Mistrzostwa Ukrainy w piłce nożnej mężczyzn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa nazewnictwa
Bogic (dyskusja | edycje)
aktualizacja
Linia 2:
 
== Historia ==
Mistrzostwa Ukrainy w piłce nożnej oficjalnie rozgrywane są od 1992 roku, dopiero po odzyskaniu niepodległości. RozgrywkiObecnie rozgrywki odbywają się w 3wielopoziomowych ligach: [[Premier-lihaI liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Premier Liha]], [[II liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Persza Liha]], [[III liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Druha Liha]] oraz niższych klasach regionalnych. Do 2008 roku '''Premier Liha''' nazywała się '''Wyszcza Liha'''.
 
Pod koniec XIX wieku terytorium dzisiejszej Ukrainy znajdował się pod zaborami [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskiego]] oraz [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]] (Zachodnia Ukraina). W 1894 roku we [[Lwów|Lwowie]] powstał pierwszy klub piłkarski na Ukrainie (sekcja piłkarska '''[[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|PTG „Sokół”]]''' założonego 7 lutego 1867)<ref>[http://fckarpaty.com.ua/news/minule_lvivskogo_futbolu_ochima_nimeckikh_zhurnalistiv/2012-06-21-5134 Минуле львівського футболу очима німецьких журналістів - 21 Червня 2012 - FCKarpaty.Com.Ua - Сайт фанів і вболівальників Карпати]</ref>, potem następne. Były to kluby polskie, angielskie, niemieckie, żydowskie. Dopiero w maju 1904 roku z inicjatywy ukraińskich uczniów Pierwszego Gimnazjum Akademicznego we Lwowie zorganizowano klub o nazwie '''[[Ukraina Lwów|"Ukraińskie Sportowe Koło"]]''' (ukr. UCK), na bazie którego w 1911 roku zostało założone Sportowe Towarzystwo "Ukraina" (ukr. СТ «Україна» Львів).
Wcześniej od 1921 do 1935 rozgrywane są Mistrzostwa [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]] (wchodziła w skład [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]) systemem pucharowym spośród reprezentacji miast. Wtedy najsilniejszym zespołem była drużyna Charkowa, która 8 razy zdobyła mistrzostwo. Wiosną 1936 systemem pucharowym pierwszy raz rozgrywane mistrzostwa spośród klubów. Pierwszym klubowym mistrzem Ukraińskiej SRR został [[Dynamo Kijów]], który następnie uczestniczył tylko w rozgrywkach [[Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej|Mistrzostw ZSRR]].
 
Po [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] 1917 w Rosji, [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], [[Wojna polsko-ukraińska|wojnie polsko-ukraińskiej]] i [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]] Galicja Wschodnia i zachodni [[województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)|Wołyń]] znalazły się w [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]], [[Zakarpacie|Ruś Zakarpacka]] weszła w skład [[Pierwsza Republika Czechosłowacka|Czechosłowacji]], [[Besarabia]] i [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowina]] – [[Rumunia|Rumunii]]. Większość terytorium dzisiejszej Ukrainy po [[Wojna ukraińsko-radziecka 1917-1921|trwającej w latach 1917–1921 wojnie]] znalazła się pod władzą sowiecką jako [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka]] (utworzona 30 listopada 1918), od 30 grudnia 1922 w składzie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].
Następnie w latach 1936-1959 Mistrzostwa Ukraińskiej SRR rozgrywane spośród drużyn towarzystw sportowych pomiędzy ukraińskimi zespołami, które nie uczestniczyli w rozgrywkach Mistrzostw ZSRR.
 
WcześniejPierwszym odukraińskim 1921klubem dona 1935terenie rozgrywaneUkraińskiej SRR Mistrzostwazostał [[Ukraińskazałożony Socjalistycznaw Republika1918 Radziecka|Ukraińskiej'''[[FK SRRDnipro|BRIT]]''' (wchodziłaBrianski wRobotniczy składIndustrialny [[ZwiązekTechnikum), Socjalistycznychktóry Republikpojawił Radzieckichsię w fabryce Pietrowskiego w [[Dnipro|ZSRRJekaterynosławiu]]). Od 1921 do 1935 z przerwami systemem pucharowym spośródrozgrywane są Mistrzostwa Ukraińskiej SRR wśród reprezentacji miast. Wtedy najsilniejszym zespołem była drużyna Charkowa, która 8 razy zdobyła mistrzostwo. Wiosną 1936 systemem pucharowym pierwszy raz rozgrywane mistrzostwa spośródwśród klubów. Pierwszym klubowym mistrzem Ukraińskiej SRR został [[Dynamo Kijów]], który następnie uczestniczył tylko w rozgrywkach [[Mistrzostwa ZSRRZwiązku Radzieckiego w piłce nożnej mężczyzn|Mistrzostw ZSRR]].
Od 1960 Mistrzem Ukraińskiej SRR uznawano drużynę, która zwyciężyła w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Klasie B, strefie ukraińskiej]], a od 1963 w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Klasie B, strefie ukraińskiej]] [[Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej|Mistrzostw ZSRR]]. W 1970 ukraińskie zespoły walczyli o mistrzostwo w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Drugiej Grupie A, strefie 1]].
 
Następnie w latach 1936-1959 Mistrzostwa Ukraińskiej SRR rozgrywane spośródwśród drużyn towarzystw sportowych pomiędzy ukraińskimi zespołami, które nie uczestniczyliuczestniczyły w rozgrywkach Mistrzostw ZSRR.
W latach 1971-1991 również Mistrzem Ukraińskiej SRR zostawał klub, który zwyciężał w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Drugiej Ligie, strefie ukraińskiej]] [[Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej|Mistrzostw ZSRR]]. W [1990 i 1991 ukraińskie zespoły występowały w dwóch grupach, dlatego było dwóch mistrzów.
 
Od 1960 Mistrzem Ukraińskiej SRR uznawano drużynę, która zwyciężyła w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Klasie B, strefie ukraińskiej]], a od 1963 w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Klasie B, strefie ukraińskiej]] [[Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej|Mistrzostw ZSRR]]. W 1970 ukraińskie zespoły walczyli o mistrzostwo w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Drugiej Grupie A, strefie 1]].
Pierwszy niepełny sezon ukraińskiej [[Premier-liha|Wyższej Ligi]] rozegrano wiosną 1992 r., kiedy to 20 zespołów podzielono na dwie grupy, w których walczono systemem dwurundowym. Zwycięzcy obydwu grup spotkali się w meczu finałowym o pierwsze mistrzostwo Ukrainy. Od następnego sezonu mistrzostwa rozgrywane systemem jesień – wiosna. Od sezonu [[Premier-liha (1992/1993)|1992/93]] w rozgrywkach Wyższej Ligi uczestniczy '''16 drużyn'''. Tylko w sezonach [[Premier-liha (1993/1994)|1993/94]], [[Premier-liha (1994/1995)|1994/95]], [[Premier-liha (1995/1996)|1995/96]] walczyło '''18 drużyn''', a w sezonach [[Premier-liha (2000/2001)|2000/01]], [[Premier-liha (2001/2002)|2001/02]] - '''14 drużyn'''.
 
W latach 1971-1991 również Mistrzem Ukraińskiej SRR zostawał klub, który zwyciężał w [[II liga ZSRR w piłce nożnej|Drugiej Ligie, strefie ukraińskiej]] [[Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej|Mistrzostw ZSRR]]. W [1990 i 1991 ukraińskie zespoły występowały w dwóch grupach, dlatego było dwóch mistrzów.
Do 1996 roku rozgrywki ligowe organizowała [[Ukraiński Związek Piłki Nożnej|Federacja Piłki Nożnej Ukrainy (FFU)]] a później [[Ukraińska Profesjonalna Liga Piłki Nożnej|Profesjonalna Piłkarska Liga (PFL)]]. W [[2008]] założono nową strukturę o nazwie [[Premier Liha]], która od sezonu [[Premier-liha (2008/2009)|2008/09]] przejęła organizację rozgrywek w najwyższej klasie ukraińskiej.
 
24 sierpnia 1991 – po [[Pucz moskiewski|puczu Janajewa]] Ukraina ogłosiła niepodległość, która została formalnie uznana dopiero 16 grudnia 1991 roku.
 
PierwszyPo niepełny sezonzałożeniu ukraińskiej federacji piłkarskiej – [[Premier-liha|WyższejFederacija Ligifutbołu Ukrajiny|FFU]] rozegranow wiosną1991 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych rozgrywek o mistrzostwo Ukrainy. Wiosną 1992 rstartowała pierwsza edycja rozgrywek o mistrzostwo kraju., kiedyW to'''[[I liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Wyższej Lidze]]''' 20 zespołówdrużyn podzielonowalczyło nadwurundowym dwiesystemem grupy,ligowym w którychdwóch walczonogrupach systememo dwurundowymtytuł mistrza kraju. Zwycięzcy obydwu grup spotkalispotkały się w meczu finałowym o pierwsze mistrzostwo Ukrainy. Od następnego sezonu mistrzostwa rozgrywane systemem jesień – wiosna. Od sezonu [[Premier-liha (1992/1993)|1992/93]] w rozgrywkach Wyższej Ligi uczestniczy '''16 drużyn'''. Tylko w sezonach [[Premier-liha (1993/1994)|1993/94]], [[Premier-liha (1994/1995)|1994/95]], [[Premier-liha (1995/1996)|1995/96]] walczyło '''18 drużyn''', a w sezonach [[Premier-liha (2000/2001)|2000/01]], [[Premier-liha (2001/2002)|2001/02]] - '''14 drużyn'''.
 
Do 1996 roku rozgrywki ligowe organizowała Federacja Piłki Nożnej Ukrainy (FFU) a później [[Ukraińska Profesjonalna Liga Piłki Nożnej|Profesjonalna Piłkarska Liga (PFL)]]. 15 kwietnia 2008 utworzono zawodową ligę piłkarską na Ukrainie (''UFPL - Ukraińska Piłkarska Premier-liha''), która przejęła organizację rozgrywek w najwyższej klasie ukraińskiej. Rozgrywki zawodowej '''[[I liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Premier-liha]]''' zainaugurowano w sezonie [[Premier-liha (2008/2009)|2008/09]]<ref>[http://www.rsssf.com/tableso/oekrhist.html Ukraine - List of Final Tables - RSSSF]</ref>.
 
== Mistrzowie i pozostali medaliści ==
;Nieoficjalne:
=== Mistrzostwa Ukraińskiej SRR (1921-1991) ===
 
Linia 105 ⟶ 112:
 
=== Mistrzostwa Ukrainy ===
;Oficjalne:
{{Rozgrywki statystyki start|1}}
{{Rozgrywki statystyki nazwa |1 |'''Wyszcza Liha (ukr. Вища ліга)'''}}
Linia 134 ⟶ 142:
{{Rozgrywki statystyki |1 |[[Premier-liha (2015/2016)|2015/2016]] |1 |FFFFFF |0000FF |15 | '''[[Dynamo Kijów]]''' | [[Szachtar Donieck]] | [[FK Dnipro|Dnipro Dniepropetrowsk]] |22 | {{flaga|BRA}} [[Alex Teixeira|Alex Teixeira Santos]] ([[Szachtar Donieck]]) |14 klubów}}
{{Rozgrywki statystyki |1 |[[Premier-liha (2016/2017)|2016/2017]] |1 |FF7800 |000000 |10 | '''[[Szachtar Donieck]]''' | [[Dynamo Kijów]] | [[Zoria Ługańsk]] |15 | {{flaga|UKR}} [[Andrij Jarmołenko]] ([[Dynamo Kijów]]) |12 klubów}}
{{Rozgrywki statystyki |1 |[[Premier-liha (2017/2018)|2017/2018]] |1 |FF7800 |000000 |11 | '''[[Szachtar Donieck]]''' | [[Dynamo Kijów]] | [[Worskła Połtawa]] |21 | {{flaga|ARG}} [[Facundo Ferreyra]] ([[Szachtar Donieck]]) |12 klubów}}
{{Rozgrywki statystyki koniec}}
 
== Statystyka ==
=== Klasyfikacja według klubów ===
W dotychczasowej historii Mistrzostw Ukrainy na podium oficjalnie stawało w sumie 1011 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Dynamo Kijów, który zdobył 15 tytułów mistrzowskich.
 
Stan na lipiecmaj 20172018.
{{mapa lokalizacyjna
|mapa = UKR
|wariant =
|rozmiar = 480450
|podpis = Lokalizacja drużyn mistrzowskich<br />[[Plik:Yellow pog.svg|8px]] 10 i więcej mistrzostw Ukrainy (dodatkowo mistrzostw ZSRR)
|punkty mapy =
Linia 163 ⟶ 172:
|-
| 1.
| style="text-align:left"| [[Dynamo Kijów]] || 15 ||9 10 || 1
| style="text-align:left"| [[Wyszcza liha (1992/1993)|1992/93]], [[Wyszcza liha (1993/1994)|1993/94]], [[Wyszcza liha (1994/1995)|1994/95]], [[Wyszcza liha (1995/1996)|1995/96]], [[Wyszcza liha (1996/1997)|1996/97]], [[Wyszcza liha (1997/1998)|1997/98]], [[Wyszcza liha (1998/1999)|1998/99]], [[Wyszcza liha (1999/2000)|1999/00]], [[Wyszcza liha (2000/2001)|2000/01]], [[Wyszcza liha (2002/2003)|2002/03]], [[Wyszcza liha (2003/2004)|2003/04]], [[Wyszcza liha (2006/2007)|2006/07]], [[Premier-liha (2008/2009)|2008/09]], [[Premier-liha (2014/2015)|2014/15]], [[Premier-liha (2015/2016)|2015/16]]
|-
| 2.
| style="text-align:left"| [[Szachtar Donieck]] ||10 11 || 12 || 0
| style="text-align:left"| [[Wyszcza liha (2001/2002)|2001/02]], [[Wyszcza liha (2004/2005)|2004/05]], [[Wyszcza liha (2005/2006)|2005/06]], [[Wyszcza liha (2007/2008)|2007/08]], [[Premier-liha (2009/2010)|2009/10]], [[Premier-liha (2010/2011)|2010/11]], [[Premier-liha (2011/2012)|2011/12]], [[Premier-liha (2012/2013)|2012/13]], [[Premier-liha (2013/2014)|2013/14]], [[Premier-liha (2016/17, 2017)|2016/17]]18
|-
| 3.
| style="text-align:left"| [[Tawrija Symferopol]] || 1 || 0 || 0
| style="text-align:left"| [[Wyszcza liha (1992)|1992]]
|-
| 4.
| style="text-align:left"| [[FK Dnipro|Dnipro Dniepropetrowsk]] || 0 || 2 || 7
||
|-
| 5.
| style="text-align:left"| [[Czornomoreć Odessa]] || 0 || 2 || 3
||
|-
| 6.
| style="text-align:left"| [[Metalist Charków]] || 0 || 1 || 6
||
|-
| 7.
| style="text-align:left"| [[Metałurh Donieck]] || 0 || 0 || 3
||
|-
|rowspan=2| 8.
| style="text-align:left"| [[Krywbas Krzywy Róg]] || 0 || 0 || 2
||
|-
| style="text-align:left"| [[ZoriaWorskła ŁugańskPołtawa]] || 0 || 0 ||1 2
|9.
||
| style="text-align:left"| [[Karpaty Lwów]] ||0 ||0 ||1
||
|-
|rowspan=2| 10.
| style="text-align:left"| [[WorskłaKarpaty PołtawaLwów]] || 0 || 0 ||1 1
||
|-
| style="text-align:left"| [[KarpatyZoria LwówŁugańsk]] || 0 || 0 || 1
|11.
||
| style="text-align:left"| [[Zoria Ługańsk]] ||0 ||0 ||1
||
|}
 
Linia 247 ⟶ 254:
 
=== Klasyfikacja według miast ===
Lokacje klubów: Stan na maj 20162018.
{|class="wikitable"
!Miasto
Linia 253 ⟶ 260:
!Drużyny
|-
| [[Kijów]] || align="<center" |> '''15''' || [[Dynamo Kijów]] (15)
|-
| [[Donieck]] || align="<center" |> '''911''' || [[Szachtar Donieck]] (11)
|-
| [[Symferopol]] || align="<center" |> '''1''' || [[Tawrija Symferopol]] (1)
|}
 
Linia 263 ⟶ 270:
Po zdobyciu 10 tytułów mistrza Ukrainy zezwala się na umieszczanie na koszulce złotej gwiazdki symbolizującej liczbę wywalczonych tytułów mistrzowskich (uwzględniono również tytuł mistrza ZSRR).
 
Obecnie (stan na lutymaj 20172018) mistrzowskie gwiazdki ma:
* [[Plik:Full Star Yellow.svg|21px]][[Plik:Full Star Yellow.svg|21px]] [[Dynamo Kijów]]
 
== Uczestnicy ==
Są 38 zespołów, które wzięli udział w 2627 ligowychsezonach MistrzostwachMistrzostw Ukrainy, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 20162017/1718 łącznie. Tylko Dynamo Kijów, i Szachtar Donieck i Dnipro Dniepropetrowsk były zawsze obecniobecne w każdej edycji.
 
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 20162017/1718.
 
* '''2627''' razy: '''[[Dynamo Kijów]]''', '''[[Szachtar Donieck]]''',
* '''26''' razy: [[FK Dnipro|Dnipro Dniepropetrowsk]]'''
* '''25''' razy: '''[[Karpaty Lwów]]'''
* '''24''' razy: [[Metałurh Zaporoże]]
* '''23''' razy: '''[[Czornomoreć Odessa]]''', [[Tawrija Symferopol]]
* '''2422''' razy: '''[[KarpatyWorskła LwówPołtawa]]'''
* '''2221''' razy: '''[[CzornomorećKrywbas OdessaKrzywy Róg]]'''
* '''21''' razy: [[Krywbas Krzywy Róg]], '''[[Worskła Połtawa]]'''
* '''20''' razy: [[Metalist Charków]]
* '''18''' razy: '''[[FK Mariupol]]''', [[Metałurh Donieck]]
* '''17''' razy: '''[[IllicziwećZoria MariupolŁugańsk]]'''
* '''16''' razy: '''[[Wołyń Łuck]]''', '''[[Zoria Ługańsk]]'''
* '''11,5''' razy: [[Arsenał Kijów]]
* '''10''' razy: [[Nywa Tarnopol]]
* '''9''' razy: [[Howerła Użhorod]]
* '''78''' razy: [[Spartak Iwano-Frankowsk|Prykarpattia Iwano-Frankowsk]], [[Torpedo Zaporoże]], '''[[Zirka Kropywnycki|Zirka Kirowohrad]]'''
* '''7''' razy: [[Spartak Iwano-Frankowsk|Prykarpattia Iwano-Frankowsk]], [[Torpedo Zaporoże]]
* '''6,5''' razy: [[CSKA Kijów]]
* '''6''' razy: [[Kremiń Krzemieńczuk]], [[Obołoń Kijów]], '''[[PFK Oleksandria]]'''
* '''5''' razy: [[Nywa Winnica]], '''[[PFK Oleksandria]]'''
* '''4''' razy: [[FK Charków]], [[SK Mikołajów]], '''[[Weres Równe]]'''
* '''3''' razy: [[Bukowyna Czerniowce]], '''[[Olimpik Donieck]]''', [[Stal Ałczewsk]], '''[[TempStal SzepietówkaKamieńskie]]''', [[WeresTemp RówneSzepietówka]]
* '''2''' razy: [[Borysfen Boryspol]], [[Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka]], '''[[Olimpik Donieck]]''', [[PFK Sewastopol]], '''[[Stal Kamieńskie]]'''
* '''1''' raz: [[FK Lwów]], [[SK Odessa]]
 
== Zobacz też ==
* [[Tabela wszech czasów mistrzostw Ukrainy w piłce nożnej]]
* [[I liga ukraińska w piłce nożnej mężczyzn|Premier-liha|Premier liga]]
* [[Puchar Ukrainy w piłce nożnej mężczyzn|Puchar Ukrainy]]
* [[Mistrzostwa ZSRRZwiązku Radzieckiego w piłce nożnej mężczyzn|Mistrzostwa ZSRR]]
* [[Puchar Związku Radzieckiego w piłce nożnej mężczyzn|Puchar ZSRR]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* [https://www.upl.ua/ua Oficjalna strona Premier-lihi] {{lang|uk|en|ru}}
* [http://www.kopanyi-myach.info/index.aspx?page=ursr_tables_u Mistrzostwa Ukraińskiej SRR (1921-1936)] {{lang|uk}}
* [http://www.kopanyi-myach.info/index.aspx?page=ursr_tables1_u Mistrzostwa Ukraińskiej SRR (1936-1970)] {{lang|uk}}
* [http://www.kopanyi-myach.info/index.aspx?page=su_tables2 Mistrzostwa Ukraińskiej SRR (1971-1991)] {{lang|uk}}
* [http://www.kopanyi-myach.info/index.aspx?page=ua_domestic Mistrzostwa Ukrainy (1992-...)] {{lang|uk}}
* [http://www.pfl.com.ua/ Ukraińska piłka nożna] naw stroniebazie PFL] {{lang|uk}}
* [httphttps://soccerwayffu.comua/national/ukraine/first UkraińskaOficjalna piłkastrona nożna na Soccerway.comFFU] {{lang|enuk}}
* [http://wwwrsssf.ukrainiansoccer.netcom/upltableso/indexoekrchamp.asphtml UkraińskaArchiwum piłkawyników nożnameczów nai Ukrainiansoccertabel] w bazie RSSSF {{lang|en}}
* [http://soccerway.pl/national/ukraine/first Ukraińska piłka nożna] w bazie Soccerway
* [http://rsssf.com/tableso/oekrchamp.html Największa baza danych piłki nożnej: The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation] {{lang|en}}
* [http://www.ukrainiansoccer.net/upl/index.asp Ukraińska piłka nożna] w bazie Ukrainiansoccer {{lang|en}}
* [http://www.kopanyi-myach.info/index.aspx?page=su_ukr Historia ukraińskiej piłki nożnej (ukrsoccerhistory.com)] {{lang|en|uk}}
* [http://footballfacts.ru/turnircats/588789-chempionat-ussr Mistrzostwa Ukraińskiej SRR] w bazie Footballfacts {{lang|en}}