25 mm armata przeciwlotnicza wz. 1940 (72-K): Różnice pomiędzy wersjami

| obsługa = 6<ref name="jowitek">{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/2016030420155320100223080216/http://www.rzeszow.mm.pl:80/~jowitek/100_4425_40.html| tytuł =http://web.archive.org/web/20160304201553/http://www.rzeszow. 25 mm armata przeciwlotnicza wz.pl/~jowitek/100_44.html 1940 |data dostępu = 17 maja 2007| autor = Witold "Jowitek" Mikiciuk| język = pl}}</ref> osób, 5<ref name="artyleria lądowa">{{cytuj książkę|nazwisko=Pataj|imię=Stefan|tytuł=Artyleria lądowa 1872-1970|rok=1975 |wydawca= Wydawnictwo MON|miejsce=Warszawa}}</ref> osób

Armata 72-K została opracowana w fabryce im. Kalinina pod kierunkiem [[Michaił Łoginow|M.N. Łoginowa]] na podstawie licencji udzielonej w 1933 roku przez firmę [[Bofors]] na 25 mm armatę przeciwlotniczą. Niewielka liczba tych szwedzkich armat została wcześniej zakupiona dla [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] w latach 30 XX wieku. Ta sama licencja posłużyła Rosjanom również do opracowania [[37 mm armata przeciwlotnicza wz. 1939 (61-K)|37 mm armaty przeciwlotniczej wz. 1939]]. Nowo opracowana armata automatyczna początkowo otrzymało fabryczne oznaczenie ZIK-25 a następnie zostało ono zmienione na 72-K. Prototypowy egzemplarz powstał w Zakładach nr 8 jesienią 1939 roku, a już 11 października rozpoczęto jego próby fabryczne. Armata 72-K została przyjęta do uzbrojenia 31 grudnia 1939 roku, a 25 maja odesłano ją na testy. Tam też, między 15 kwietnia a 25 maja 1940 roku, oddano 2992 wystrzałów i pokonano 1500 km. W czasie prób zauważono wibrację utrudniającą celowanie. Niezbędne okazało się również przeprojektowanie amunicji, gdyż w użytej do prób urywały się smugacze. Żywotność oszacowano na 1200–1300 wystrzałów. W 1940 roku działko 72-K zostało oficjalnie przyjęte do uzbrojenia pod nazwą ''25-mm zienitnaja awtomaticzeskaja puszka obr. 1940 g.'' W latach 1942–1944 wyprodukowano ogółem 4067 sztuk. W celu zwiększenie mobilności niektóre z działek zostały umieszczone na podwoziach [[samochód ciężarowy|samochodów ciężarowych]] typu [[GAZ-AA]]. Pod koniec 1943 roku w Biurze Konstrukcyjnym Zakładów nr 88 imienia Mitiszczi opracowano dwulufowe działko [[25 mm armata przeciwlotnicza wz. 1944 (94-KM)|94-KM]] czyli dwie armaty z 72-K osadzone na jednym łożu. W 1943 roku opracowano wersję armaty wyposażonej w dodatkowy lekki pancerz chroniący z góry załogę i mechanizmy działa przed odłamkami i lekkimi pociskami. Niektóre 25 mm działka z kolei posłużyły do stworzenia stacjonarnych stanowisk przeciwlotniczych tzw. ''stolików''. W Fabryce nr 88 powstała również wersja 25 mm działka wyposażona w cztery lufy nosząca oznaczenie Z-5 ("3-5") ale nie została ona przyjęta do uzbrojenia. Na podstawie 25 mm armat wz. 1940 powstało również kilka wzorów okrętowej broni przeciwlotniczej takich jak: jednolufowe działka [[M-110]] i [[110-PM]], dwulufowe [[2-M3]], [[2-M3M]] i [[2-M8]] oraz opracowany w [[Chiny|ChRL]] [[Typ 61]]. 25 mm armata plot wprowadzona do uzbrojenia Armii Czerwonej została w 1940 roku. Ogółem w czasie wojny dostarczono jej 4560 dział tego typu. Pozostawała w uzbrojeniu do lat 50 XX wieku. Armata ta była dostarczana również sojusznikom [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] ze wschodniej Europy (również [[Polska|Polsce]]), państwom bliskiegoBliskiego i dalekiegoDalekiego wschoduWschodu oraz [[Afryka|Afryki]].

* {{cytuj stronę| url =http://web.archive.org/web/20100223080216/http://www.rzeszow.mm.pl:80/~jowitek/25_40.html| tytuł =http://web.archive.org/web/20160304201553/http://www.rzeszow.mm.pl/~jowitek/100_44.html25 25 mm armata przeciwlotnicza wz. 1940 |data dostępu = 17 maja 2007| autor = Witold "Jowitek" Mikiciuk| język = pl}}