Johann Christian Ruberg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m red |
m red |
||
Linia 2:
'''Johann Christian Ruberg''' (ochrzczony [[4 września]] [[1746]] w [[Lüttgenrode]], zm. [[5 września]] [[1807]] w [[Ławki (Mysłowice)|Ławkach]]) – niemiecki wynalazca w dziedzinie metalurgii<ref>[http://de.wikisource.org/wiki/ADB:Ruberg,_Johann_Christian Allgemeine Deutsche Biografie:Ruberg, Johann Christian w Allgemeine Deutsche Biografie, kopia w Wikisource)]</ref>.
Niewiele wiadomo o jego dzieciństwie i młodości. Z zapisów kronikarza Schaeffera wynika, że rozpoczął studia teologiczne na uniwersytecie, które przerwał z braku funduszy i powrócił do domu rodzinnego, gdzie zajął się przeprowadzaniem eksperymentów na zbieranych w [[Harz|górach Harzu]] minerałach i kamieniach<ref name=":0"
Zwerbowany do pracy na Górnym Śląsku, przybył w styczniu 1780 roku do [[Pszczyna|Pszczyny]] i podjął służbę u księcia pszczyńskiego [[Fryderyk Erdmann Anhalt-Köthen|Fryderyka Erdmann Anhalt-Köthen]]<ref>{{Cytuj |autor = Katarzyna Piotrowiak |tytuł = Jak mistrz szukał i znalazł |data = 2 stycznia 2004 |data dostępu = 2018-07-16 |opublikowany = Gazeta Wyborcza (dodatek katowicki) |url = http://www.mdhmyslowice.pl/index.php/sample-sites/hutnictwo-cynku/557-jak-mistrz-szukal-i-znalazl-gazeta-wyborcza-dodatek-katowicki-2-stycznia-2004-r}}</ref>[[Fryderyk Erdmann Anhalt-Köthen|.]] Został sztygarem w kopalni [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”|Emanuelssegen]] w Murckach. Równolegle zarządzał hutą szkła w [[Wesoła (Mysłowice)|Wesołej]], obecnie dzielnicy Mysłowic, gdzie opracował szereg wynalazków w zakresie produkcji szkła.
Linia 8:
W 1792 r. udało mu się wytopić prostą metodą cynk, ale w związku z niewyjaśnionym mankiem w kasie huty, został odwołany. Po śmierci starego księcia wrócił do łask, nowego księcia Ferdynanda zainteresowały projekty budowy pieca do produkcji cynku<ref name=":0" />. Eksperymentował z wytopem cynku w piecach szklarskich, czego wynikiem był projekt pieca z czterema [[mufla]]mi. Według tego projektu w 1798 powstała huta cynku położona w pobliżu huty szkła<ref>{{Cytuj |autor = Agnieszka i Leonard Czarnotowie |tytuł = Pierwszy piec do wytopu cynku metodą śląską |data = 5 czerwca 2014 |data dostępu = 2018-07-15 |opublikowany = Gazeta Mysłowicka |url = http://gazetamyslowicka.com/historia/miasto/2014/06/pierwszy-piec-do-wytopu-cynku-metoda-slaska/}}</ref>.
Opracowana przez Ruberga metoda produkcji cynku na wielką skalę (nazywana ''śląską metodą'') wykorzystywała poziome [[Piec muflowy|piece muflowe]] do operacji ciągłej (tzn. załadunek wsadu i wyładunek produktu odbywał się bez oziębiania)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Teofil Jamrozy, Eugeniusz Rączka |tytuł = Johann Christian Ruberg: twórca technologii produkcji cynku na ziemiach polskich |data = 1999 |data dostępu = 2018-07-15 |isbn = 8390548518 |miejsce = Katowice |wydawca = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego w Polsce |oclc = 69625384}}</ref>. Ten wynalazek spowodował znaczny wzrost opłacalności i zmniejszenie wkładu robocizny w przemysłowej produkcji cynku. Książę pszczyński chronił swoją tajemnicę przemysłową, ale jeden z niezadowolonych pracowników Antoni Ziobro, zbiegł z huty księcia pszczyńskiego i zaproponował swoją wiedzę urzędnikom [[Królestwo Prus|pruskiego państwa]]. Znalazł zatrudnienie w [[Chorzów|Hucie Królewskiej]], a technologia stała się powszechnie znana<ref>{{Cytuj |autor = Przemysław Kucharczak |tytuł = Ziobro zdradził |czasopismo = Gość Katowicki |data = 2015-04-01 |data dostępu = 2018-07-16 |wolumin = 2015 |numer = 14 |url = https://katowice.gosc.pl/doc/2413293.Ziobro-zdradzil/}}</ref>. W rezultacie powstał wielki przemysł cynku na Śląsku<ref>Ernest Alfred Smith, "The Zinc Industry", BiblioBazaar, LLC, {{ISBN|0554786575}}, {{ISBN|9780554786575}}, 2008.</ref>, przez długi czas będący jednym z największych na świecie.
Ruberg zmarł w nędzy i jest pochowany w nieznanym miejscu cmentarza ewangelickiego w Hołdunowie, dziś dzielnicy [[Lędziny|Lędzin]]. Szkoła Podstawowa nr 3 w Lędzinach otrzymała w roku 2000 jego imię<ref>Piotr Greiner w "Moja Ziemia Katowice", Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, Katowice, 2004 [http://www.multi.pless.pl/bractwo/ksiazka/C.pdf pdf]</ref>.
| |||