Wyspa Wielkanocna: Różnice pomiędzy wersjami

Wyspę zasiedlili Polinezyjczycy, co potwierdzają badania genetyczne. Teoria ta była popularna już w XVIII w., a wspierały ją podobieństwa w postaci zwyczajów, rysów twarzy, ubiorów czy języka<ref>{{Cytuj|tytuł=Dzieje Wyspy Wielkanocnej nadal kryją wiele niewiadomych|data=2017-07-27|data dostępu=2017-07-27|opublikowany=naukawpolsce.pap.pl|url=http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,415100,dzieje-wyspy-wielkanocnej-nadal-kryja-wiele-niewiadomych.html}}</ref>. Inna teoria rozpropagowana przez [[Thor Heyerdahl|Thora Heyerdahla]] mówi, że część późniejszych mieszkańców wyspy zwanych ''długouchymi'' przybyła na Wyspę z Ameryki Południowej. Mają o tym świadczyć m.in. uprawy słodkiego ziemniaka znajdującego się na wyspie, podania mieszkańców, jak również cechy wyglądu dawnych mieszkańców wyspy, wynikające z posągów. Heyerdahl doświadczalnie dowiódł możliwości przepłynięcia z Ameryki Południowej do Polinezji tratwą ([[Wyprawa Kon-Tiki|Kon-Tiki]]). Według podań arystokratyczni ''długousi'' w trakcie powstania ciemiężonej ludności pochodzenia polinezyjskiego (tzw. ''krótkousi'') zostali prawie zupełnie zgładzeni (wojna domowa na wyspie rozegrała się po 1722 – „odkrycie”odkrycie wyspy przez [[Holendrzy|Holendrów]] – a przed 1773/1774 – lądowanie [[James Cook|Jamesa Cooka]]<ref>M. Jamkowski, Rapa Nui. Wyspa kolosów, [w:] National Geographic: Traveler, nr. 2 (25), kwiecień/maj 2009, s. 27.</ref>). Późniejsze badania nie wykazały powiązań genetycznych współczesnych mieszkańców Wyspy Wielkanocnej z mieszkańcami Ameryki Południowej, co jednak biorąc pod uwagę całkowitą zagładę „długouchych” niekoniecznie musi całkowicie podważać teorię Heyerdahla.

Wyspa została „odkryta”odkryta przez [[Holandia|Holendra]] [[Jacob Roggeveen|Jacoba Roggeveena]] w [[Wielkanoc|niedzielę wielkanocną]], 5 kwietnia 1722 roku, co jest źródłem jej nazwy<ref name=archeowiesci />. Żyło na niej wówczas 2-3 tys. mieszkańców, jakkolwiek liczba ludności mogła wcześniej dochodzić do 10-15 tys. osób. Taki spadek liczby mieszkańców spowodowany został przez wyczerpanie naturalnych zasobów wyspy oraz ścięcie wszystkich drzew. Według podań ustnych w wyniku tego doszło do walk oraz [[kanibalizm]]u z powodu braku żywności<ref>J. Flenley, P. Bahn, ''Tajemnica Wyspy Wielkanocnej. Nieznana historia wyspy na końcu świata'', Wydawnictwo Amber, Warszawa 2003.</ref>. Inna koncepcja mówi, że populacja mieszkańców była stabilna, a przyczyną kłopotów żywnościowych i [[Wylesianie|wyginięcia lasów]] był nadmierny rozwój populacji [[Szczur polinezyjski|szczura polinezyjskiego.]]

[[FilePlik:Rapanui - moai Tonariki.jpg|thumb|Plaża Tonariki z rzeźbami moai. Charakterystyczne liniowe ustawienie rzeźb. Jedna z rzeźb z czerwonym nakryciem głowy]]