Andrzej Markowski (językoznawca): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
infobox, merytoryczne, redakcyjne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=inne osoby nazywające się [[Andrzej Markowski]]}}
{{BiogramNaukowiec infobox
|imię i nazwisko = Andrzej Markowski
|imięgrafika i nazwisko org =
|grafikaopis grafiki =
|opispaństwo grafiki = Polska
|podpis wariant flagi =
|data urodzenia = [[27 listopada]] [[1948]]
|miejsce urodzenia = [[Wrocław]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|stopień lub tytuł naukowy = Profesor
|zawód = językoznawca
|odznaczeniajakich nauk = humanistycznych
|commonsspecjalność = językoznawstwo polonistyczne
|wikicytatyalmamater = Andrzej[[Uniwersytet MarkowskiWarszawski]]
|www doktorat data = 1976
|doktorat dyscyplina = językoznawstwo
|doktorat uczelnia = [[Uniwersytet Warszawski]]
|habilitacja data = 1990
|habilitacja dyscyplina = językoznawstwo
|habilitacja uczelnia = [[Uniwersytet Warszawski]]
|profesura data = 18.06.1996
|status pan = Członek prezydium [[Komitety Polskiej Akademii Nauk|Komitetu Językoznawstwa PAN]] (od 2011)
|aktywność zawodowa = Wykładowca
|jednostka1 typ = Wydział
|jednostka1 nazwa = [[Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego|Polonistyki UW]]
|jednostka podrz1 typ = Instytut
|jednostka podrz1 nazwa = Języka Polskiego UW
|stanowisko1 = dyrektor (1991–1999, 2005-2012)<br>wicedyrektor (1984–1990)<br>przewodniczący Rady Naukowej INP (1999–2005)<br>kierownik Zakładu Leksykologii i Kultury Języka INP UW (1991–2008)<br>
|okres zatr1 =
|jednostka2 nazwa = [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej|Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami RP przy Głównym Geodecie Kraju]]
|jednostka2 typ = Jednostka
|jednostka podrz2 typ =
|stanowisko2 = członek (od 2001)<br>wiceprzewodniczący (od 2007)
|okres zatr2 =
|zawódfunkcja = językoznawca
|2 funkcja =
|odznaczenia = {{Order|GA|Z}} {{Order|MKEN}}
|commons =
|wikicytaty = Andrzej Markowski
}}
 
'''Andrzej Jan Markowski''' (ur. [[27 listopada]] [[1948]] we [[Wrocław]]iu) – polski [[profesor zwyczajny]], polski [[językoznawstwo|językoznawca]] i [[leksykografia|leksykograf]].
 
== Życiorys ==
Pracownik naukowy [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]], profesor zwyczajny w Instytucie Języka Polskiego Wydziału Polonistyki UW, senator UW. Członek [[Rada Języka Polskiego|Rady Języka Polskiego]] przy Prezydium PAN od początku jej istnienia, czyli od 1996 r., zastępca przewodniczącego w latach 1996–2000, od 2000 r. jej przewodniczący. Wiceprzewodniczący [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej|Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej]]. Członek rzeczywisty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek [[Collegium Invisibile]].
 
=== Wykształcenie ===
Jego zainteresowania badawcze to semantyka, leksykologia, leksykografia i kultura języka polskiego. Opublikował z tego zakresu ponad 40 pozycji książkowych: monografii naukowych (np. ''Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny'', ''Antonimy przymiotnikowe we współczesnej polszczyźnie''), słowników (m.in. ''Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN'', ''Wielki słownik ortograficzny języka polskiego'', ''Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych''), książek popularnonaukowych (np. ''Polszczyzna znana i nieznana'', ''Czy znasz polszczyznę? Zagadki językowe'', ''Jak dobrze mówić i pisać po polsku'', ''Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego'') i podręczników szkolnych oraz ok. 160 artykułów naukowych i kilkaset felietonów popularnonaukowych. Współautor (z Jerzym Bralczykiem i Janem Miodkiem) książek ''Wszystko zależy od przyimka'' i ''Trzy po 33''. Jest popularyzatorem wiedzy o języku i propagatorem kultury języka w licznych audycjach radiowych (ponad 5000 nagrań) i telewizyjnych oraz w odczytach i wykładach dla różnych środowisk (m.in. uczniów, nauczycieli, wydawców, dziennikarzy, biznesmenów). Współtwórca programu nauczania i podręcznika „[[Pamiętajcie o ogrodach…]]”<ref>{{Cytuj stronę|url=https://archive.is/XHZ3b|tytuł=Lista tutorów Collegium Invisibile|data dostępu=2 kwietnia 2011|opublikowany=ci.edu.pl}}</ref>.
W 1971 ukończył z [[Cum laude|wyróżnieniem]] [[Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego|Wydział Polonistyki UW]]. W latach 1974-76 staż naukowy w Instytucie Badań Literackich [[Polska Akademia Nauk|PAN]]. W 1976 obronił na UW [[Doktor (stopień naukowy)|doktorat]] na podstawie pracy ''Antonimy przymiotnikowe we współczesnej polszczyźnie.'' W latach 1980-84 prowadził lektorat [[Język polski|języka polskiego]] na [[Uniwersytet Florencki|Uniwersytecie Florenckim]], a w 1991 na [[Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie|Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie]]. W 1990 [[Habilitacja|habilitował]] się na UW na podstawie rozprawy ''Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny''. W 1993 objął stanowisko [[Profesor nadzwyczajny|profesora nadzwyczajnego]]. W 1996 uzyskał [[Tytuł naukowy profesora|tytuł profesora]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Andrzej Markowski - Instytut Języka Polskiego |data dostępu = 2018-09-14 |opublikowany = portal.uw.edu.pl |url = http://portal.uw.edu.pl/web/instytut-jezyka-polskiego/pracownicy |język = pl-PL}}</ref>.
 
Pełnił wiele funkcji, m.in.: wicedyrektora (1984–1990) i dyrektora (1991–1999, 2005-2012) Instytutu Języka Polskiego UW, kierownika Zakładu Leksykologii i Kultury Języka INP UW (1991-2008), przewodniczącego Rady Naukowej INP UW (1999-2005), członek Senatu UW, przewodniczący komisji senackich i rektorskich do spraw pracowniczych i profesorskich (od 2005)<ref name=":0" />.
Autor wielu dyktand w [[Ogólnopolskie Dyktando|ogólnopolskim konkursie „Dyktando”]] i w licznych konkursach regionalnych.
 
Pracownik naukowy [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]] od 1971, od 2002 jako profesor zwyczajny w Instytucie Języka Polskiego Wydziału Polonistyki UW, senator UW. Członek [[Rada Języka Polskiego|Rady Języka Polskiego]] przy Prezydium PAN od początku jej istnienia, czyli od 1996 r., zastępca przewodniczącego w latach 1996–2000, od 2000 r. jej przewodniczący. WiceprzewodniczącyOd 2001 członek, a od 2007 wiceprzewodniczący [[Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej|Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej PolskiejRP]]. Członek rzeczywisty [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]], członek [[Collegium Invisibile]] (w latach 2007-10 – zastępca sekretarza generalnego)<ref name=":0" />.
W 2010 wyróżniony radiowym Honorowym Złotym Mikrofonem „za wybitne osiągnięcia w propagowaniu pięknej polszczyzny na wszystkich antenach Polskiego Radia”.
 
=== Działalność naukowa ===
W roku 2015 otrzymał złoty medal [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”|„Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]].
Jego zainteresowania badawcze to semantyka, leksykologia, leksykografia i kultura języka polskiego. Opublikował z tego zakresu ponad 40 pozycji książkowych: monografii naukowych (np. ''Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny'', [[Antonim|Antonimy]]''Antonimy ''przymiotnikowe we współczesnej polszczyźnie''), słowników (m.in. ''Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN'', ''Wielki słownik ortograficzny języka polskiego'', ''Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych''), książek popularnonaukowych (np. ''Polszczyzna znana i nieznana'', ''Czy znasz polszczyznę? Zagadki językowe'', ''Jak dobrze mówić i pisać po polsku'', ''Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego'') i podręczników szkolnych oraz ok. 160 artykułów naukowych i kilkaset felietonów popularnonaukowych. Współautor (z Jerzym Bralczykiem i Janem Miodkiem) książek ''Wszystko zależy od przyimka'' i ''Trzy po 33''. Jest popularyzatorem wiedzy o języku i propagatorem kultury języka w licznych audycjach radiowych (ponad 5000 nagrań) i telewizyjnych oraz w odczytach i wykładach dla różnych środowisk (m.in. uczniów, nauczycieli, wydawców, dziennikarzy, biznesmenów). Współtwórca programu nauczania i podręcznika „[[Pamiętajcie o ogrodach…]]”<ref>{{Cytuj stronę|url=https://archive.is/XHZ3b|tytuł=Lista tutorów Collegium Invisibile|data dostępu=2 kwietnia 2011|opublikowany=ci.edu.pl}}</ref>.
 
Autor wielu dyktand w [[Ogólnopolskie Dyktando|ogólnopolskim konkursie „Dyktando”]] i w licznych konkursach regionalnych.
 
== Wyróżnienia i nagrody ==
11 czerwca 2015 [[Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach]] nadał mu tytuł ''[[doctor honoris causa]]''<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20150611/STUDENT01/150619725 | tytuł = Za miłość do elegancji w języku. Kielecka uczelnia doceniła wybitnego polskiego językoznawcę (wideo, zdjęcia) | data dostępu = 2015-07-05 | autor = I. Mortas | opublikowany = echodnia.eu | data = 11 czerwca 2015}}</ref>.
 
* [[Medal Komisji Edukacji Narodowej]]
W 2016 obchodził 45-lecie pracy naukowo-dydaktycznej na UW.
W* roku 2015 otrzymał złotyZłoty medal [[Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”|„Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]]. (2015)
11* czerwcaTytuł 2015''[[doctor honoris causa|doctora honoris causa]]'' [[Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach]]|Uniwersytetu nadałJana muKochanowskiego tytułw ''[[doctorKielcach]] honoris(11 causa]]''czerwca 2015)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20150611/STUDENT01/150619725 | tytuł = Za miłość do elegancji w języku. Kielecka uczelnia doceniła wybitnego polskiego językoznawcę (wideo, zdjęcia) | data dostępu = 2015-07-05 | autor = I. Mortas | opublikowany = echodnia.eu | data = 11 czerwca 2015}}</ref>.
W 2016 obchodził* 45-lecie pracy naukowo-dydaktycznej na UW. (2016)
W* 2010Radiowy wyróżnionyHonorowy radiowym Honorowym[[Złoty Mikrofon|Złotym Mikrofonem]] „za wybitne osiągnięcia w propagowaniu pięknej polszczyzny na wszystkich antenach Polskiego Radia”. (2010)
* Nagroda Rektora UW (kilkakrotnie)
* Nagroda [[Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego|Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego]]
 
== Przypisy ==
Linia 41 ⟶ 75:
 
{{SORTUJ:Markowski, Andrzej}}
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego]]
[[Kategoria:Członkowie Collegium Invisibile]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej]]
[[Kategoria:Polscy leksykografowie]]
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1948]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Wrocławiu]]