Historia Bydgoskiego Węzła Wodnego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m zbędne powtórzenie
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
Linia 19:
== Topografia historyczna ==
=== Brda w XI-XIX w. ===
Do czasów regulacji w XIX w. [[Brda]] i [[Wisła]] były rzekami naturalnymi o zmiennym nurcie i poziomie wód. [[Brda]] do końca [[XIX wiek]]u uchodziła za rzekę bogatą w [[Łosoś szlachetny|łososie]], a także [[Węgorz europejski|węgorze]] i [[pstrąg]]i. Nad brzegami rzeki od [[Koronowo|Koronowa]], aż po ujście do [[Wisła|Wisły]] budowały swe żeremia [[Bóbr europejski|bobry]] – w XVII w. łowami na nie trudnili się bydgoscy rybacy<ref>{{Cytuj|tytuł = Bydgoski Węzeł Wodny. Materiały pokonferencyjne z pierwszego sympozjum historyczno-literackiego, z okazji uroczystej inauguracji działalności Muzeum Kanału Bydgoskiego. Instytut|data Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz= 2006. {{ISBN|isbn = 83-7456-146-7}}, s978-83-7456-146-4 |inni = Sebastian Malinowski (red.) |miejsce = Bydgoszcz |wydawca = Instytut Wydawniczy „Świadectwo” |s = 29 |oclc = 749459575 }}</ref>. Od [[XI wiek]]u lustro wody stale się podnosiło osiągając maksymalny poziom w wieku [[XIV wiek|XIV]]. Jeszcze w [[XIX wiek]]u amplituda rocznych wahań poziomu rzeki dochodziła do 6 m.
 
Żegluga na Brdzie istniała już przed [[XI wiek]]iem, czego dowodem są relikty łodzi oraz przystani znalezione przy [[Gród bydgoski|grodzie bydgoskim]]<ref name=autonazwa1>Wojciech Chudziak: Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym w Bydgoszczy. Komunikaty archeologiczne tom VI. Państwowa służba ochrony zabytków w Bydgoszczy: 1994</ref>. W [[XV wiek]]u do miasta zaczęły przypływać duże statki wiślane, pokonując odległość ok. 10 km od [[Brdyujście|Brdyujścia]] do portu miejskiego.
Linia 61:
 
=== Osadnictwo olęderskie ===
Wpływ na przekształcenia rzek i kanałów w okolicy [[Bydgoszcz]]y ma [[Olędrzy|osadnictwo olęderskie]], istniejące na tym terenie od [[1594]] r. Nad brzegi [[Wisła|Wisły]] i [[Brda|Brdy]] w okolice Bydgoszczy [[olędrzy]] zostali sprowadzeni przez [[Starostowie bydgoscy|starostę bydgoskiego]] [[Jan Kościelecki (zm. 1600)|Jana Kościeleckiego]]<ref>{{Cytuj|autor = Barbara Janiszewska-Mincer: |tytuł = Solec Kujawski – dzieje miasta i okolic do 1806 roku. Wydawnictwo|data Adam Marszałek. Toruń= 2001. {{ISBN|isbn = 83-7174-748-9 |miejsce = Toruń |wydawca = Wydawnictwo Adam Marszałek |oclc = 830299439 }}</ref>.
 
Kolonizacja olęderska objęła lewy brzeg [[Wisła|Wisły]] od [[Przyłubie (województwo kujawsko-pomorskie)|Przyłubia]] ([[1594]]), poprzez [[Województwo kujawsko-pomorskie|Otorowo]] ([[1604]]), [[Łęgnowo]] ([[1603]]), [[Makowiska (wieś w powiecie bydgoskim)|Makowska]] ([[1661]]), [[Czersko Polskie (osiedle w Bydgoszczy)|Czersk Niemiecki]], po [[Brdyujście|Fordonek]] ([[1603]]). [[Mennonici]] tutejsi byli związani z gminą wyznaniową w [[Mała Nieszawka|Małej]] i [[Wielka Nieszawka|Wielkiej Nieszawie]]<ref>Krzysztof Mikulski. Zarys dziejów osadnictwa olęderskiego w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem terenu obecnego województwa bydgoskiego). Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu Zeszyt 1, Bydgoszcz 1996</ref>. Na prawie olęderskim założono też wsie szlacheckie na północ od [[Fordon (dzielnica Bydgoszczy)|Fordonu]]: [[Pałcz (osiedle w Bydgoszczy)|Pałcz]], [[Strzelce Dolne]] (d. Strzeleckie Holendry), [[Gądecz]] i inne. Kolejny obszar kolonizacji przypada na prawy brzeg [[Wisła|Wisły]] w dzisiejszej gminie [[Dąbrowa Chełmińska (gmina)|Dąbrowa Chełmińska]] i [[Unisław (gmina)|Unisław]].
Linia 293:
* Andrzej Bogucki. Spływy tratwami na Brdzie czyli wspomnienie o Wojciechu Rzeźniackim. [w:] Kalendarz Bydgoski 1989
* Konrad Brakowski: Wczoraj, dziś i jutro Żeglugi Bydgoskiej. [w:] Kalendarz Bydgoski 1973
* {{Cytuj|tytuł = Bydgoski Węzeł Wodny. Materiały pokonferencyjne z pierwszego sympozjum historyczno-literackiego, z okazji uroczystej inauguracji działalności Muzeum Kanału Bydgoskiego. Instytut|data Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz= 2006. {{ISBN|isbn = 83-7456-146-7 978-83-7456-146-4 |inni = Sebastian Malinowski (red.) |miejsce = Bydgoszcz |wydawca = Instytut Wydawniczy „Świadectwo” |oclc = 749459575 }}
* Bydgoski Węzeł Wodny szansą rozwoju aktywności społecznej na http://www.mbarczak.pl/
* Bydgoszcz w stronę Okola. Praca zbiorowa. Bydgoszcz 2004