Ozyrys: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 27:
|wikisłownik = Ozyrys
}}
'''Ozyrys''' ([[język egipski|egip.]] ''Isir'' lub ''Iszir'') – w [[Mitologia egipska|mitologii egipskiej]] bóg [[śmierć|śmierci]] i odrodzonego [[życie|życia]], Wielki Sędzia zmarłych. Syn bogini [[Nut]] i boga [[Geb]]a, brat [[Set (bóg)|Seta]], [[Izyda|Izydy]] i [[Neftyda|Neftydy]]. Poślubił [[Izyda|Izydę]], był władcą ziemi, podziemi i krainy umarłych ([[Pola Jaru]]). Miał dwóch synów: [[Anubis]]a z Neftydą i [[Horus]]a z [[Izyda|Izydą]].<ref>{{Cytuj |autor = Kamil Kuraszkiewicz |tytuł = "Trwała jest władza królewska jak Ra na niebie". Faraon jako wcielenie boga |czasopismo = Pomocnik historyczny |data = 2018 |issn = 2391-7717 |numer = 03/2018}}</ref> Główny ośrodek kultu: Abydos i Busiris.
== Historia ==
Przed wiekami nauczył ludzi uprawy roli. Został zabity przez swojego brata [[Set (bóg)|Seta]], a potem z Izydą, która poskładała jego członki spłodził [[Horus]]a. Następnym razem jednak [[Izyda]] znalazła i poskładała w [[mumia|mumię]] wszystkie części ciała Ozyrysa z wyjątkiem [[prącie|prącia]]. Organ ten bowiem zaginął na dnie [[Nil]]u, gdzie wrzucił zwłoki brata morderca (ten epizod gwarantował i tłumaczył żyzne wylewy rzeki). Ozyrys nie mógł żyć na ziemi, ale żył w zaświatach.<ref name=":0">{{Cytuj |autor = R. Hamilton |tytuł = Starożytny Egipt |data = 2008 |isbn = 978-1-4075-1978-4 |wydawca = Parragon |s = 28-29, 34-35}}</ref>
Przedstawiany był w postaci człowieka w koronie ''atef'' na głowie z insygniami władzy królewskiej w dłoniach - berłem ''heka'', symbolizującym władzę, oraz biczem ''neheh'', symbolizującym wieczność, spowity w bandaże na kształt mumii z twarzą malowaną zielonym kolorem. Symbolem Ozyrysa był filar ''[[Dżed]]''. Jego personifikacją było lunarne bóstwo [[Aah|Jah]]. Główny ośrodek kultu: Abydos i Busiris.▼
Został zabity, a następnie wskrzeszony przez bogów, stał się władcą świata podziemnego i sędzią zmarłych. Z biegiem czasu przemienił się w uniwersalnego boga - najważniejszy przejaw panteistycznego bytu.
== Sposób przedstawiania ==
W ikonografii przedstawiany jako mężczyzna z koroną atef (ozdobioną piórami). Jego symbolem był filar dżed wyrażający trwanie. Za inkarnacje Ozyrysa uważani byli faraonowie. Za panowania Ptolemeusza I (IV-III w. p.n.e.) z połączenia duchownych pierwiastków greckich i egipskich rozwinął się kult Serapisa trwający jeszcze w okresie Cesarstwa Rzymskiego.▼
▲Przedstawiany był w postaci człowieka w koronie ''atef'' na głowie z insygniami władzy królewskiej w dłoniach - berłem ''heka'', symbolizującym władzę, oraz biczem ''neheh'', symbolizującym wieczność, spowity w bandaże na kształt mumii z twarzą malowaną zielonym kolorem. Symbolem Ozyrysa był filar ''[[Dżed]]''. Jego personifikacją było lunarne bóstwo [[Aah|Jah]]
== Znaczenie ==
▲
Wierzono, że ziemia leży na ciele Ozyrysa. Ponadto według starożytnych Egipcjan wypływał z niego Nil<ref>{{Cytuj |autor = joanna.orlowska-stanislawska.author |tytuł = Starożytni Egipcjanie: najwięksi czciciele życia |data dostępu = 2018-07-21 |url = http://www.national-geographic.pl/national-geographic/historia/egipcjanie-najwieksi-czciciele-zycia |język = pl}}</ref>.
== Ozyrys w kulturze ==
W czasach nowożytnych do największych dzieł wspominających Izydę i Ozyrysa należy [[singspiel]] [[Wolfgang Amadeus Mozart|Wolfganga Amadeusa Mozarta]] ''[[Czarodziejski flet (KV 620)]]''.
| |||