Witowt Putna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
m drobne merytoryczne, infobox
Linia 1:
{{Żołnierz infobox
[[Plik:Putna Vitovt01.jpg|185px|thumb|Witowt Putna]]
|imię i nazwisko = Witowt Putna
|imię i nazwisko org = {{w języku|ru|Витовт Казимирович Путна}}
|pseudonim =
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|grafika = Plik:Putna Vitovt01.jpg
|opis grafiki =
|stopień grafika = Plik:RA A F8aComCorps 1940 col.png
|stopień = [[Komkor]]
|data urodzenia = {{Data|1893-04-12}}
|miejsce urodzenia = Maćkańce, [[gubernia wileńska]], [[Imperium Rosyjskie]]
|data śmierci = [[11 czerwca]] [[1937]]
|miejsce śmierci = [[Moskwa]], [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]], [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]
|lata służby = 1915-1937
|siły zbrojne = [[Plik:Coat of Arms of Russian Empire.svg|20px]] [[Armia Imperium Rosyjskiego]]<br />[[Plik:Red star.svg|20px]] [[Armia Czerwona]]
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]],<br />[[wojna domowa w Rosji]], [[wojna polsko-bolszewicka]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = {{order|OCzSz}} {{order|OCzSz}} {{order|OCzSz}}
|commons =
| wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
[[Plik:Vitovt Putna NKVD.jpg|185px|thumb|Witowt Putna po aresztowaniu przez [[NKWD]] 1936]]
'''Witowt Kazimirowicz Putna''' ([[język rosyjski|ros.]] ''Витовт Казимирович Путна''; [[język litewski|lit.]] ''Vytautas Putna''; ur. [[{{Data|1893-04-12}} kwietnia]]w [[1893]]Maćkańcach w [[Mackonyspowiat trocki|powiecie trockim]] w obecnym [[Rejongubernia malackiwileńska|rejonieguberni malackimwileńskiej]], zm. [[11 czerwca]] [[1937]] w [[Moskwa|Moskwie]]) – [[komkor]] [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]].
 
== Życiorys ==
Urodzony naw terenieguberni obecnej Litwywileńskiej w litewskiej rodzinie chłopskiej. Ukończył w [[Ryga|Rydze]] szkołę handlową i zawodowo-rzemieślniczą. W ruchu rewolucyjnym od młodych lat. W 1913 aresztowany za propagandę rewolucyjną.
 
W 1915 został powołany do armii carskiej. W 1917 ukończył szkołę chorążych, awansując do stopnia [[chorąży|chorążego]]. Dowodził batalionem na froncie. Członek [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji]] do 1918. Prowadził rewolucyjną działalność wśród żołnierzy 12. Armii. W kwietniu 1918 wstąpił do [[Gwardia Czerwona (Rosja)|Gwardii Czerwonej]]. Od maja 1918 komendant Komendy Powiatowej w [[Witebsk]]u.
 
Od września 1918 do maja 1919 komisarz 1. Smoleńskiej (później 26) Dywizji Strzelców (DS), od maja 1919 dowódca 228. Karelskiego Pułku Strzeleckiego, od lipca dowódca 2. Brygady Strzelców w 26. DS, od grudnia 1919 dowódca 27. DS. Walczył na Froncie Wschodnim, gdzie jego dywizja odznaczyła się w walkach i uzyskała miano „żelaznej”, i na Froncie Zachodnim w [[wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej 1920]]. W wojnie z Polską Putna zdobył sławę jednego z najlepszych dowódców dywizji w [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. Dzięki jego umiejętnościom i działaniom resztki wojsk 16. i 3. Armii sowieckich uniknęły zniszczenia i przerwały okrążenie pod [[Białystok|Białymstokiem]], po czym wycofały się na wschód. Brał udział w likwidacji [[Powstanie w Kronsztadzie|powstania marynarzy w Kronsztadzie]] i walkach przy ujściu [[Wołga|Wołgi]]. Po ukończeniu Wyższych Kursów Akademickich w 1923 komendant i komisarz 2. Moskiewskiej Szkoły Piechoty. W 1923 związał się z opozycją [[Trockizm|trockistowską]]. Później z nią zerwał. W latach 1924–1927 służył w sztabie i centralnych zarządach Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej (RChACz), dowodził korpusem. W 1927–1931 [[attaché]] wojskowy w [[Japonia|Japonii]]. W latach 1931–1934 dowódca korpusu, później dowódca Nadmorskiej Grupy Wojsk na Dalekim Wschodzie. W latach 1934–1936 [[attaché wojskowy]] w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W 1935 został mianowany komkorem.
 
W okresie [[CzystkiWielki stalinowskieterror w(ZSRR)|"wielkiego Armiiterroru"]] Czerwonej|czystekzostał stalinowskichodwołany wz Armiiplacówki, Czerwonej20 sierpnia 1936 aresztowany przez [[NKWD]] aresztowanyi wpoddany 1937długotrwałemu podśledztwu, zarzutembędącego „udziałuprzygotowanie wsprawy antyradzieckiejprzeciwko organizacjimarszałkowi terrorystycznej”[[Michaił Tuchaczewski|Michaiłowi Tuchaczewskiemu]]. Sądzony przez nadzwyczajne zgromadzenie Sądu Najwyższego ZSRR i skazany w11 okresieczerwca [[Wielki1937 terrorna (ZSRR)|wielkiejśmierć czystki]]z zarzutu o ''udział w spisku wojskowym w Armii Czerwonej i przygotowaniu obalenia władzy sowieckiej drogą powstania zbrojnego i klęski ZSRR (wrazw znadchodzącej nimwojnie''. 11Wraz czerwcaz nim 1937 zostało skazanych siedmiu innych generałówwysokich dowódców Armi Czerwonej: [[Michaił Tuchaczewski]], [[Jona Jakir]], [[Robert Ejdeman]], [[August Kork]], [[Witalij Primakow]], [[Boris Feldman]], [[Ijeronim Uborewicz]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Wyrok śmierci na ośmiu generałów sowieckich | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 1 | data = Nr 130 z 13 czerwca 1937 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=40662}}</ref>. Stracony 1112 czerwca 1937. RehabilitowanyCiało [[kremacja|skremowano]] w 1956krematorium na [[Cmentarz Doński|Cmentarzu Dońskim]], prochy pochowano anonimowo.
 
Zrehabilitowany postanowanieniem [[Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR|Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR]] 31 stycznia 1957.
 
Trzykrotnie odznaczony [[Order Czerwonego Sztandaru|Orderem Czerwonego Sztandaru]].
Linia 19 ⟶ 45:
== Bibliografia ==
* ''Bolszaja Sowietskaja Encyklopedia'', t. 21 Moskwa 1975
* J.[[Janusz Odziemkowski]], ''Leksykon wojny polsko rosyjskiej 1919-1920'', Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 2004 {{ISBN|83-7399-096-8}}
* [[https://www.sakharov-center.ru/asfcd/martirolog/?t=page&id=12496 ''Путна Витовт Казимирович'']
 
 
{{SORTUJ:Putna, Witowt}}