Era militarystów: Różnice pomiędzy wersjami

'''Era militarystów''' ({{chińskie|c=軍閥時代|hp=Jūnfá shídài}}) – okres w historii [[Historia Chin#Republika Chińska (1911-1949)|Republiki Chińskiej]] przypadający na lata [[1916]]-[[1928]]. Czasy te to okres największego rozbicia Chin. Wiele regionów stało się [[De Facto|de facto]] niezależnymi państwami władanymi przez lokalnych [[watażka|watażków]] (w literaturze anglojęzycznej: ''warlord'') lub [[koteria|koterie]] (w literaturze anglojęzycznej: ''clique'', [[Klika (podgrupa)|klika]]).

[[Yuan Shikai]] dotychczasowy przywódca Republiki Chińskiej w porozumieniu z [[Japonia|Cesarstwem Japonii]] i po przeprowadzeniu "referendum" w sprawie przywrócenia monarchii, koronował się [[12 grudnia]] [[1915]] roku na cesarza Chin . Wydarzenie to spowodowało powszechne oburzenie i sprzeciw społeczeństwa, czego wyrazem była secesja [[Junnan]]u od macierzy jeszcze w tym samym roku. Na czele prowincji stanął dotychczasowy gubernator [[Cai E]].

Od 1924 roku rolę hegemona przejęła klika Fengtian. Klikę targały wewnętrzne spory głównodowodzących. Feng Yuxiang stworzył przy swym boku frakcję Guominjun, która ideologicznie była bliska nacjonalistom z południa. Powstanie Guominjun doprowadziło do poważnego rozłamu w Fengtian. Konsensusem i wyjściem z tej sytuacji okazała się nominacja na głowę rządu Duana Qirui z prawie nie istniejącej już kliki Anfu. Działacze Guominjun oraz nacjonaliści z południa próbowali doprowadzić do połączenia swych sił, jednak nie doszli do porozumienia. W listopadzie 1925 roku Feng zdradził (wspólnie ze swoim zbrojnym ramieniem Guominjun) klikę Fengtian. Wu Peifu jedna z ważniejszych postaci w klice Zhili zdecydował się wesprzeć Fengtian. Siły Fenga przegrały ostatecznie w kwietniu 1926 z połączonymi siłami Fengtian i Zhili. Guominjun zostało zmuszone do wycofania się na północ, gdzie pozostali do czasu [[Ekspedycja północna|ekspedycji północnej]] [[Kuomintang]]u.

We wrześniu Sun Jat-sen przyjął tytuł [[generalissimus]]a, a celem jego działań miała być ochrona konstytucji z 1912 roku. Militaryści z południa w zamian za zachowanie ich praw, legitymizowali rządy Suna. Chcąc zaistnieć na arenie międzynarodowej i zyskać jej akceptację kierownictwo w Guangzhou zdecydowało się wypowiedzieć wojnę [[Państwa centralne|Państwom Centralnym]], całe działanie zostało zakończone fiaskiem. Militaryści podjęli działania mające na celu osłabienie władzy Sun Jat-sena, czego efektem było doprowadzenie do „dobrowolnego” opuszczenia urzędu.

Po utracie władzy Sun Jat-sen postanowił odtworzyć Kuomintang. Siły zebrane wokół Suna rozbiły starą klikę Guangxi. W maju 1921 roku Sun Jat-sen został wybrany na „nadzwyczajnego prezydenta”. Przeciwni takiemu obrotowi spraw byli Chen i [[Tang Shaoyi]]. Protesty jednak nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Chen z kliką Zhili doprowadził w czerwcu 1922 roku, do odsunięcia Suna ze stanowiska. W zamian za pomoc Chen został gubernatorem Guangdong.

Lojaliści wypędzili Chena i przywrócili Suna na urząd w marcu 1923 roku. Po ponownym objęciu władzy Sun zreorganizował [[Kuomintang|KMT]] oraz zawarł sojusz z [[Komunistyczna Partia Chin|Komunistyczną Partią Chin]] tworząc tym samym Pierwszy Zjednoczony Front. Rząd południa uciekł przed Kuomintangiem na północ do [[Cao Kun]]a. Po wyparciu kliki Zhili, Sun pojechał do Pekinu aby spróbować nakłonić przywódców Guominjun, Fengtian i Anhui do zjednoczenia. Śmierć Suna na raka w marcu 1925 roku przerwała rozmowy i doprowadziła do walki o władzę nad Kuomintangiem. [[Tang Jiao]] twierdziłtwierdząc że Sun Jat-sen wybrał go na swojego następcę, próbował przejąć kontrolę nad rządem południa doprowadzając do wojny między Junnanem, a nową kliką Guangxi. Tang władzę nad Junnanem zachował do 1927 roku, kiedy to został obalony przez przewrót wojskowy. [[Long Yun]], przywódca przewrotu, wspierał [[Czang Kaj-szek]]a. Na północy Feng po nieudanej próbie przejęcia władzy została kompletnie rozbita przez kliki Fengtian i Zhili.