Myślenice: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Cofnięcie zmian. Lekcja zkaończona. |
Andrzei111 (dyskusja | edycje) m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 43:
|bip =
}}
'''Myślenice''' – [[miasto]] powiatowe w [[województwo małopolskie|woj. małopolskim]], siedziba [[Myślenice (gmina)|gminy miejsko-wiejskiej Myślenice]]. Jest jednym z ośrodków miejskich [[aglomeracja krakowska|aglomeracji krakowskiej]].
Linia 71 ⟶ 70:
Okres świetności miasta skończył się w 1557 roku, kiedy to [[Spytek Wawrzyniec Jordan (1518–1568)|Spytek Wawrzyniec Jordan]] przekazał Myślenice kasztelanii krakowskiej. Krakowscy rządcy byli bardziej zajęci problemami wielkiego miasta, toteż Myślenice zaczęły podupadać. O miasteczku przypomniano sobie w latach trzydziestych i czterdziestych XVII wieku, kiedy do Myślenic trafił cudowny obraz Matki Boskiej. Kolejną degradację miasto przeżyło po [[Potop szwedzki|potopie szwedzkim]], w wyniku którego spłonęły dwa kościoły, a maryjne wota zostały rozkradzione.
Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze Polski]] Myślenice zostały włączone do terytorium cesarstwa austriackiego.
W 1908, z inicjatywy [[Stanisław Pardyak|Stanisława Pardyaka]] powstaje [[I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach|Gimnazjum w Myślenicach]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.myslenicki.pl/pl/content/view/1535/158/ | tytuł = Historia | opublikowany = myslenicki.pl | data dostępu = 2017-11-27}}</ref>. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] burmistrzem miasta został [[Jan Dunin-Brzeziński]], który w czasie wojny był dowódcą [[2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich|2 pułku Szwoleżerów Rokitniańskich]]. O Myślenicach jeszcze raz było głośno w 1936 roku, kiedy [[Adam Doboszyński (polityk)|Adam Doboszyński]] zorganizował „[[Adam Doboszyński (polityk)#Wyprawa myślenicka|Wyprawę myślenicką]]”, w trakcie której rozbrojono posterunek policji, zdemolowano kilka sklepów żydowskich na rynku oraz próbowano podpalić [[Synagoga|bożnicę]]. W czasie drugiej wojny światowej Myślenice znajdowały się pod niemiecką okupacją od 5 września 1939. W tym czasie dwukrotnie miasto było pacyfikowane (29 VI 1940 r. i 29 IV 1942 r.). Myślenice zostały wyzwolone 22 stycznia 1945 roku przez oddziały 38 armii 4. Frontu Ukraińskiego<ref>{{cytuj|tytuł=Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945|wydawca=Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa / Sport i Turystyka|data=1988|isbn=83-217-2709-3|s=368}}</ref>.
Linia 89 ⟶ 90:
Centralnym i najważniejszym punktem miasta jest rynek o kształcie zbliżonym do prostokąta z pierzejami długimi na 120/100/80/115 metrów. Został on wytyczony w roku 1458 według [[Prawo magdeburskie|prawa magdeburskiego]]. W wieku XVIII powstawały przy nim pierwsze murowane domy, najstarszym z nich jest „Kamienica Obońskich” mieszcząca się pod numerem 27. Na płycie rynku znajdują się dwa symbole miasta: studnia-fontanna „Tereska” – pochodzący z końca XIX wieku żeliwny posąg z czeskiej odlewni w [[Blansko|Blansku]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko = Wójcik-Jackowski|imię = Sebastian|tytuł = Tereska jest czeska|czasopismo = Gazeta Myślenicka|wolumin = 31/2012|data = 2012-08-23|issn = 1232-0080}}</ref> oraz pomnik [[Święty Florian|Świętego Floriana]] z XVIII wieku.
Kościół parafialny [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Myślenicach|pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny]] znajduje się przy ulicy Piotra Skargi, w pobliżu zachodniej pierzei rynku. Został zbudowany w roku 1466 w [[Architektura gotycka w Polsce|stylu gotyckim]], a następnie przeszedł wiele modernizacji, które wniosły wiele elementów [[Architektura renesansu w Polsce|architektury renesansowej]] i [[Architektura barokowa w Polsce|barokowej]]. Najstarszą częścią jest prezbiterium oraz nawa główna, z następnych wieków pochodzą zachowane części kościoła, w tym kaplice: Serca Pana Jezusa oraz Matki Bożej, w której znajduje się obraz Matki Boskiej Myślenickiej. Obraz ten wg tradycji powstał w XVI wieku w [[Rzym]]ie i stanowił własność papieża [[Sykstus V|Sykstusa V]], do Myślenic natomiast trafił w roku 1624, a pod koniec XVII wieku został uznany za [[Cudowny wizerunek|cudowny]]. Dokonane badania świadczą jednak, że jest to dzieło z kręgu manierystów praskich powstałe albo w Czechach albo już w Polsce w Krakowie<ref>{{Cytuj |autor = Paweł Pencakowski |tytuł = Obraz Matki Boskiej Myślenickiej jako pierwowzór obrazu Matki Boskiej Kalwaryjskiej. Studia i materiały Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Kraków 1995. Tom V. |data = 1995}}</ref>.
[[Dom Grecki w Myślenicach|Dom Grecki]], murowany budynek znajdujący się przy ulicy Sobieskiego 3 został wybudowany w końcu XVII wieku jako dom zajezdny. Początkowo był parterowy, a od roku 1818 jednopiętrowy. Nazwę zawdzięcza goszczeniu licznych kupców [[Ormianie|ormiańskich]], nazywanych wtedy przez miejscowych Grekami. Od drugiej połowy dwudziestego wieku pełni funkcję siedziby [[Muzeum
Kościół [[Kościół św. Jakuba w Myślenicach|pw. Świętego Jakuba Apostoła]] został wybudowany pod koniec wieku XV w miejscu najstarszego kościoła w Myślenicach. Podobnie jak kościół parafialny, powstał w [[Architektura gotycka w Polsce|stylu gotyckim]], lecz przez liczne przebudowy, posiada elementy charakterystyczne dla wielu stylów. Przy kościele oraz po przeciwnej stronie ulicy Niepodległości znajdują się dwa cmentarze, na których można podziwiać XIX-wieczne [[Architektura klasycystyczna|klasycystyczne nagrobki]] oraz dwie zbiorowe mogiły: [[Grób Nieznanego Żołnierza]] oraz grób Żołnierza Sowieckiego. Kościół jest jednym z punktów na projektowanej Beskidzkiej [[Droga św. Jakuba|Drodze św. Jakuba]]. W jego pobliżu, na zboczu Plebańskiej Góry, znajduje się źródło zwane „Studzienką”. Mieszkańcy Myślenic przez długie lata uznawali wodę z tego źródła za uzdrawiającą. Bezpośrednio obok niego w XVIII wieku powstała Kaplica Matki Bożej Śnieżnej<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.facebook.com/notes/punkt-informacji-turystycznej-msit-w-my%C5%9Blenicach/my%C5%9Blenickie-zabytki/427758593971403|opublikowany=Punkt Informacji Turystycznej Myślenice|tytuł=Myślenickie Zabytki (Stan w dniu 8 II 2013 r.)|data dostępu=8.02.2013}}</ref>.
== Kultura ==
{{Zobacz też|Muzeum
Większość wydarzeń kulturalnych odbywających się w Myślenicach związanych jest z Myślenickim Ośrodkiem Kultury i Sportu<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.mokis.myslenice.pl/|tytuł = Strona internetowa MOKIS}}</ref>. Organizuje on koncerty, spotkania i wydarzenia literackie oraz kulturalne. Przy MOKiS działa Teatr im. Ks. Kardynała Karola Wojtyły oraz Kino „Muza”.
Linia 146 ⟶ 147:
* [[Jan Schally]] (1878–1882)<ref name=DP2011>{{Cytuj stronę | url = http://www.dziennikpolski24.pl/artykul/3076212,6-grobow-o-ktorych-warto-wiedziec,id,t.html | tytuł = 6 grobów, o których warto wiedzieć | opublikowany=Dziennik Polski|data=2011-10-31| data dostępu = 2017-11-27}}</ref>
* Mikołaj Klakurka{{r|DP2011}}
...
* [[Jan Dunin-Brzeziński]] (1934–1939)
...
* Tadeusz Kozłowiecki (1990)<ref name=GM>{{Cytuj stronę | url = http://gazeta.myslenice.pl/wydanie/18-2010 | tytuł = Gazeta Myślenicka |data dostępu = 2017-11-27}}</ref>
| |||