Wysiedlenia Polaków z Kraju Warty: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wysiedlenia Polaków z WielkopolskiKraju 1939-1941Warty''' – wysiedlenia Polaków oraz Żydów obywateli polskich z okupowanej [[Wielkopolska|Wielkopolski]] (niem. ''[[Kraj Warty|Wartheland]]'') będące częścią wielkiej akcji przesiedleńczej tzw. ''[[Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców|Generalsiedlungsplan]]'' dokonanychdokonane przez [[Niemcy|Niemców]] w latach 1939-19411939–1941.<ref>Maria Rutowska, ''Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa 1939-1941'', Poznań 2003.</ref>

Wysiedlenia związane były z niemiecką doktryną polityczną i wojskową [[III Rzesza|III Rzeszy]] tzw. [[Lebensraum]] – „poszerzania przestrzeni życiowej”<ref>Marian Zgórniak, ''„Lebensraum” w doktrynie politycznej i wojskowej III Rzeszy'', „Studia Historyczne” R. 23, 1980, z. 4, s. 621-632621–632.</ref> inspirowaną tradycyjnymi niemieckimi koncepcjami geopolitycznymi znanymi jako [[Drang nach Osten]] – parcia na wschód. Sposób realizacji tych celów zawarto w opracowanym przez dra [[Erhard Wetzel|Erharda Wetzela]] – kierownika Wydziału Polityki Rasowej w Ministerstwie Rzeszy, planie [[Generalny Plan Wschodni|Generalplan Ost]] przewidującym zyskanie tej przestrzeni na wschodzie. Plan przesiedleńczy (''Generalsiedlungsplan'') stanowił jeden z najważniejszych punktów zawartych w generalnym planie wschodnim i przewidywał przekształcenie grupy ok. 14 mln ludzi w niewolników w charakterze siły roboczej oraz wysiedlenie na [[Syberia|Syberię]] lub wyniszczenie 51 milionów Słowian (w tym 80-8580–85%<ref>„85% wszystkich Polaków – 20 mln”: Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 2004, {{ISBN|83-01-14179-4}}, tom 3, s. 267.</ref><ref>„Spośród Polaków wysiedleniu ulec miało 80 do 85% (...)z ludności „zachodnio-ukraińskiej” 65%, a z białoruskiej 75%”: Czesław Madajczyk „Generalna Gubernia w planach hitlerowskich. Studia”, PWN, Warszawa, 1961, s. 96.</ref><ref>„Pod bezpośrednim nadzorem Himmlera opracowano tzw. Generalny Plan Wschodni (General Plan Ost). Przewidywał on przesunięcie granicy etnicznej Rzeszy o około 1000 km na wschód i przeznaczenie zajętych w ten sposób terenów dla niemieckich osadników. Miejscowa ludność, Słowianie i inne narody, miały być wysiedlone za Ural lub w części wyniszczone. '''Tą akcją przewidywano m.in. objęcie 80-8580–85% Polaków...'''”: fragment pracy zbiorowej „Rezydencja śmierci” ze strony internetowej [http://www.auschwitz.org.pl/publikacje/index.php?language=PL&ksiazka=183&mode=ksiazka&submode=fragmenty Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau].</ref> [[Polska|Polaków]], 50%<ref>Andrzej Szcześniak: ''Generalplan Ost. Plan Zagłady Słowian''. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2001, s. 6-176–17. {{ISBN|83-88822-03-9}}.</ref> [[Czechy|Czechów]] i [[Morawy|Morawian]], 65% [[Ukraina|Ukraińców]] i 75% [[Białoruś|Białorusinów]], a także bliżej nieokreśloną liczbę [[Rosja]]n i [[Tatarzy|Tatarów Krymskich]]). Na terenach przeznaczonych pod kolonizację planowano osiedlić w ciągu pierwszych 10 lat realizacji planu 4 mln osadników niemieckich<ref name=autonazwa1>Nowa Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2004, s. 267 (tom 3). {{ISBN|83-01-14179-4}}.</ref>, a w dalszych latach kolejne 6 mln<ref name=autonazwa1 />, oraz dodatkowo ludność z innych krajów germańskich. Plan przewidywał docelowo m.in. przesiedlenie 80–85% ludności polskiej na [[Syberia|Syberię]]. „Plan przewiduje wysiedlenie 80-8580–85% Polaków, tzn. (...) miałoby zostać wysiedlonych 16-20,4 miliona Polaków, podczas gdy 3-4,8 miliona Polaków miałoby pozostać na niemieckim terenie osiedleńczym”<ref>Dok. norymb. NG-2325, Odpis z: „Biuletyn GKBZH w Polsce”, t. 5, s. 211 nn. za „Okupacja i Ruch Oporu w Dzienniku Hansa Franka 1939-1945” Tom I 1939-1942 KiW, Warszawa 1972.</ref>. Pozostałych Polaków planowano przeznaczyć do niewolniczej pracy<ref>{{Cytuj|tytuł = Nowa Encyklopedia Powszechna PWN |data = 2004 |isbn = 83-01-14179-4 |wolumin = 3 |inni = Bartłomiej Kaczorowski (red.); Wojciech Baturo (red.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe |s = 267 |oclc = 830615777 }}</ref> w charakterze siły roboczej.

W pierwszej kolejności wysiedlano z [[Kraj Warty|Kraju Warty]] do [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] Żydów oraz Polaków – ziemian i przedsiębiorców, którym bez rekompensat odbierano majątki<ref>[http://tygodnik.onet.pl/1,41567,druk.html „Poligon Greisera”], Anna Gruszecka 16.02.2010, Tygodnik Powszechny.</ref>. Wysiedlenia te rozpoczęły się już 4 grudnia 1939 roku z okolic [[Gostyń|Gostynia]]<ref>[http://archive.is/QAY5t Pierwsze wysiedlenia gostynian do Generalnego Gubernatorstwa].</ref><ref>Zofia Hejnowicz-Nagler, „Chmury nad domem”, Poznań 1971.</ref> Do końca 1939 r. wysłano do GG ok. 80 transportów – ogółem 87 883 osób. Do końca 1940 r. wysiedlenia objęły już ponad 250 tys. osób<ref>Maria Rutowska, „Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa 1939-1941” Instytut Zachodni, Poznań 2003, {{ISBN|83-87688-42-8}}.</ref>, do połowy marca 1941 ponad 280 tysięcy. Wysiedleńcy byli kierowani do Centrali Przesiedleńczej w Poznaniu (niem. ''Umwandererzentralstelle in Posen'') założonej 11.XI.1939 r. gdzie przewożono ich koleją do obozów przesiedleńczych w Generalnym Gubernatorstwie.

* Temat wysiedleń z Wielkopolski podejmuje niemiecko-polski film dokumentalny w reż. Jacka Kubiaka, Klausa Salge, Janusza Zemera pt. „Jasnowłosa prowincja” zrealizowany w 70. rocznicę wybuchu wojny<ref>[http://www.poznan.pl/mim/public/oswiata/news.html?co=print&id=35812&instance=1014&lang=pl&parent=0 „Jasnowłosa prowincja” recenzja].</ref>. Jego bohaterami są trzej mężczyźni: Helmut Steinitz, poznański Żyd, ocalały z zagłady, Dieter Bielenstein, [[Przesiedlenia Niemców bałtyckich w czasie II wojny światowej|Niemiec przesiedlony z Łotwy]], który żył w Poznaniu w zagrabionym Polakom mieszkaniu, oraz Henryk Jaszcz, poznaniak, który po wysiedleniu spędził wojnę w [[Ostrowiec Świętokrzyski|Ostrowcu Świętokrzyskim]]. Film miał premierę zagraniczną na antenie niemiecko-francuskiego kanału ARTE[[Arte]]. Dziennik „Le„[[Le Figaro”Figaro]]” nazwał go „pasjonującym dokumentem” o przeprowadzanych przez Hitlera i Himmlera „czystkach etnicznych”<ref>[http://akwielkopolska.pl/index/index/tpak/2,3,5,93,Projekcja_filmu__quot_Jasnowlosa_Prowincja_quot_,Strona1,1.html Projekcja filmu „Jasnowłosa Prowincja”<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Reżyser został nagrodzony [[Polsko-Niemiecka Nagroda Dziennikarska im. Tadeusza Mazowieckiego|Polsko-Niemiecką Nagrodą Dziennikarską]] w roku 2010.<ref>Piotr Bojarski: [http://poznan.wyborcza.pl/poznan/1,36001,7990554,Nagrodzili_film_o_wygnanych_Wielkopolanach.html#ixzz1AJ39XtuE Piotr Bojarski „Nagrodzili film o wygnanych Wielkopolanach”], Gazeta Wyborcza, Poznań, 2010-06-08].</ref>