HMS Erebus (1826): Różnice pomiędzy wersjami

|typ = ''[[Okręty bombowe typu Hecla|''Hecla'']]''

'''HMS Erebus''' – [[Royal Navy|brytyjski]] okręt, który został zwodowany w 1826 roku. Zbudowany jako [[okręt bombowy]], uczestniczył w wyprawach badawczych do [[Antarktyka|Antarktyki]] i [[Arktyka|Arktyki]]. Zaginął w trakcie poszukiwań [[Przejście Północno-Zachodnie|Przejścia Północno-Zachodniego]] w 1845 roku, jego wrak odnaleziono dopiero w 2014 roku.

Okręt został zbudowany według projektu Sir Henry’ego Peake’a i zwodowany w czerwcu 1826 roku w stoczni Pembroke w [[Walia|Walii]]{{r|vessels|ships}}. Nosił imię „Erebus”, pochodzące od [[Ereb]]u z [[Mitologia grecka|mitologii greckiej]], miejsca w [[Hades]]ie i boga uosabiającego ciemności podziemne{{r|ships|Erebus}}. Był to trzymasztowy [[żaglowiec]], uzbrojony w dwa trzytonowe [[moździerz]]e, jeden kalibru 13″13 [[cal]]i (330 mm), a drugi kalibru 10″10 cali (254 mm) i dziesięć dział: dwa [[Funt (masa)|sześciofuntowe]] i osiem dwudziestoczterofuntowych{{r|ships|cool}}. Jego masywna drewniana konstrukcja została zaprojektowana tak, żeby optymalnie rozkładać naprężenia wywołane odrzutem moździerzy i dział, przez co była wytrzymalsza niż konstrukcja podobnych okrętów epoki; zostało to później wykorzystane, aby stawić opór lodom mórz polarnych{{r|Erebus|cool}}. W wyprawach polarnych użyteczne były też jego obszerne ładownie, a małe [[zanurzenie]] ułatwiało zbliżanie się do brzegów{{r|cool}}.

Po dwóch latach służby na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] Erebus„Erebus” został skierowany na [[Ocean Południowy|wody antarktyczne]], pod dowództwem [[Kapitan (żegluga)|kapitana]] Rice’a. W 1839 roku jego dowódcą został [[James Clark Ross]], mający doświadczenie w wyprawach arktycznych. [[Ekspedycja Rossa]], w której oprócz Erebusa„Erebusa” brał udział także [[HMS Terror (1813)|HMS Terror„Terror”]], wyruszyła na południe 12 listopada 1840 r.roku z [[Hobart]] na [[Tasmania|Tasmanii]] i 1 stycznia 1841 roku przekroczyła [[koło podbiegunowe]]. 9 stycznia, po kilku dniach przebijania się przez [[pak lodowy]], Erebus„Erebus” i Terror„Terror” wpłynęły na otwarte morze, nazwane później [[Morze Rossa|Morzem Rossa]]. Okręty pływały po tym morzu do lutego, prowadząc różnorodne obserwacje, a w kwietniu powróciły do Hobart. Wyprawa odkryła między innymi [[Wulkan czynny|czynny wulkan]], nazwany imieniem okrętu – Mount [[Erebus]]. Następnego lata okręty powróciły do Antarktyki, lecz pak uwięził je od 18 grudnia do 1 lutego 1842 roku. 19 stycznia lód strzaskał stery okrętów i pozbawił Erebusa„Erebusa” [[Miedź|miedzianego]] poszycia. 13 marca okręty zderzyły się, Terror„Terror” stracił [[bukszpryt]], ale wydostał spomiędzy [[Góra lodowa|gór lodowych]], podczas gdy [[Reja|reje]] Erebusa„Erebusa” uderzały w nie, nie pozwalając opuścić niebezpiecznego miejsca. Ross wreszcie oswobodził okręt, żeglując [[Rufa|rufą]] naprzód. Okręty odpłynęły ku [[Falklandy|Falklandom]], a w grudniu ponownie ruszyły na wody polarne, w pobliże [[Półwysep Antarktyczny|Półwyspu Antarktycznego]]; lód nie pozwolił im jednak wpłynąć na [[Morze Weddella]] i zmusił do zawrócenia. 4 września 1843 Erebusroku „Erebus” i Terror„Terror” powróciły do [[Folkestone]] w [[Anglia|Anglii]]{{r|ships|cool}}.

W Anglii Erebus„Erebus” i Terror„Terror” zostały wyposażone w [[silnikSilnik parowy|silniki parowe]] z [[Lokomotywa parowa|lokomotyw]] o mocy 20 [[Koń parowy|HP]], każdy napędzający pojedynczą [[Śruba okrętowa|śrubę okrętową]]{{r|ships|cool2}}. Śrubę można było schować w kadłubie, aby uchronić ją przed uszkodzeniem przez lód. Innymi nowymi rozwiązaniami technologicznymi, jakie zastosowano w tej wyprawie, było centralne ogrzewanie parowe i dodatkowe wzmocnienia kadłuba. Zapasy miały wystarczyć na trzy lata, dla zapewnienia rozrywki okręt miał także bibliotekę i [[Pianola|pianolę]] z 50 utworami{{r|Erebus}}. Kapitanem Erebusa„Erebusa” i dowódcą wyprawy został [[John Franklin]], doświadczony badacz Arktyki. 19 maja 1845 roku okręty opuściły [[Greenhithe]] w Anglii i wyruszyły do Arktyki, na poszukiwanie [[Przejście Północno-Zachodnie|Przejścia Północno-Zachodniego]]. Po postoju na [[Grenlandia|Grenlandii]] i uzupełnieniu zapasów, oba okręty wypłynęły na [[Morze Baffina]] i przez [[Cieśnina Lancastera|Cieśninę Lancastera]] wpłynęły na wody [[Archipelag Arktyczny|Archipelagu Arktycznego]] w [[Kanada|Kanadzie]]. Okręty spędziły zimę 1845-461846 uwięzione w lodzie w pobliżu wyspy Beechey, a kiedy lody puściły, nie mogąc podążać dalej na zachód, skierowały się na południe. Lód uwięził je w 1846 roku w północnej części [[Cieśnina Wiktorii|Cieśniny Wiktorii]] i nie wypuścił co najmniej przez następne dwa lata. 22 kwietnia 1848 roku ocalali członkowie ekspedycji porzucili okręty i zginęli, próbując dotrzeć do cywilizacji. Pomimo intensywnych poszukiwań w II połowie [[XIX wiek]]u, okręty nie zostały odnalezione{{r|ships|cool2}}.

Wrak HMS Erebus„Erebus” został odnaleziony 2 września 2014 roku przez pracowników agencji Parks Canada. Dzień wcześniej na małej wyspie w zatoce Królowej Maud w pobliżu [[Wyspa Króla Williama|Wyspy Króla Williama]] znaleziono część [[żurawik]]a do wodowania łodzi ratunkowych, oznaczonego dwoma szerokimi grotami strzał Royal Navy i drewnianą zatyczkę otworu łańcucha kotwicznego, co sprawiło, że przekierowano tam poszukiwania. Wrak jest w dobrym stanie, stoi na [[Stępka|stępce]]{{r|finding}}. Część pokładu ponad kajutą Franklina została zniszczona przez lód. Okręt spoczywa znacznie dalej na południe niż miejsce, w którym został opuszczony; być może niektórzy ocalali członkowie wyprawy powrócili na niego i próbowali przedostać się na południe, zanim zginęli{{r|star}}.