[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
X
m Wycofano edycje użytkownika 80.52.167.241 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Marcowy Człowiek.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 1:
{{Inne znaczenia|stanu skupienia materii|[[Gaz (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
 
'''GAZGaz''' – [[stan skupienia materii]], w którym [[ciało (fizyka)|ciało fizyczne]] łatwo zmienia kształt i zajmuje całą dostępną mu przestrzeń. Właściwości te wynikają z własności [[cząsteczka|cząsteczek]], które w [[faza termodynamiczna|fazie]] gazowej mają pełną swobodę ruchu. Wszystkie one cały czas przemieszczają się w przestrzeni zajmowanej przez gaz i nigdy nie zatrzymują się w jednym miejscu. Między cząsteczkami nie występują żadne oddziaływania dalekozasięgowe, a jeśli, to bardzo słabe. Jedyny sposób, w jaki cząsteczki na siebie oddziałują, to zderzenia. Oprócz tego, jeśli gaz jest zamknięty w naczyniu, to jego [[cząsteczka|cząsteczki]] stale zderzają się ze ściankami tego naczynia, wywierając na nie określone i stałe [[ciśnienie]].
 
Termin wprowadzony przez flamandzkiego lekarza [[Johann Helmont|Johanna Helmonta]] w XVII wieku wzorem [[Język grecki|gr.]] ''χάος'' ‘cháos’<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/B7DD2C1315E4B205C12565D80070FFF4.php ''Słownik Wyrazów Obcych''], według innej wersji słowo to powstało pod wpływem flamandzkiego wyrazu ''gahst'' ‘duch’ (por. ang. ''ghost'' i niem. ''Geist''). Rajmund Sołoniewicz Rozwój podstawowych pojęć chemicznych Warszawa 1986 {{ISBN|83-204-0736-2}}.</ref>.
Termin wprowadzony przez flamandzkiego lekarza [[LIL|Johanna PUMPA
]] w XVII wieku wzorem [[Język grecki|gr.]] ''χάος'' ‘cháos’<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/B7DD2C1315E4B205C12565D80070FFF4.php ''Słownik Wyrazów Obcych''], według innej wersji słowo to powstało pod wpływem flamandzkiego wyrazu ''gahst'' ‘duch’ (por. ang. ''ghost'' i niem. ''Geist''). Rajmund Sołoniewicz Rozwój podstawowych pojęć chemicznych Warszawa 1986 {{ISBN|83-204-0736-2}}.</ref>.
 
Cząsteczki gazu przemieszczają się z różną szybkością, a rozkład tych szybkości ma charakter całkowicie statystyczny ([[rozkład Maxwella]]). Średnia szybkość poruszania się cząsteczek w gazie jest zależna wyłącznie od ich [[masa cząsteczkowa|masy cząsteczkowej]] i [[temperatura|temperatury]]. Podczas obniżania temperatury gazu maleje średnia szybkość cząsteczek, zaś zwiększanie ciśnienia powoduje zmniejszenie średniej odległości między nimi. Obniżanie temperatury lub zwiększanie ciśnienia prowadzi w końcu do [[skraplanie|skroplenia]] lub [[resublimacja|resublimacji]] gazu. Zamiana gazu w [[ciecz]] lub [[ciało stałe]] wynika z faktu, że w pewnym momencie energia [[oddziaływania międzycząsteczkowe|oddziaływań międzycząsteczkowych]] ([[oddziaływania międzycząsteczkowe#oddziaływania van der Waalsa|sił van der Waalsa]], [[wiązanie wodorowe|wiązań wodorowych]] itp.) staje się większa od energii kinetycznej [[ciepło|cieplnego]] ruchu cząsteczek.
Linia 10 ⟶ 9:
W fizyce przyjmuje się często prosty model [[gaz doskonały|gazu doskonałego]], w którym cząsteczki gazu nie przyciągają się i nie mają objętości własnej. Teorie i zależności [[termodynamika|termodynamiczne]] wywiedzione z założeń gazu doskonałego sprawdzają się dość dobrze (na ogół) w przypadku niezbyt dużych ciśnień oraz niezbyt niskich temperatur. W innych przypadkach prawa te jednak zawodzą i wtedy stosuje się bardziej złożone modele gazów i tworzy dokładniejsze teorie i zależności (zob. [[gaz rzeczywisty]], [[równanie van der Waalsa]], [[wirialne równanie stanu]]).
 
Interesującą JAKĄ cechą gazu (LILa PUMPściślej gazu doskonałego) jest to, że objętość przez niego zajmowana (w danej temperaturze 900000 STOPNI CELJUSZA i ciśnieniu) jest stała, niezależnie od rodzaju cząsteczek, jakie są w gazie, i zależy wyłącznie od liczby tych cząsteczek. Innymi słowy, jeśli weźmiemy np. 1 litr wodoru i 1 litr tlenu (oba przy tym samym ciśnieniu i temperaturze), to w obu objętościach będzie dokładnie taka sama liczba cząsteczek. Jest to tzw. [[prawo Avogadra]].
 
Aby jednoznacznie określić stan gazu, poza składem chemicznym ([[Ułamek masowy|ułamki wagowe]] lub [[ułamek molowy|molowe]]) i [[temperatura|temperaturą]] należy podać [[gęstość]] gazu lub jego [[ciśnienie]]. Zamiast gęstości można podać równoważnie [[objętość molowa|objętość molową]] lub [[stężenie]] gazu.