Instrument pochodny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ)
Linia 2:
 
== Charakterystyka ==
Instrumenty pochodne dzieli się na dwie grupy{{odn|Sławiński|2006|s= 64}}:
* instrumenty symetryczne, np. [[kontrakt terminowy|kontrakty terminowe]] ([[forward (ekonomia)|forward]], [[futures]]), różne rodzaje transakcji zamiany (tzw. [[swap]]ów),
* instrumenty niesymetryczne, np. [[opcja|opcje]].
Linia 10:
Otwarcie pozycji w instrumencie niesymetrycznym dla jednej ze stron transakcji rodzi obowiązek, a dla drugiej daje prawo do zawarcia ustalonej transakcji, której przedmiotem jest [[instrument bazowy]], na warunkach i w terminie wynikających z parametrów instrumentu pochodnego. Przykładowo w wyniku zawarcia umowy [[Opcja europejska|opcji europejskiej]] na kurs EUR/USD nabywca opcji zyskuje prawo do zakupu ustalonej liczby dolarów za euro w ustalonym dniu po ustalonym kursie (nabywca może z tego prawa skorzystać lub nie), zaś wystawca opcji ma obowiązek sprzedaży tej samej ilość dolarów w tymże dniu po tymże ustalonym kursie. Występuje wtedy asymetria sytuacji stron transakcji – nabywca ma prawo, wystawca ma obowiązek<ref>XBinOp.com: [https://xbinop.com/pl/charakterystyka-opcji-binarnych/ Charakterystyka opcji]. xbinop.com/pl/. [dostęp 2017-07-03].</ref>.
 
Rynek instrumentów pochodnych powstał w odpowiedzi na potrzeby uczestników [[rynek finansowy|rynków finansowych]] zabezpieczenia się przed ryzykiem. Obok transakcji zabezpieczających (ang. ''hedging'') zawierane są również transakcje o charakterze [[spekulacja|spekulacyjnym]], mające na celu uzyskanie zysków w zamian za przyjęcie na siebie ryzyka. Dzięki zjawisku [[dźwignia finansowa|dźwigni finansowej]] (lewar) wykorzystanie instrumentów pochodnych pozwala osiągnąć duży zysk przy znacznie mniejszym zaangażowaniu środków własnych niż w przypadku klasycznych instrumentów finansowych. Jednak spekulacyjny cel jest krytykowany, a także potępiony w sferze etyczno-moralnej. <ref>http://www.iustitiaetpax.va/content/dam/giustiziaepace/segretariointerventi/2014/2014BENEDETTO%20E%20FRANCESCO.pdf</ref><ref>http://www.jstor.org/stable/2376347?seq=12#page_scan_tab_contents</ref><ref>{{Cytuj | url=https://sites.google.com/site/thefinancialspeculation | tytuł=Financial speculation<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=sites.google.com | data dostępu=2018-08-17}}</ref>
 
Tworzeniem nowych instrumentów finansowych i strategii zawierania transakcji z ich zastosowaniem zajmuje się dziedzina finansów nazywana [[inżynieria finansowa|inżynierią finansową]].
 
Transakcje pochodne mogą być zawierane albo na zorganizowanych platformach obrotu (np. [[giełda]]ch), albo w postaci umów zawieranych bezpośrednio między dwoma podmiotami (ang. ''over-the-counter'', OTC). Niektóre instrumenty pochodne funkcjonują praktycznie tylko na [[Rynek pozagiełdowy|rynkach pozagiełdowych]] (np. forwardy).
 
== Przykłady instrumentów pochodnych ==
Do najpopularniejszych instrumentów pochodnych należą:
* opcje
** [[opcja amerykańska]]
** [[opcja europejska]]
Linia 24:
** [[opcja egzotyczna]]
** [[opcja barierowa]]
* kontrakty terminowe
** futures
** forward (w tym m.in. kontrakty [[Forward Rate Agreement]] (FRA))
* swapy
** [[swap walutowy]] (ang. currency swaps)
** [[Swap stopy procentowej|IRS]] (ang. ''interest rate swap'')
** [[Swap walutowo-procentowy|CIRS]] (ang. ''currency interest rate swap'')
** [[swap towarowy]] (ang. commodity swap)
** [[Constant maturity swap|CMS]] (ang. ''constant maturity swap'')
** [[swap inflacji]] (ang. ''inflation swap'')
** [[swap akcyjny]] (ang. ''equity swaps'')
* kredytowe instrumenty pochodne
** [[Credit default swap|CDS]] (ang. ''credit default swap'')
* opcje na stopy procentowe
** IR Caps / Floors (ang. ''interest rate caps'' / ''floors'') opcje na LIBOR/EUROBOR
** Inflation Caps / Floors (ang. ''inflation caps'' / ''floors'') opcje na zrealizowana inflacje
Linia 45:
 
== Wielkość rynku instrumentów pochodnych ==
Zgodnie z szacunkami [[Bank Rozrachunków Międzynarodowych|Banku Rozliczeń Międzynarodowych w Bazylei]], wartość nominalna instrumentów pochodnych zawartych na rynkach OTC osiągnęła w 2013 r. poziom 700–800 bilionów dolarów<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.bis.org/publ/rpfx13.htm | tytuł = Triennial Central Bank Survey of foreign exchange and derivatives market activity in 2013 | data = 2013-12-08 | opublikowany = bis.org | język = en | data dostępu = 2014-07-20}}</ref>, co jest wartością znacznie większą niż roczne [[Produkt krajowy brutto|PKB]] całego świata. Dzienne obroty na rynkach pochodnych stóp procentowych na świecie osiągnęły ok. 2 biliony dolarów.
 
== Kierunek zmian regulacyjnych ==
Linia 58:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Kudła | imię = Janusz | tytuł = Instrumenty finansowe i ich zastosowania | wydawca = Wydawnictwo Key Text | miejsce = Warszawa | rok = 2009 | isbn = 978-83-87251-56-7}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko =Hull | imię =John C. | tytuł =Options, Futures and Other Derivatives | wydawca =Prentice Hall | isbn =978-0132777421}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Sławiński | imię = Andrzej | tytuł = Rynki finansowe | wydawca = PWE | miejsce = Warszawa | data = 2006 | isbn = 83-208-1634-3 |odn=tak}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = http://nbp.pl/home.aspx?f=/systemfinansowy/obroty.html | tytuł = Obroty na rynku walutowym i rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w Polsce | opublikowany = nbp.pl | data dostępu = 2014-07-20}}
 
{{Instrumenty pochodne}}
Linia 70:
 
[[Kategoria:Instrumenty pochodne| ]]
[[Kategoria:Matematyka finansowa]]