2 Dywizjon Pociągów Pancernych: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uwagi |
|||
Linia 26:
|rodzaj wojsk = wojska pancerne
|podległość = [[5 Grupa Artylerii]] (1929-1934)<br />[[Dowództwo Broni Pancernych]] (1934-1938)<br />[[3 Grupa Pancerna]] (1938-1939)
|skład =
|odznaczenia =
|commons =
Linia 43:
* [[Bartosz Głowacki (pociąg pancerny)|„Bartosz Głowacki”]]
W 1930 Pociąg Pancerny „Stefan Czarnecki” został rozformowany<ref>Adam Jońca, ''2. Dywizjon Pociągów Pancernych w walce''.</ref>. Pozostałych pięć pociągów pozostało w składzie dywizjonu do września 1939, przy czym trzy z nich stanowiły zapas mobilizacyjny, a dwa zakwalifikowane zostały do grupy „ćwiczebno-mobilizacyjnej”<ref group=uwaga>Eugeniusz Kozłowski, ''Wojsko Polskie 1936-1939...'' zał. nr 10 – tabela opracowana na podstawie ''Sprawozdania Dowództwa Broni Pancernych o stanie instytucji i jednostek broni pancernych'' z sierpnia 1939 r. Tabela przedstawia stan na dzień 15 lipca 1939 r.</ref>. Do tej drugiej grupy należał Pociąg Pancerny „Pierwszy Marszałek”, użytkowany w charakterze pociągu manewrowego oraz Pociąg Pancerny „Piłsudczyk”, będący pociągiem szkolnym.
[[Plik:Sluchacze szkoly podoficerskiej 2 Dywizjonu w 1936 r.JPG|thumb|Słuchacze szkoły podoficerskiej 2 Dywizjonu w 1936 r.]]
Linia 55:
* dowództwo
* szkolny pociąg pancerny
* kadrowy (manewrowy) pociąg pancerny<ref group=uwaga>Jak wyjaśniono wyżej pozostałe trzy pociągi pancerne stanowiły zapas mobilizacyjny.</ref>
* pluton ogniowy
* pluton motorowy
Linia 68:
== Kampania wrześniowa ==
[[Plik:Pociagi panc 1939.png|right|300px]]
Dowódcą dywizjonu w kampanii wrześniowej był mjr Sączewski<ref group=uwaga>Źródła podają różne imiona. Według Rajmunda Szubańskiego dowódca miał na imię Eugeniusz, Krawczak i Odziemkowski podają to samo imię, także Jan Brzeski w przypisach do pamiętników B. Koniecznego (1999:23) pisze o Eugeniuszu Zygmuncie Sączewskim (1899-1940). W przypisie do rozszerzonej wersji pamiętników Koniecznego (2005:218) jest jednak mowa o Tadeuszu Sączewskim (1894-1940). B. Konieczny w swoich pamiętnikach nie podaje pierwszego imienia ani daty urodzin. Krawczak i Odziemczyk na s. 190 podają „mjr Stanisław Sączewski”. Eugeniusz Zygmunt Sączewski (ur. 30 listopada 1899 r.) był pilotem myśliwskim, dowódcą 133 Eskadry Myśliwskiej w Poznaniu.</ref>.
W dniach 24-26 sierpnia 1939, w mobilizacji alarmowej, zgodnie z planem mobilizacyjnym „W”, dywizjon sformował pięć pociągów pancernych, które zamiast dotychczasowych nazw otrzymały numery<ref name=ko35>:Krawczak, Odziemkowski, ''Polskie pociągi pancerne...'', s. 35.</ref>
Linia 79:
{{osobny artykuł|Polskie oddziały pancerne w kampanii wrześniowej}}
W II rzucie mobilizacji powszechnej dywizjon miał sformować Ośrodek Zapasowy Pociągów Pancernych nr 1. Z chwilą zakończenia mobilizacji dywizjon ulegał likwidacji. W [[etat (wojsko)|etatcie]] ośrodka zapasowego przewidziany był między innymi [[Szkolny Pociąg Pancerny (2 Dywizjon)|Szkolny Pociąg Pancerny]]<ref group=uwaga>Różne źródła podają też nazwy „Stefan Czarniecki”, „Zagończyk” i „Naprzód”, patrz przypis Jana Brzeskiego do pamiętnika B. Koniecznego (1999:26). B. Konieczny w pamiętniku nie używa terminu „szkolny”, tylko „rezerwowy” i nie podaje żadnej innej nazwy własnej tego pociągu.</ref><ref group=uwaga>Piotr Zarzycki, ''Plan mobilizacyjny „W” (...)'' s. 103. Według tego autora planowano sformować tylko jeden szkolny pociąg pancerny. 1 Dywizjon Pociągów Pancernych, poza pięcioma pociągami pancernymi nr 11-15, mobilizował w II rzucie mobilizacji powszechnej Park Stały Broni Pancernych Nr 11 (bez czołówki).</ref>. 1 września dowództwo tego pociągu objął kpt. Franciszek Pietrzak.
2 września po klęsce [[6 Dywizja Piechoty (II RP)|6 Dywizji Piechoty]] [[Bitwa pszczyńska|pod Pszczyną]] zaczęto planować ewakuację Dywizjonu<ref name=ko190>Krawczak, Odziemkowski, ''Polskie pociągi pancerne...'', s. 190.</ref>. Mobilizacja jednostek II rzutu rozpoczęła się 4 września. Według Krawczaka i Odziemskiego, tego samego dnia dywizjon rozpoczął ewakuację z Niepołomic do Tarnobrzega, gdzie miał powstać Ośrodek Szkoleniowy Kadr Uzupełniających (Krawczak i Odziemski piszą, że „4 września rezerwistów i część kadry pod dowództwem mjr. Stanisława Sączewskiego, mjr. Józefa Dorzańskiego, kpt. Zygmunta Zawiłły i por. Jana Massalskiego załadowano do pociągu ewakuacyjnego”<ref name=ko190/>; jest to błąd – na stronie 32 swoich pamiętników kpt. Konieczny jasno stwierdza „majorowie Sączewski, Dobrzański, kpt. Zawiłą, kpt. Starzewski, Trębakiewicz i inni” poruszali się transportem samochodowym<ref name=kb32>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 32.</ref>). Konieczny i Brzeski podają także, że transporty kolejowe i samochodowe opuściły Niepołomice dopiero 5 września<ref name=kb23>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 23.</ref>. Transportem ewakuacyjnym dowodził kpt. Bronisława Koniecznego<ref name=kb23/>; w swoim pamiętniku podaje „oficerów było trzech, tj. ja, por. [Cezary] Masalski i jeden ppor. przydzielony z DOK jako informator.”<ref name=kb25>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 25.</ref> Transportem samochodowym prawdopodobnie dowodził kpt. Lichnowski<ref name=kb24>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 24.</ref>. Transport składał się z 23 wagonów<ref name=kb25/>. Nad ranem 5 września do wagonów dołączono lokomotywę, i pociąg ewakuacyjny ruszył<ref name=kb27>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 27.</ref>. W okolicy stacji [[Brzesko]] na skutek nalotu zginął jeden z żołnierzy pociągu<ref name=kb28>Konieczny, Brzeski. ''Mój wrzesień 1939'', s. 28.</ref>. Przez Brzesko-[[Bogumiłowice (województwo małopolskie)|Bogumiłowice]]-[[Tarnów]]-[[Dębica|Dębicę]] pociąg dojechał do Tarnobrzega 7 września<ref name=ko191>Krawczak, Odziemkowski, ''Polskie pociągi pancerne...'', s. 191.</ref>.
| |||