Pańszczyca (dolina): Różnice pomiędzy wersjami

'''Dolina Pańszczyca''' – dolina w [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]] o powierzchni ok. 5,8 km², długości ok. 6,5 km, boczne odgałęzienie [[Dolina Suchej Wody Gąsienicowej|Doliny Suchej Wody Gąsienicowej]] (dolina odgałęzia się poniżej polany [[Psia Trawka]]). Nazwa Pańszczycy związana jest z nazwiskiem jej właścicieli – góralskiej rodziny Pańszczyków (Pajszczyków) z [[Biały Dunajec (wieś)|Białego Dunajca]]. Dawniej była wypasana (wchodziła w skład [[Hala Pańszczyca|Hali Pańszczyca]])<ref name=wet>{{Cytuj książkę | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | imię=Zofia | nazwisko=Radwańska-Paryska| autor link= Zofia Radwańska-Paryska |tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}</ref>.

PańszczycaNa graniczypołudniu oddolina wschoduPańszczyca zpodchodzi pod [[Dolinawschodnia Waksmundzkagrań Świnicy|Dolinądługą Waksmundzkąboczną grań Tatr]], (rozdzielaktórą jeprowadzi grzbietszlak [[KoszystaOrla Perć|KoszystejOrlej Perci]]), a od zachodu[[Skrajny zGranat|Skrajnego Granatu]] przez [[DolinaBuczynowe CzarnaTurnie]] Gąsienicowa|Dolinąaż Czarnądo Gąsienicowąprzełęczy [[Krzyżne]]. (rozdzielaWschodnie jezbocza grańdoliny odchodzącatworzy od[[Koszysta]], [[SkrajnyWaksmundzka Granat|Skrajnego GranatuRówień]] zi [[Suchy Wierch podWaksmundzki]], Fajki|Wierchemzachodnie podgrań Fajki]]odchodząca iod Skrajnego Granatu przez masyw [[Żółta Turnia|Żółtą TurniąTurni]]). Nai południuSkoruśniak dolinaw Pańszczyca podchodzi podwidły [[wschodniaSucha grańWoda ŚwinicyGąsienicowa|długąSuchej bocznąWody grań TatrGąsienicowej]], którą prowadzi szlaki [[OrlaPańszczycki PerćPotok|OrlejPańszczyckiego PerciPotoku]]<ref odname=wit>{{Cytuj Skrajnegoksiążkę|tytuł= GranatuTatry przezpolskie. [[BuczynoweMapa Turnie]]turystyczna aż1:20&nbsp;000 do|miejsce=Piwniczna przełęczy|rok=2006|wydawca= [[Krzyżne]]Agencja Wyd. „Wit” S.c. |isbn= 83-89580-00-4}}</ref>. Dnem doliny płynie [[Pańszczycki Potok]], mający początek na wysokości ok. 1600 m [[n.p.m.]] Potok na znacznym odcinku płynie pod powierzchnią ziemi<ref name=wet/>.

Dolny odcinek dolinyporośnięty jest lesistydobrze (boryzachowanym lasem. Jest w nim kilka młak: [[SosnaWyżnia limba|limbowePańszczycka Młaka]]), wyżej[[Mała Pańszczycka Młaka]] i [[Wielka Pańszczycka Młaka]]. Wyżej las przechodzi w rozległe piętro bujnej [[kosodrzewina|kosodrzewiny]] rosnącej wśród rumowisk skalnych. Górna część doliny to ułożone skokowo [[Cyrk lodowcowy|cyrki lodowcowe]] wysłane [[morena ablacyjna|moreną ablacyjną]]. TaSą częśćto ma[[Czerwony odwodnienieKocioł]] podziemne zasilającez [[WywierzyskoCzerwone Stawki|Czerwonymi OlczyskieStawkami]] –i odwodnieniesuchy podziemne[[Żółty Kocioł]]. Wysokogórska część doliny podzielona jest niezgodnenietypowo (bo w poprzek doliny) ułożonymi grzbietami. Jeden z naziemnymnich działemodgałęzia się od Żółtej Turni i kończy [[Mała Kopka|Małą Kopka]] (1793 m), drugi od Waksmundzkiego Wierchu i kończy [[Wielka Kopka|Wielką Kopką]] (1855 m). Najwyższą część doliny tworzy wielkie [[piarg|piarżysko]] zwane [[Zadnie Usypy|Zadnimi Usypami]]<ref name=cw>{{Cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Cywiński |autor link= Władysław Cywiński |tytuł=Granaty. Tatry. Przewodnik szczegółowy, tom 18 |miejsce=Poronin |rok=2013 |wydawca= Wyd. Górskie |isbn= wód978-83-7104-046-7}}</ref>.

Dolina ma odwodnienie podziemne zasilające [[Wywierzysko Olczyskie]] – odwodnienie podziemne jest niezgodne z naziemnym działem wód<ref name=wet/>.W dolinie, w jednym z [[cyrk lodowcowy|cyrków polodowcowych]]lodowcowych, znajduje się [[Czerwony Staw Pańszczycki]]. Wyżej, przy drodze na Krzyżne, spod kamienia bije niewielkie, czasem zanikające, źródełko. Ciekawa flora. M.in. stwierdzono tutaj występowanie bardzo rzadkiej w Polsce rośliny – [[żurawina drobnoowockowa|żurawiny drobnoowockowej]]<ref name=K>{{Cytuj książkę |nazwisko=Mirek |imię=Zbigniew |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |imię2=Halina |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.