Ziemia dobrzyńska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuje drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 4:
[[Plik:Polska-woj-z.dobrzynska.png|mały|250px|Położenie ziemi dobrzyńskiej na mapie [[Polska|Polski]] z zaznaczonymi województwami i powiatami.]]
[[Plik:Polska-hydr-z.dobrzynska.png|mały|250px|Ziemia dobrzyńska na mapie hydrograficznej [[Polska|Polski]].]]
 
'''Ziemia dobrzyńska'''<ref>{{Cytuj|redaktor=A. Markowski|tytuł=Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN | wydawca = PWN | miejsce = Warszawa | data = 1999 | s = 1406}}</ref> – [[ziemia (administracja)|jednostka terytorialna]] w dawnej Polsce, obejmująca tereny dzisiejszego [[województwo kujawsko-pomorskie|województwa kujawsko-pomorskiego]], na północny wschód od [[Włocławek|Włocławka]], między rzekami: [[Wisła|Wisłą]], [[Drwęca|Drwęcą]], [[Rypienica|Rypienicą]], Pisiakiem, [[Pisia (dopływ Brynicy)|Pissą]], [[Brynica (dopływ Drwęcy)|Brynicą i]] [[Skrwa|Skrwą]]<ref> {{cytuj|autor = Mirosław Krajewski| tytuł = O właściwą pisownię nazwy własnej „Ziemia Dobrzyńska” na tle jej odrębności i trwałości historycznej oraz kulturowej, | opublikowany = „Rocznik Dobrzyński”, t. 1 | data = 2017 | s = 12 | url = http://www.krajewskimiroslaw.pl/_media/docs/Nazwa%20Ziemia%20Dobrzynska%20-%202017.pdf|data dostępu = 2017-12-21}}</ref>.
 
Linia 24 ⟶ 23:
 
== Historia ==
We wczesnym [[średniowieczeŚredniowiecze|średniowieczu]] należała do [[Mazowsze|Mazowsza]]. Konrad Mazowiecki w [[1222]] roku nadał Dobrzyń nad Wisłą i jego okolice zakonowi Rycerzy Chrystusowych ([[Bracia dobrzyńscy|Braci Dobrzyńskich]]), a w [[1228]] roku nadał im w całości kasztelanię dobrzyńską. Natomiast w [[1226]] roku zostali sprowadzeni [[zakon krzyżacki|Krzyżacy]], którzy w dwa lata później otrzymali [[Ziemia chełmińska|ziemię chełmińską]]. Gdy Bracia Dobrzyńscy połączyli się z Krzyżakami, Konrad nalegał na zwrot kasztelanii dobrzyńskiej. W 1235 odzyskał ją, ale musiał się zrzec ziemi chełmińskiej na rzecz Krzyżaków. Ziemią dobrzyńską władali potem [[Władcy ziemi dobrzyńskiej|potomkowie Konrada]].
 
W 1329 roku Krzyżacy najechali na Polskę i zajęli ziemię dobrzyńską; później zdobyli także [[Kujawy]] (1332). W 1339 roku [[Proces warszawski 1339|sąd papieski]] nakazał Zakonowi zwrot ziemi dobrzyńskiej Polsce. W 1343 roku król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] zawarł z Zakonem krzyżackim [[Pokój kaliski 1343|pokój w Kaliszu]] w wyniku czego ziemia dobrzyńska wróciła do Polski.
 
{{fakt|Obszarem tym zarządzał z grodu w [[Bobrowniki (województwo kujawsko-pomorskie)|Bobrownikach]] piastowski książę Władysław Garbaty, który zmarł w 1351 lub 1352 r. Wtedy ziemia dobrzyńska trafiła pod bezpośrednie władanie Króla Polskiego, którym był wtedy Kazimierz III Wielki.|data=2015-05}}
 
W 1379 roku ziemię dobrzyńską otrzymał od króla Ludwika Węgierskiego w lenno książę [[Władysław Opolczyk]]. W maju 1391 roku Władysław Opolczyk zastawił zamek w Złotorii i pięć pobliskich wsi [[Zakon krzyżacki|Zakonowi Krzyżackiemu]]. Spotkało się to z reakcją króla [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]], który wysłał wojska pod dowództwem rycerza [[Krystyn z Ostrowa|Krystyna z Ostrowa]], aby zajęły ziemię dobrzyńską. Wojska polskie zajęły całą ziemię dobrzyńską, jednak część rycerstwa Opolczyka pod dowództwem [[Iwan z Rudomina|Iwana z Rudomina]] stawiło opór królewskim wojskom, zamykając się w [[Zamek w Bobrownikach|zamku w Bobrownikach]]. Wojska królewskie oblegały zamek jednak musiały wkrótce odstąpić, ponieważ na odsiecz Opolczykowi przybyło wojsko krzyżackie. W maju 1392 roku Władysław Opolczyk zastawił całą ziemię dobrzyńską krzyżakom za 50 tysięcy florenów węgierskich<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Kuczyński| imię = Stefan| autor link = | tytuł =Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-14111409–1411 | wydawca = MON| miejsce = Warszawa| rok = 1955| strony = 81| isbn = }}</ref>. W 1404 podpisano [[pokój w Raciążu]] dzięki któremu ziemia dobrzyńska została w 1405 roku wykupiona przez Polskę za 50 tys. [[floren]]ów węgierskich.
 
W sierpniu 1409 po wypowiedzeniu wojny Polsce wojska krzyżackie opanowały [[Dobrzyń nad Wisłą|Dobrzyń]], [[Rypin]], [[Lipno]], [[Bobrowniki (województwo kujawsko-pomorskie)|Bobrowniki]], a 2 września Krzyżacy po 8 dniowym oblężeniu zdobyli [[zamek w Złotorii]] wycinając przy tym polską załogę przy dźwiękach muzyki<ref>{{Cytuj | url=http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,22026187,ulrich-von-jungingen-wielki-mistrz-krzyzakow-dlaczego.html | tytuł=Ulrich von Jungingen, wielki mistrz Krzyżaków. Dlaczego poniósł klęskę w bitwie pod Grunwaldem?<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=wyborcza.pl | język=pl | data dostępu=2018-01-24}}</ref>. W [[1411]] roku na mocy [[Pokój toruński (1411)|I pokoju toruńskiego]] ziemia dobrzyńska wróciła do Polski.
 
== Herb ==