Order Domowy Nassauski Lwa Złotego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Wipur (dyskusja | edycje)
m różne poprawki
Linia 14:
|baretka 2 =
|baretka 2 opis =
|ustanowiono = [[29 stycznia]] [[1858]]
|wielkość =
|kruszec =
Linia 23:
|commons = Category:Order of the Golden Lion of Nassau
}}
'''Order Domowy Nassauski Lwa Złotego'''<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Stanisław Łoza]], Stanisław Bieńkowski | tytuł = Ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne. Co wiedziec o nich należy | wydawca = Główna Księgarnia Wojskowa | miejsce = Warszawa | data = 1928 | strony = 54}}</ref><ref>Wiesław Bończa-Tomaszewski: ''[http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=85516 Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak]''. Warszawa-Kraków: 1939, s. 486</ref> ([[Język niderlandzki|nl.]]: ''Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau'', [[język francuski|fr.]]: ''Ordre du Lion d'Or de la Maison de Nassau'') – wspólne [[odznaczenie]] dwóch gałęzi dynastii [[Nassau (dynastia)|Nassau]], panujących w [[Holandia|Królestwie Niderlandów]] i [[Luksemburg|Wielkim Księstwie Luksemburga]], nadawane od [[1858]] i pozostające do wyłącznej dyspozycji monarchy<ref name=ph>Paul Hieronymussen: ''Orders and Decorations of Europe in Colour'', Nowy Jork: MacMillan, 1967. s. 155- i 156</ref>.
 
== Historia ==
Odznaczenie zostało ustanowione 29 stycznia 1858 przez króla Niderlandów (w [[unia personalna|unii personalnej]] także wielkiego księcia Luksemburga) [[Wilhelm III Holenderski|Wilhelma III Orańskiego-Nassau]] oraz jego krewnego [[Adolf (wielki książę Luksemburga)|Adolfa Nassau-Weilburg]], następcy tronu w Luksemburgu, wówczas jeszcze panującego księcia w niemieckim [[Księstwo Nassau|księstwie Nassau]]{{r|mg}}, [[aneksja|anektowanym]] w 1866 przez [[Królestwo Prus|Prusy]].
 
Posiadało od początku bardzo ekskluzywny charakter i tylko jedną klasę kawalera i nadawane być mogło tylko członkom rodów panujących, dygnitarzom z tytułem ''„Ekscelencji”''„ekscelencji” na stanowisku co najmniej [[ambasador]]aambasadora, [[premier]]apremiera, [[Generał#Stopnie generalskie w innych armiach|generała dywizji]] czylub [[arcybiskup]]a oraz wysokim dostojnikom dworskim{{r|ph}}.
 
13 marca 1873 król Wilhelm III, pragnąc nadać orderowi charakter ogólnego odznaczenia za zasługi, rozszerzył go o trzy nowe klasy (piątą klasę dodał 29 marca 1882) według znanego schematu [[Legia Honorowa|Legii Honorowej]], dodając stopnie Wielkiego Oficera, Komandora, Oficera i Kawalera<ref name=mg>[[Maximilian Gritzner]]: ''[https://archive.org/details/handbuchderritt00gritgoog Handbuch der Ritter- und Verdienstorden aller Kulturstaaten der Welt]''. Lipsk: 1893, s. 215-217215–217</ref>, na co książę Adolf się nie zgodził, pozostając przy I klasie nadawanej przez siebie jako prywatny [[order domowy]]. W 1892, dwa lata po objęciu tronu Luksemburga, Adolf odwołał reformy Wilhelma III i przywrócił order do pierwotnej formy ekskluzywnego jednoklasowego odznaczenia.
 
W skutekwyniku umowy z 1905 roku pomiędzymiędzy wielkim księciem [[Adolf (wielki książę Luksemburga)|Adolfem Luksemburskim]] a królową [[Wilhelmina (królowa Holandii)|Wilhelminą Holenderską]]<ref name=hd>{{Cytuj książkę | tytuł = Honorary distinctions of the Grand Duchy of Luxembourg | wydawca = Service information et presse du gouvernement | miejsce = Luksemburg | data = 2007 | url = http://web.archive.org/web/20120509094045/http://www.gouvernement.lu/publications/luxembourg/Distinctions_honorifiques/Distinctions_GB_DEF_Internet.pdf | isbn = 978-2-87999-162-7}}</ref>, odznaczenie zostało odnowione 20 maja 1906{{r|ph}} i odtąd ma podwójny charakter – w Holandii jest [[Order domowy|orderem domowym]], nadawanym przez monarchę według własnego uznania za szczególne zasługi wobec dynastii (ósmym w kolejności [[odznaczenie państwowe|odznaczeń państwowych]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-27600.html | tytuł = ''Besluit draagvolgorde onderscheidingen'' | opublikowany = officielebekendmakingen.nl | język = nl | data = 2013-07-25 | data dostępu = 2015-11-26}}</ref>), a w Luksemburgu najwyższym orderem państwowym{{r|hd}}. [[Wielki mistrz|Wielkim Mistrzemmistrzem]] są wspólnie monarchowie obu krajów. Książęta, bracia i synowie obu tych głów państw są od urodzenia kawalerami orderu, a od 1984 holenderskie księżniczki są odznaczane w momencie uzyskania pełnoletnościpełnoletniości<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.koninklijkhuis.nl/onderwerpen/onderscheidingen/inhoud/huisorden | tytuł = ''Huisorden'' | praca = Onderscheidingen | opublikowany = koninklijkhuis.nl | język = nl | data dostępu = 2015-11-26}}</ref>.
 
== Insygnia ==
Insygnia orderu to oznaka na wielkiej [[Wstęga orderowa|wstędze orderowej]] i [[gwiazda orderowa]]. Oznaką jest [[emalia|emaliowany]] obustronnie na biało [[krzyż maltański]] ze złotym obramowaniem. W [[medalion (jubilerstwo)|medalionie]] [[Awers i rewers|awersu]] znajduje się [[herb]] dynastii Nassau, złoty [[Lew afrykański|lew]] w niebieskim polu, a w medalionie rewersu [[dewiza]] domu Nassau i orderu "Je maintiendrai" (''Zachowam''). Między ramionami krzyża znajdują się złote stylizowane [[monogram]]y "N"„N” (''od Nassau'').
 
Order noszony jest na żółtej wstędze z obustronnymi niebieskimi [[bordiura]]mi, z prawego ramienia na lewy bok.
 
Gwiazda orderu jest srebrna, ośmiopromienna i nosi na sobie medalion awersu oznaki, otoczony napisem "''Je maintiendrai"''.
 
== Odznaczeni ==
Linia 49:
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.unofficialroyalty.com/current-monarchies/luxembourg-royals/luxembourg-orders-and-honours/ Luxembourg Orders and Honours]. unofficialroyalty.com
__notoc__
 
{{Holenderskie odznaczenia}}
{{Luksemburskie odznaczenia}}