instytut Ochrony Przyrody| miejsce=Kraków |rok=2014 |strony=202-205}}</ref>. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych [[gatunek charakterystyczny]] dla O. ''[[Fagetalia]]''<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Matuszkiewicz |imię=Władysław |tytuł=Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok=2006 |isbn = 83-01-14439-4}}</ref>.
| |||