Idealizm (filozofia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 16:
Pogląd [[epistemologia|epistemologiczny]] odrzucający możliwość [[poznanie|poznania]] rzeczywistości zewnętrznej wobec umysłu, stanowiący przeciwieństwo [[realizm epistemologiczny|realizmu epistemologicznego]]. Idealizm poznawczy nie istniał w filozofii starożytnej i średniowiecznej, a w filozofii współczesnej nie ma dużego znaczenia. Istniał głównie od XVII do XIX wieku, a jego nowość wobec koncepcji starożytno-średniowiecznych stanowi jeden z głównych powodów grupowania ich we wspólną kategorię [[metafizyka klasyczna|filozofii klasycznej]].
 
Według idealistów [[podmiot poznania]] nie ma możliwości wykroczenia w [[akt poznawczy|aktach poznawczych]] poza własną sferę [[immanencja|immanentną]] – pogląd taki nazywamy '''idealizmem immanentnym''', lub poznanie nie dotyczy rzeczywistości zewnętrznej wobec [[umysł]]u („[[rzeczy same w sobie|rzeczy samych w sobie]]”), ale wyłącznie własnych konstruktów umysłu – pogląd taki nazywamy '''idealizmem transcendentalnym'''. Za typowego przedstawiciela idealizmu immanentnego można uznać np. [[George Berkeley (filozof)|George'a Berkeleya]], a za typowego przedstawiciela idealizmu transcendetalnego [[Immanuel Kant|Immanuela Kanta]]. W skrajnej postaci idealizm poznawczy zakłada, że nie ma sposobu, aby wyjść poza własne ''"ja"„ja”'', a zatem dla każdego, jego świat składa się wyłącznie z niego samego.
 
== Zobacz też ==