Grodzisko (archeologia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 2:
[[Plik:Bydgoszcz Wyszogród panorama z Wisłą.jpg|thumb|Grodzisko [[Wyszogród (Bydgoszcz)|Wyszogród]] w [[Bydgoszcz]]y]]
[[Plik:Giecz grodzisko.jpg|thumb|Wczesnośredniowieczne grodzisko w [[Giecz]]u]]
[[Plik:Grodzisko w Bielsku-Białej.jpg|thumb|XI-wieczne [[Grodzisko w Starym Bielsku|grodzisko w Bielsku-Białej]] z lotu ptaka]]
 
'''Grodzisko''', '''grodziszcze''', '''horodyszcze''' – pozostałość po [[Gród|grodzie]] albo [[Osada (osiedle)osada|osadzie]] obronnej w postaci kolistego (w podstawie) lub wielobocznego wzniesienia, zazwyczaj z zachowanymi śladami wałów drewniano-ziemnych. Na terenie dzisiejszej [[Polska|Polski]] grody budowane były w dwóch okresach: w późnej [[epoka brązu|epoce brązu]] i wczesnej [[epoka żelaza|epoki żelaza]], czyli w czasach [[kultura łużycka|kultury łużyckiej]] (znanych jest ok. 70) oraz w okresie wczesnego [[średniowiecze|średniowiecza]], tj. od VII-XIII w. n.e (odkryto ok. 2400 takich obiektów).
 
Na terenie Polski zachowało się około 2500 grodzisk. Większość (ok. 1730) poddana jest [[ochrona zabytków w Polsce|ochronie prawnej]] na mocy wpisu do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]], jednak wiele niszczonych jest systematyczną orką, wybieraniem piasku lub jest rozkopywanych przez tzw. poszukiwaczy skarbów posługujących się [[wykrywacz metalimetalu|wykrywaczami metalimetalu]]. Grodziska wyróżniają się w terenie w formie widocznego do dziś obrysu wałów lub fosy, albo nasypu w postaci stożka. W większości są wyłączone spod użytku rolnego lub ich powierzchnia jest zalesiona.
 
Lokalnie często określane są jako ''okopy'', ''kopce'', ''góry'' (np. ''lisie góry'', ''szwedzkie góry'') lub ''szańce'' (np. ''stare szańce'', ''szwedzki szaniec''), co zwykle błędnie wiąże ich funkcjonowanie z okresem późniejszym (np. [[Potop szwedzki|potopem szwedzkim]]).
 
Grodziska wyróżniają się specyficzną florą, gdyż występują na nich często gatunki, które były uprawiane przed wiekami, tzw. [[relikt dawnych upraw|relikty dawnych upraw]]<ref>Zbigniew Celka. 2011. [http://www.brc.amu.edu.pl/s2_c15.html Relics of cultivation in the vascular flora of medieval West Slavic settlements and castles]. Biodiv. Res. Conserv. 22: 1-110.</ref>.
 
== Zobacz też ==