Zakon krzyżacki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Czas współczesny: drobne merytoryczne, poprawione osoby również zmarły |
nowy wlk mistrz zakonu |
||
Linia 13:
|data założenia = 1190
|data zatwierdzenia = 1198
|przełożony = Wielki mistrz [[Frank Bayard]]
|liczba członków = 63 ojców, 11 braci (z klerykami), 4 nowicjuszy, 9 oblatów, 154 siostry; 744 familiarów
|commons = Category:Teutonic Knights
Linia 34:
[[Plik:Teutonic Order 1466.png|thumb|240px|Państwo zakonu krzyżackiego w 1466 roku]]
[[Plik:CoA - Bruntal Castle.jpg|240px|thumb|Herb wielkiego mistrza (księcia [[Karol Lotaryński|Karola Lotaryńskiego]]) nad bramą pałacu w Bruntalu; należącego do zakonu aż do XX wieku]]
[[Plik:BPlatterDeutscherOrdenCoA PioM.svg|thumb|240px|Herb byłego [[Wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza]] krzyżackiego dra [[Bruno Platter|Brunona Plattera]] (2000-2018)]]
'''Zakon krzyżacki''', '''zakon niemiecki''' – jeden z trzech największych, obok [[Zakon Maltański|joannitów]] i [[Templariusze|templariuszy]], chrześcijańskich [[Zakon rycerski|zakonów rycerskich]], które powstały na fali [[Krucjata|krucjat]] w XI i XII wieku. Sprowadzony w 1228 na Mazowsze przez [[Konrad I mazowiecki|Konrada Mazowieckiego]], by zapewnić obronę posiadłości piastowskich przed [[Prusowie|Prusami]], dokonał ich podboju i chrystianizacji, opanował militarnie obszary późniejszych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] oraz dzisiejszej [[Łotwa|Łotwy]] i [[Estonia|Estonii]] tworząc z tych ziem [[Państwo zakonu krzyżackiego|własne państwo]]<ref>Praca zbiorowa ''Słownik historii Polski i świata''. Katowice, 2001, s. 320</ref>. Zakon podbił także niektóre tereny [[Polska|Polski]] i [[Litwa|Litwy]].
[[Plik:Bruno Platter.jpg|left|thumb|
Pełna nazwa zakonu w polskim tłumaczeniu brzmi: '''Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie''' ([[Łacina|łac.]] ''Ordo fratrum domus hospitalis Sanctae Mariae Theutonicorum in Jerusalem'', Ordo Theutonicus, OT, [[Język niemiecki|niem.]] ''Orden der Brüder vom Deutschen Haus Sankt Mariens in Jerusalem'', Deutscher Orden, DO).
Linia 194:
Współczesny zakon składa się z czterech gałęzi: braci zakonnych (kapłanów (ojców) i nie-kapłanów składających śluby zakonne), księży oblatów (księży nie składających ślubów), sióstr zakonnych (składających śluby zakonne) oraz ''familiares'' (familiarów) – przynależących do zakonu osób świeckich i duchownych diecezjalnych. Najbardziej zasłużeni familiarzy należą do grupy rycerzy honorowych; byli nimi w ostatnich latach m.in. arcybiskup [[Wiedeń|Wiednia]] [[Franz König|Franz kardynał König]], [[Książęta Liechtensteinu|książę Liechtensteinu]] [[Franciszek Józef II]], arcybiskup Kolonii kardynał [[Joachim Meisner]] czy [[Otto von Habsburg]], a obecnie [[Karl Habsburg-Lothringen|Karol Tomasz Habsburg]]. ''Familiares'', których jest w sumie około sześciuset, zorganizowani są w pięć baliwatów (Niemiecki, Austriacki, Rzymski, Południowego Tyrolu oraz Czech, Moraw i Śląska) i jedną komturię (Alden Biesen w Belgii).
Wszystkie cztery gałęzie podporządkowane są wspólnemu przełożonemu – wielkiemu mistrzowi – opatowi. Aktualnym wielkim mistrzem jest ks.
W skład zbierającej się co sześć lat kapituły generalnej wchodzą: aktualnie urzędujący wielki mistrz, były wielki mistrz, radcy generalni, prokurator generalny (łącznik zakonu ze Stolicą Apostolską mieszkający w Rzymie), sekretarz generalny, ekonom generalny, priorzy (stojący na czele prowincji zakonu), po jednym delegacie z prowincji zakonnych, wybrana przez kapitułę siostra-asystentka generalna, siostry przełożone prowincji i po dwie siostry delegowane przez kapituły prowincjonalne. W sprawach dotyczących familiarów mają głos delegacji „komturii rzymskiej” i poszczególnych [[Baliwat (zakony)|baliwatów]].
| |||