Pierre Curie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Krav15 (dyskusja | edycje)
uściślenie, uzupełnienie tekstu
Częściowe anulowanie wersji 54152132 autora Krav15: brak źródła na przełomowość badań; brak też źródła na przebieganie - usuwam; +Panteon, drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 17:
|www =
}}
'''Pierre Curie''' (ur. [[15 maja]] [[1859]] w [[Paryż]]u, zm. [[19 kwietnia]] [[1906]] tamże)<ref>{{cytuj stronę|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1903/pierre-curie-bio.html|tytuł=Biografia na stronie Nobelprize.org|język=en|data dostępu=2011-04-14}}</ref> – [[Francja|francuski]] [[fizyka|fizyk]], wykładowca na [[Uniwersytet Paryski|Uniwersytecie Paryskim]], laureat [[Nagroda Nobla|Nagrody Nobla]] zw dziedzinie fizyki (1903). Mąż [[Maria Skłodowska-Curie|Marii Skłodowskiej-Curie]], ojciec [[Ève Curie|Eve Curie]] i [[Irène Joliot-Curie]].
 
== Życiorys ==
Był synem [[lekarz]]a, Eugene Curie i Sophie-Claire z d. Depouilly. Miał starszego brata [[Jacques Curie|Jacques’a]], obaj studiowali fizykę na [[Uniwersytet Paryski|Sorbonie]]. 25 lipca 1895 roku zawarł małżeństwo z Marią Skłodowską<ref name="PiotrCurie">{{cytuj książkę|autor=Maria Skłodowska-Curie|tytuł=Piotr Curie|miejsce=Warszawa |data=1953}}</ref>.
 
Zajmował się badaniem [[Ciało krystaliczne|kryształów]], rozwinął teorię [[Radioaktywność|promieniotwórczości]]. W roku 1880 (wraz z bratem Jacques’em) odkrył zjawisko [[Piezoelektryki|piezoelektryczności]] i wynalazł [[elektrometr]], dziękiwykorzystany któremupóźniej możnaw było dokonać przełomowych badańbadaniach nad radioaktywnością. W roku 1895 odkrył zjawisko zaniku właściwości magnetycznych przez ferromagnetyki pod wpływem wzrostu temperatury, określił na podstawie doświadczeń [[Temperatura Curie|temperatury progowe]] dla różnych materiałów. W roku 1898 wspólnie z żoną odkrył [[Pierwiastek chemiczny|pierwiastki]] [[Rad (pierwiastek)|rad]] i [[polon]]. Gdy zaczęto stosować rad do leczenia [[Rak (choroba)|raka]], Pierre Curie przeprowadził na sobie pierwsze doświadczenia{{fakt|data=2011-03}}. W roku 1903 otrzymał wraz z żoną [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagrodę Nobla z fizyki]] za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości.
 
W roku akademickim 1904–1905, został [[profesor]]em zwyczajnym Uniwersytetu Paryskiego na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1905 roku został członkiem [[Francuska Akademia Nauk|Francuskiej Akademii Umiejętności]]<ref name="PiotrCurie" />.
 
Zginął śmiercią tragiczną, przejechany przez konny wóz ciężarowy, w czasie przebiegania przezna ul. Dauphine w [[Paryż]]u<ref>{{cytuj stronę|url=httphttps://querytimesmachine.nytimes.com/gsttimesmachine/abstract1906/04/20/119123378.html?res=9402E4DC1438EF32A25753C2A9629C946797D6CFpdf|tytuł=InformacjaProf. prasowaCurie okilled śmierciin Piotraa CurieParis street|opublikowany=The New York Times|język=en|data dostępu=20112018-08-10}}</ref>. W 1995 r. prochy jego i Marii Skłodowskiej-Curie zostały przeniesione do [[Panteon w Paryżu|paryskiego Panteonu]]<ref name="Panteon">{{Cytuj | url = https://www.nytimes.com/1995/04/21/world/marie-curie-enshrined-in-pantheon.html | tytuł = Marie Curie Enshrined in Pantheon | data = 1995-04-21 | opublikowany = The New York Times | język = en | data dostępu = 2018-08-1410}}</ref>.
 
Miał dwie córki: [[Ève Curie|Ève]] i Irène. [[Irène Joliot-Curie|Irène]] odkryła wraz z mężem [[Frédéric Joliot-Curie|Frédérikiem Joliot-Curie]] sztuczną promieniotwórczość, za co dostała [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii|Nagrodę Nobla]] w 1935 roku.